Page 128 - Văn hoá Huế

tích kiến trúc cung đình, chùa chiền được
coi là đối tượng chính trong sáng tạo và
sự quan tâm của các họa sĩ. Với cảnh vật
thiên nhiên tươi đẹp và sự khao khát hiểu
biết, các họa sĩ MTĐD đều muốn khám
phá tận cùng ngọn ngành của cái đẹp sâu
lắng xao động, trầm mặc của xứ Huế.
Nửa đầu thế kỷ XX đã ghi nhận bao
công sức lao động nghệ thuật của các họa
sĩ Trường MTĐD, với mỗi thành công
trong tác phẩm của họ là sự kết tinh của
việc dày công nghiên cứu tìm tòi sáng tạo
nghệ thuật riêng biệt, độc đáo, không lặp
lại qua nhiều tư liệu lịch sử và tác phẩm
cho thấy nhiều họa sĩ hàng đầu của Việt
Nam đã từng đến sống và vẽ về Huế. Huế
thu hút một số giảng sư người Pháp của
Trường MTĐD đến Huế vẽ tranh. Trong
bài: “Đặc điểm và sự kiện chính của Mỹ
thuật Huế giai đoạn 1954-1975”, họa Mai Trung Thứ, Thiếu nữ Huế, sơn dầu, 1937
sĩ Phan Xuân Sanh cho biết: “Thời gian Nguồn: Charlotte Aguttes- Raynier, L’Art moderne
mười năm trước năm 1945, tuy trường en Indochine, Paris, 2023
Mỹ thuật Huế chưa chính thức thành lập,
nhưng các bậc thầy họa sĩ đàn anh đã có mặt khá đông, bước đầu các vị truyền giảng mỹ
thuật tại các trường trung học... vẽ phong cảnh, chân dung, mở xưởng họa...” Trước hết là
2
họa sĩ Victor Tardieu, tháng 2/1921, ông đã đến Việt Nam và năm 1924 đến Huế vẽ về con
người cảnh sắc xứ Huế mà một trong những bức sơn dầu tiêu biểu là “Bến cá sông Hương”.
Tranh được thể hiện hết sức sống động, với hình ảnh quen thuộc của những con đò cắm
sào neo đậu, những phụ nữ đi lại, sinh hoạt trên bến sông. Tinh thần và cách nhìn về Huế của
Victor Tardieu cũng có thể thấy qua những tác phẩm, tác giả tiêu biểu khác của Mai Trung
Thứ, Tô Ngọc Vân, Nguyễn Đỗ Cung, Phạm Đăng Trí, Lương Xuân Nhị, Lê Yên, Tôn Thất
Đào… Với những giá trị mỹ thuật được các họa sĩ tạo nên, Huế trở thành điểm nóng của mỹ
thuật với sự có mặt, sáng tác của nhiều họa sĩ từ các miền đất nước hội tụ. Tuy nhiên điều
đó cũng xuất phát từ những điều kiện lịch sử khách quan phản ánh và thực tại văn hóa - mỹ
thuật ở Huế trong giai đoạn “quá độ” của sự phát triển mỹ thuật Việt Nam hiện đại. Những
tác phẩm đặc sắc mà họa sĩ Trường MTĐD để lại rất ấn tượng trong mạch thẩm mỹ của xứ
Huế, góp phần làm rõ hơn diện mạo, bản sắc văn hóa Huế trong nửa đầu thế kỷ XX. Đồng
thời phần lớn đó cũng là những tác phẩm có đóng góp quan trọng cho toàn cảnh mỹ thuật
Việt Nam hiện đại.
Nói đến Huế là nói đến những công trình kiến trúc cung điện, thành trì và lăng tẩm,
những rặng thông và dòng Hương tĩnh lặng... đó là những nét sâu lắng mà các họa sĩ đã cảm
nhận được và bị thu hút bởi nét đẹp của xứ Huế, của con người và cảnh sắc thiên nhiên sâu
nặng tình người. Nhiều họa sĩ đã diễn tả được những nét đẹp rất trữ tình của Huế và dường

2. Hội Mỹ thuật Việt Nam (2000), Kỷ yếu Hội thảo Mỹ thuật Việt Nam thế kỷ XX, Nxb. Mỹ thuật, Hà Nội, tr. 14.

126 SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HUẾ