Page 131 - Văn hoá Huế

An vắng lặng, những lăng cổ xưa, những cổng thành
Huế, chùa chiền ngân tiếng chuông chiều... Chính
những cái lắng đọng, hữu tình, trầm tư đã ẩn dấu một
vẻ đẹp cuốn hút, gợi mở bao sự khám phá ở những
họa sĩ Trường MTĐD khi đến Huế.
Lịch sử phát triển của mỹ thuật Việt Nam hiện đại
vào nửa đầu thế kỷ XX, đã ghi nhận nhiều sự kiện
mang tính lịch sử quan trọng, đáng nhớ. Một trong
những dấu ấn mang tính lịch sử là mối liên hệ với các
họa sĩ Trường MTĐD trong việc tạo ra những cơ sở,
tiền đề, góp phần đào tạo và nâng cao đội ngũ giảng sư,
họa sĩ, nhà điêu khắc cho Trường Cao đẳng Mỹ thuật
(CĐMT) Huế như nhận định của tác giả Uyên Huy:
“… khi nói tới hoạt động mỹ thuật ở phía Nam, cụ thể
là vùng Sài Gòn - Gia Định mà không nói tới Trường
Mỹ thuật Huế là thiếu sót. Bởi lẽ, những người thành
lập, điều hành và giảng dạy tại Trường Mỹ thuật Huế
Thang Trần Phềnh, Miếu trên đàn Nam Giao lúc ban đầu lại có người học và sống tại Trường Cao
Nguồn: Ngô Kim Khôi, Thang Trần Phềnh, 4
Nxb. Mỹ thuật, 2018 đẳng Mỹ thuật Đông Dương…” .
Trường CĐMT Huế ra đời năm 1957 và là một
trong những trường thành viên của Viện Đại học Huế theo Nghị định của chính quyền
VNCH khi thành lập Viện Đại học Huế. Hiệu trưởng đầu tiên của trường là họa sĩ Tôn
Thất Đào, một người Huế thuộc hoàng tộc (1910-1979), ông tốt nghiệp Trường MTĐD
khóa 1932-1937. Ông vẽ tranh sơn
dầu, lụa, sơn mài và thể hiện rõ dấu
ấn hàn lâm của Trường MTĐD sâu
đậm trong mỗi tác phẩm của mình.
Điều này cũng có thể cảm nhận được
ở tranh của họa sĩ Phạm Đăng Trí
(1921-1987) một trong những họa sĩ
thế hệ đầu ở Huế.
Ông là người vẽ nhiều về cảnh
đẹp xứ Huế bởi vì nói đến Huế là nói Tôn Thất Đào, Cá về, lụa, 1937
đến dòng sông Hương núi Ngự, một Nguồn: Tuyển tập Mỹ thuật Việt Nam thế kỷ XX,
vùng non nước thơ mộng hữu tình Nxb. Văn hóa - Thông tin, 2003
với bao đền đài lăng tẩm, những công trình kiến trúc hài hòa giữa thiên nhiên hòa quyện vào
vẻ đẹp của con người Huế, từ nét đẹp dịu dàng của các cô gái Huế, mộc mạc, chân tình, giản
dị. Từ những tà áo dài tím Huế bay lượn trong không gian, với mái tóc ôm ấp những khuôn
mặt ngây thơ, trầm tư, đã tụ hội những yếu tố đẹp của thiếu nữ Huế, giản dị, có lối sống dịu
dàng, hồn nhiên tĩnh lặng. Tạo nên lối sống, tình cảm sâu lắng có chiều sâu nội tâm về vẻ
đẹp của người thiếu nữ thấm đượm công, dung, ngôn, hạnh. Trong tranh “Người suối bạc”
ông diễn tả cái đẹp nuột nà, mềm mại của người phụ nữ Huế trước 1945, tranh của ông phản
ánh đúng tư tưởng thẩm mỹ lúc bấy giờ mà một người nhạy cảm với tâm hồn Huế sâu đậm

4. Uyên Huy (2020), Mỹ thuật đô thị Sài Gòn - Gia Định 1900-1975, Nxb. Mỹ thuật, Hà Nội, tr. 115.
SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HUẾ 129