Page 66 - Báo Quảng Nam - Số Tết Âm Lịch
P. 66

VĂN HÓA - VĂN NGHỆ
                         Ngoảnh đầu từThái                                                                               ⁄  HOÀNG THÁI






                    để thấy Chiêm Thành                                                                                  Nụ xuân


                                                                                                                         Hái một vài nụ Chạp
                                                                                                                         ta cắm vào lọ xuân
                                                                                                                         tất niên buồn trút hết
            ⁄  LÊ HOÀNG MỘC MIÊN                                 khoảng cách trong tôn trọng   mà  còn  là  nhu  cầu  thức   lòng bỗng nhiên giao thừa

            Tôi trở lại Thái Lan sau gần mười năm                phụ  nữ,  Champa  đi  trước   ăn  halal  theo  chuẩn  Hồi   Rót một chung ký ức
                                                                 Thái Lan hàng nghìn năm.
                                                                                            giáo ngay trên đường phố
                                                                                                                         hắt vào đêm cuối năm
            kể từ chuyến đi đầu tiên. Ngang qua                                             Thái  Lan.  Không  khó  để   hóa giọt sương nằng nặng
            từng ngóc ngách của hai thành phố                          Là  một  đất  nước  có   bắt gặp những phụ nữ Hồi   tan vào khắc mù tăm
                                                                                            giáo mang hijab trên khắp
                                                                       tỷ  lệ  theo  Phật  giáo
            Bangkok và Pattaya, tôi không khỏi                  2. lên  tới  94%,  nhưng    đường  phố  Bangkok.  Cho    Đốt một nén thơm thảo
            ngăn mình nghĩ về Champa và đất                      người  Thái  thờ  nhiều  nhất   dù Thái Lan từng có xung   tàn rơi vào hư vô
                                                                 không  phải  là  đức  Phật
                                                                                            đột tôn giáo, người dân vẫn
                                                                                                                         có một làn khói nhỏ
            Chiêm Thành xưa.                                     Thích Ca Mâu Ni mà là thần   sống hiền hòa giữa sự khác   bay xa chốn tầm phào
                                                                 Brahman  của  Ấn  Độ  giáo.  biệt  tôn  giáo  trên  từng
                                                                 Thần Brahman có bốn mặt  cung đường tôi qua.            Tách vài ngày nhàn nhã
                                                                 quay  về  bốn  hướng  Đông                              quên rượt đuổi đầu năm
                                                                 Tây  Nam  Bắc,  là  vị  thần     Hầu hết khía cạnh      chờ em đến mừng tuổi
                                                                 mang lại may mắn, bảo hộ         văn  hóa  Thái  Lan    lì xì nhau nụ cười
                                                                 và  thịnh  vượng.  Đền  thờ  3.đã  mang  tôi  quay                                 H.T
                                                                 Erawan  ở  thủ  đô  Bangkok   về để nghĩ tới Mỹ Sơn. Bởi
                                                                 tấp nập người đến dâng hoa   đất Champa xưa giao thoa   ⁄  NGUYỄN BÁ HÒA
                                                                 viếng  thần  Brahman,  cầu  Ấn  Độ  giáo,  Phật  giáo  và
                                                                 mong  cho  những  điều  ước   Hồi  giáo  mà  người  Chăm   Thành phố
                                                                 thành  hiện  thực.  Tôi  được   đến  nay  vẫn  còn  duy  trì,
                                                                 biết người dân Thái tin rằng  thực  hành  và  truyền  dạy   đón xuân về
                                                                 thần  Brahman  đã  đi  cùng  cho thế hệ mai sau. Tôi nhớ
                                                                 đức Phật, bảo vệ và khuyên   mình  đã  thấy  tượng  thần   Đêm thành phố ngập tràn ẩn dụ
                                                                 bảo ngài trong suốt những   Brahman ở Bảo tàng Chăm     Nghiêm trang đến cả những nụ cười
                                                                 năm  tháng  tu  hành.  Cho   Đà Nẵng, nơi ngài đứng uy   Gã lang thang ghé mùa cư ngụ
                                                                 nên việc thờ cúng Brahman   nghiêm  sau  biết  bao  lớp   Đã tự mình bén rễ xanh cây
                                                                 không  hề  xung  đột  mà   bụi  thời  gian,  bên  cạnh
                                                                 ngược  lại,  đã  làm  đa  dạng   Shiva  vẫn  hùng  hồn  tinh   Gió Trường Giang ai đưa ai đẩy
                                                                 thêm đời sống tu hành Phật   thần hủy diệt và tái sinh.   Mà tình xuân man mác lòng nhau
                                                                 giáo  của  Thái  Lan.  Bằng  Và khi đến với những vũ    Thân phiêu bạt bốn mùa chực cháy
                                                                 chứng là ngôi chùa Thuyền   nữ Chiêm Thành, tôi nhận    Bỗng từ bi trong mắt phố hiền
                                                                 Wat  Yan  Nawa  đặt  tượng   ra sự mềm mại nhưng khỏe   Ba sông cũng xuôi về với biển
                                                                 thần  Brahman  ngay  khi  mạnh  của  người  Chăm        Để gió chiều ấm giọng ca dao
                                                                 bước vào trước khi người ta   tương  đồng  với  những  vũ   Đất lành và tình yêu miên viễn
               Chùa Phật giáo Wat Arun Ratchawararam Ratchawaramahawihan theo kiến trúc Hindu ở   được cho phép viếng thăm   nữ Thái. Cả chiếc váy quấn
            thủ đô Bangkok, Thái Lan.                     Ảnh: M.M  xá  lợi  đức  Phật  Thích  Ca   quanh người họ cũng được   Phải lòng nhau níu bước giang hồ
                  Nói thế không đồng   vàng  mắt  xanh  môi  trắng   Mâu Ni.                tạc  giống  nhau  đến  từng   Chẳng cần trăng vẫn đêm của phố
                                                                                                                         Đèn hoa treo phía núi An Hà
                  nghĩa  tôi  đồng  hóa   nhảy nhót thu hút những vị   Từ  Brahman  đến  đức   đường nét mảnh vải.       Có đôi trẻ yêu nhau từ độ
           1. văn hóa Thái với văn     khách muốn tình một đêm.   Phật  Thích  Ca,  tôi  được   Kiến  trúc  Ấn  Độ  giáo   Núi còn xanh mây gió vờn quanh
                                                                 biết nhiều hơn về Phật giáo  trong  thẳm  sâu  Champa
            hóa Champa ở Quảng Nam,    Đa sắc tộc là có thật, nhưng
            miền Trung Việt Nam. Lịch  sự đa sắc tộc của Thái Lan   tiểu  thừa  hay  Phật  giáo   vẫn còn đó. Tôi nhìn những   Đêm trăn trở là đêm phúc hạnh
                                                                                            chùa chiền Thái mà cứ mãi
                                                                 chính  thống,  Nam  truyền
            sử đã chứng minh rằng sự   đau  đáu  giá  trị  nhân  văn   mà  Thái  Lan  đã  chịu  ảnh  nghĩ  về  Mỹ  Sơn,  về  đất   Góp lửa nghĩa tình sưởi ấm quê
            giống  nhau  giữa  hai  nền   khi một bộ phận con người   hưởng từ người hàng xóm   Chiêm Thành. Những khối   Sưởi cánh vàng mai còn sương lạnh
            văn  hóa  này  không  phải   bị mua bán như món hàng   Ấn Độ. Giáo lý nhà Phật đã   đá trầm mặc, những đường   Ngày mai thành phố đón xuân về.
            ngẫu  nhiên,  mà  Champa   không hơn không kém.      thấm  nhuần  vào  tư  tưởng   nét  hoa  văn  tinh  xảo  như                      N.B.H
            xưa đã có một thời thuộc về   Nhìn  vào  xã  hội  Thái,   người Thái, hình thành giá  bao chuyện kể về thời vàng
            đế chế Khmer cổ. Sự hùng   tôi  không  khỏi  nghĩ  về   trị đạo đức cao đẹp, đặc biệt   son của một nền văn minh   ⁄  TẦN HOÀI DẠ VŨ
            mạnh  của  đế  chế  Khmer   Champa xưa, khi nền văn   là  lòng  hiếu  thảo  với  cha   rực rỡ. Mỹ Sơn, với những
            đã  thống  trị  lãnh  thổ   hóa giờ đã lùi vào dĩ vãng và   mẹ.  Người  Thái  tin  rằng  tháp  Chàm  uy  nghiêm,  là   Mùa xuân
            Campuchia và Thái Lan. Và  từng có một thời vàng son   sinh nhật hằng năm chính  minh chứng sống động cho
            hơn hết, Thái Lan nói chung   khi  đa  sắc  tộc  đi  kèm  với   là dịp tri ân người đã sinh  sự giao thoa giữa nghệ thuật   quay bước
            và  Bangkok  nói  riêng  có   quyền làm người. Champa   ra mình, nên họ sẽ cố gắng   Ấn Độ và tinh thần sáng tạo
            một  lượng  lớn  người  dân   đã dạy chúng ta nâng niu   về nhà sớm, chuẩn bị một  của  người  Chăm.  Những   Nỗi buồn như giọt nước
            nhập  cư  từ  Trung  Quốc   phụ nữ. Một xã hội mẫu hệ   thau nước để rửa chân cho   ngọn tháp Chăm đứng sừng   Cứ thấm vào bóng đêm
            sang,  tăng  thêm  sự  tương   như Champa đã trao quyền   cha  mẹ  mình.  Sau  đó  sẽ   sững  giữa  trời  đất,  như   Mùa xuân qua thuở trước
            đồng khi Champa dần sáp    cho  phụ  nữ  được  thừa  kế   cùng nhau đi viếng lễ chùa,   những người lính canh gác,   Dấu chân còn bên thềm
            nhập vào Đại Việt sau khi   tài sản, đặc biệt là đất đai   cầu mong cho cha mẹ được   bảo vệ một nền văn hóa đã
            vua Chế Mân băng hà.       và  nhà  cửa,  con  cái  cũng   sống bình an, hưởng thọ an   từng  hưng  thịnh,  mà  trên   Nhớ một người đi xa
               Khi  lần  đầu  đặt  chân   sẽ được theo họ mẹ. Người   vui cùng con cháu.    đất Thái vẫn còn dáng dấp.   Chiều cuối năm nhiều gió
            lên đất Thái, tôi đã không   Chăm còn thờ cúng nữ thần   Bên cạnh Phật giáo và     Ngày lên máy bay trở về   Con đường xưa em qua
            nhận ra Thái Lan đa sắc tộc  Po  Nagar,  được  coi  là  mẹ   sự  ảnh  hưởng  từ  Ấn  Độ   nước, tôi ngoảnh đầu nhìn   Đời gọi ai lầm lỡ
            như thế nào. Tôi thích thú   của  đất  nước,  người  sáng   giáo, Thái Lan có rất nhiều  đất  nước  nghìn  voi,  bỗng   Đôi mắt em lạc nguồn
            với kiến trúc Thái Lan một,   tạo  ra  thiên  nhiên  và  bảo  nhà thờ Hồi giáo mà tôi ước   nhớ một đoạn trong bài thơ   Như tiếng chuông chùa vắng
            tôi say đắm cộng đồng đất   vệ cộng đồng. Giao thương  rằng  mình  có  nhiều  thời   “Bên tượng vũ nữ Trà Kiệu”   Tự xa thẳm hoàng hôn
            nước  này  mười.  Bởi  Thái   văn  hóa  đã  ưu  ái  cho  đất  gian  hơn  để  viếng  thăm.   của  Nguyễn  Trác:  “…  Thế   Rơi vào ly rượu đắng
            Lan đâu chỉ có người Thái.   nước  Chiêm  Thành  sự  đa  Hồi giáo là tôn giáo thiểu số   kỷ Mười đã quá xa xôi/thế
            Bước chân vào Pattaya, tôi   dạng sắc tộc khi họ không  lớn nhất ở Thái Lan, người   kỷ Hai mươi cũng là đồ cũ/  Tôi uống nỗi buồn này
            thấy  khách  du  lịch  Trung   chỉ có người Chăm, mà còn  Hồi giáo ở đây chủ yếu là   nhưng dẫu thêm bao điều   Uống hồi chuông cô quạnh
            Quốc,  nhà  hàng  Ấn  Độ,   là  Ấn  Độ,  Malay,  Trung  người Mã Lai, đã sinh sống  kỳ lạ nữa/em vẫn là điều kỳ   Nếu tình em biết say
            quán  vỉa  hè  bán  Kebab  Đông. Và cho dù bất kỳ dân  và duy trì tín ngưỡng của   lạ khôn nguôi/em vẫn sống   Hồn tôi làm rượu mạnh
            Thổ Nhĩ Kỳ, tiệm lụa Trung   tộc nào đến sống ở Champa  mình từ nhiều thế kỷ trước.   như  nghìn  năm  đã  sống/  Chiều cuối năm gió đầy
            Đông, và gái điếm Nga. Phố   thì  vai  trò  của  người  phụ  Sự phát triển của cộng đồng   một đôi tay không thực tay   Nỗi buồn như giọt nước
            đèn đỏ Pattaya thu hút rất   nữ vẫn được đặt lên hàng  Hồi giáo không chỉ dẫn đến   người/một  tấm  thân  ngỡ   Tình gần như khói bay
            nhiều khách du lịch, và họ   đầu. Cùng từng là một phần  sự pha trộn giữa kiến trúc   đầy siêu thoát/vẫn vô cùng   Mùa xuân nào quay bước…
            đã đưa những cô gái Nga tóc   của đế chế Khmer, nhưng  Hồi giáo và kiến trúc Thái,   gần gũi với nhân gian”.                       T.H.D.V




                                                                                                                   67 67 Xuân Ất Tỵ
                                                                                                                          Xuân Ất Tỵ
   61   62   63   64   65   66   67   68   69   70   71