Page 15 - Báo Phú Yên

13 Ất Tỵ

toasoan@baophuyen.com.vn

LÊ THIẾU NHƠN

iến đổi khí hậu toàn cầu đang
tác động rõ nét trên từng
Bmùa, từng vùng. Dường như
thời tiết chẳng còn đủ khả năng báo
hiệu sự dịch chuyển của trời đất vào
không gian bận bịu tết. Cơn gió lạnh
cũng mơ hồ, đợt mưa bụi cũng mơ
hồ, và vạt nắng mới cũng mơ hồ.
Thế nhưng, thật đáng mừng, thanh
âm ngày tết chưa bao giờ phai nhạt.
Thanh âm ngày tết dắt người Việt
đến phút đoàn viên, đến giờ hạnh
ngộ, đến cuộc sum vầy.
Thanh âm ngày tết bắt đầu bằng
tiếng còi tàu xe những ngày hối hả
tháng Chạp, rồi loang dần ra thành
những tiếng cười nói xôn xao. Thanh
âm ngày tết ở các phiên chợ cuối
năm cũng đặc biệt hơn, tiếng chào
mời niềm nở thay cho tiếng cãi vã
gay gắt. Mỗi người đều tự nguyện
hạ giọng xuống thấp để giữ lấy sự
tao nhã chào đón niềm vui và may
mắn. Thanh âm ngày tết khi tắt hết
những câu hát dạt dào nhung nhớ là
những giai điệu ký ức thì thầm trên
bức tranh quê nhà tất bật sửa soạn
tất niên, như lời mẹ dặn dò con cẩn Minh họa:
trọng bước đường tha phương cầu HƯNG DŨNG
thực, như lời hẹn hò lứa đôi không
phai nhạt hẹn ước nhân duyên, như kể cách chia nồi rim mứt thành nhiều
lời hỏi han láng giềng sau thời gian Thanh âm phần, để san sớt đùm bọc bà con túng
cách mặt chìm nổi bôn ba. bấn xung quanh…
Hơn một phần tư thế kỷ trót quen Giọng kể đều đều không buồn
nhịp sống đô thị ồn ào, tôi thích thú cũng không vui của bà nội, từng chìm
với những thanh âm ngày tết ở nông khuất trong những giấc mơ trẻ dại rồi
thôn. Đó là những thanh âm đan xen ngày tết cùng tôi lớn lên, dạy tôi biết cách sống
quá khứ và hiện tại, thanh âm từ cây không đố kỵ, không oán than, không
gậy trúc nương tựa cụ già ra bậc thềm giữa những trách giận. Bà nội đã không còn nữa.
ngắm nhìn một màu hoa vừa chớm nụ Cuộc đời cam chịu và thiệt thòi của
sau thử thách bão dông và thanh âm từ bà nội gửi lại một nấm mồ đơn sơ trên
bước chân náo nức đứa trẻ tìm kiếm ngọn đồi mọc nhiều cây dú dẻ. Ngọn
bạn bè để khoe một món quà mừng lối đi đồi ấy, có những trái dú dẻ vàng ươm
tuổi vừa được chuyển phát nhanh của mùa xuân và những hoa dú dẻ thơm lừng, luôn
người thân còn nhọc nhằn danh lợi ẩn hiện như một miền che chở tôi suốt
nơi xa. Thanh âm quá khứ và thanh năm tháng xa quê.
âm hiện tại không tách riêng nhau và Trên những lối đi mùa xuân, mỗi
không loại trừ nhau, mà cộng hưởng lên cao cũng đủ trả hết nợ nần cho đại người rời bỏ chốn chôn nhau cắt rốn thanh âm đều gợi nhắc một bồi hồi,
bồi đắp thanh âm tương lai. Thanh âm lý phân bón. Câu chuyện người đang để lặn lội mưu sinh ở các khu công mỗi thanh âm đều thức dậy một xao
ngày tết lắng lại, chắt chiu thành kỷ gieo cấy, tết này lo sương muối đe nghiệp. Bây giờ dân quê tự tin chọn xuyến, mỗi thanh âm đều nảy nở một
niệm, chắt chiu thành vốn liếng, chắt dọa khóm rau vườn cà thì qua Giêng lựa nghề nghiệp của họ, nên ngày tết ân cần. Bản nhạc gặp gỡ sôi động hay
chiu thành báu vật cho hành trang lận không biết xoay xở ra sao… cũng đủ đầy theo phong tục truyền điệp khúc một mình bơ vơ, cũng đều
đận trần gian mến thương. Mỗi người một câu chuyện, nói thống bái tạ tổ tiên. Sau lũy tre xanh là thanh âm xúc động ngày tết. Tôi tin
Ngày tết, không có gì thú vị bằng xong rồi đi tiếp, rẽ trái ra cánh đồng, miên man huyền thoại, thanh âm như vậy khi chậm rãi ngụp lặn giữa
việc ngồi một quán nhỏ đầu làng rẽ phải lên phố huyện. Quán nhỏ đầu ngày tết vẫn khiến tôi thẫn thờ khi những thanh âm vang vọng tận cõi
mà lắng nghe những thanh âm rộn làng như trạm thu nạp thông tin, bà một tiếng gà bất chợt gáy lên nhộn lòng mình. Bởi lẽ, một điệu bài chòi
ràng của những phép toán chất phác, chủ ngoài năm mươi gật gù sẻ chia và nhịp góc sân. bên bến sông bình yên, cũng khiến
những nhắn nhủ chân thành, những đồng cảm, thỉnh thoảng hướng đôi mắt Tôi đã đến nhiều nơi, đã gặp kẻ đa mang quay quắt mường tượng
kế hoạch lương thiện. Quán nhỏ đầu sang hàng vạn thọ vàng rực rỡ phía nhiều người, đã nghe nhiều lời ngọt dáng cũ một người dưng qua đò thuở
làng, mấy lon nước ngọt, mấy gói bên kia đường. Đôi mắt bà chủ quán ngào, nhiều lời cay nghiệt và nhiều trước chẳng vấn vương gì, mà mái tóc
bánh quy, mấy bịch đậu phộng. Quán nhỏ đầu làng, cũng là một câu chuyện lời đãi bôi. Thế nhưng, thanh âm đượm hương bồ kết còn bay ngược
nhỏ đầu làng, bà chủ ngoài năm không lời, ẩn giấu nỗi ngóng trông, ngày tết lắng đọng sâu sắc nhất trong dòng hồi tưởng ngổn ngang.
mươi lặng lẽ và từ tốn, khách chòm chất chứa niềm hy vọng. Có lẽ chị lòng tôi là giọng kể đều đều của bà Ngày tết đối với tôi không còn
xóm ghé qua tự nhiên như nhà mình. đang chờ ai đó, không phải là khách nội ngày xưa bên bếp lửa giao thừa. háo hức tiệc tùng sang trọng, mà chỉ
Hầu như chẳng bán mua gì, hàng lạ, quay lại nơi đây. Chị đang chờ một Giọng kể đều đều của bà nội, không thích những bữa cơm giản dị có đông
hóa được giao dịch ở quán nhỏ đầu người con phiêu bạt, hay đang chờ buồn cũng không vui, mà tôi cứ nhớ đủ thành viên gia đình. Thịt mỡ hay
làng chỉ là những câu chuyện bất tận một người tình ruổi rong? Tôi không mãi. Bà nội kể ấu thơ chạy loạn chiến dưa hành, bánh tét hay củ kiệu, có
chờ tết, đợi tết, mong tết xen lẫn sợ dám hỏi, cũng không nỡ hỏi, chỉ xao tranh, đạn bom xót xa thân phận cơ cũng được mà không cũng không
tết. Câu chuyện người còn chật vật, tết xác mường tượng quán nhỏ đầu làng hàn. Bà nội kể thanh xuân làm vợ sao. Thanh âm ngày tết không nằm ở
này bán bầy heo gom tiền cho con nộp những ngày tết có một bóng nhỏ cô thiếu trước hụt sau, dành cơm cho những chúc tụng chót lưỡi đầu môi.
học phí. Câu chuyện người bớt hắt đơn trong hoàng hôn bịn rịn. con, nhường canh cho chồng. Bà nội Thanh âm ngày tết khe khẽ từ trái tim
hiu, tết này đặt thêm mâm cỗ xem mắt Tết quê của những thanh âm khác kể phương pháp tiết kiệm giai đoạn những con người biết nghĩ về nhau,
nàng dâu sắp dạm ngõ. Câu chuyện hẳn ngày thường. Quá trình xây dựng bao cấp, mỗi đêm vặn nhỏ ngọn đèn tha thứ và bao dung giữa hơi ấm cội
người vừa thu hoạch, tết này giá lúa nông thôn mới đã giảm đáng kể dòng dầu khâu áo rách cho mình. Bà nội nguồn thiêng liêng.