Page 11 - Báo Phú Yên

9 Ất Tỵ
toasoan@baophuyen.com.vn
Trang điểm đến từng
hạt bụi
HUỲNH VĂN QUỐC
“Trang điểm đến từng hạt bụi”!
Đây là một câu thơ hay của cụ Tam
Anh Trần Bương, mà mỗi khi nhìn
cảnh quê vào tết, lại bỗng nhớ đến
câu ấy một cách lạ kỳ!
Những hạt bụi quê khi là bồ hóng
trên gác bếp, khi là bủn ngoài ngõ
nhỏ, khi là mồ hôi đọng trên cổ áo…
Từ giữa tiết thu, hạt bụi trên gác
bếp đã chuyển mình qua chùm hoa
vạn thọ khô quắt queo, theo tay cha
ra vườn rải vào đất xốp, để rồi mươi
ngày sau được nhú mầm “hé mắt”
chào đời giữa những ngày gió mưa
rả rích, se lạnh cuối thu đầu đông. Cứ
thế, rò vạn thọ lớn lên, được tách ra
trồng từ dọc ngõ vào sân, từ quanh
thềm giếng, từ bên chái hiên nhà…
Những hàng vạn thọ từng ngày
lớn lên, và những ngày áp tết, ngay
chiếc lá cũng thơm lừng, quấn quýt…
Mùi thơm ấy không dễ gì có được.
Từ chùm hoa giống ám bồ hóng
quắt queo trên chái bếp, đến vạt đất
ươm mầm, rồi cuộc hành trình qua
ba mùa từ cuối thu sang đông để đến
khi kịp tết. Tuổi thơ ngóng tết thường
không quan tâm đến thời gian, mà
chủ yếu được khơi dậy từ những thay
đổi của không gian xung quanh, đặc
biệt là hoa vạn thọ. Nhiều khi đang
đông, trời bật lên vài ngày nắng, thế
Minh họa: HOÀNG HÀ THẾ
Sắc hương tết
mọi ngày. Mùi thơm như nồng nàn khoai cằn cỗi, ít lá luôn là những
vồng có khả năng thu hoạch lớn.
trong gió, thoảng từ vườn, tan vào
nắng, đọng lại trên bát cơm. Không
Những cái tết ở quê thường đến
phải cao lương mỹ vị gì mà ngon mỗi nhà một cách trực tiếp từ bàn tay
miệng lạ! Dù có hững hờ cách mấy người tạo ra, khác với tết ở thành thị
cũng bỗng nghe rạo rực: khứu giác thường từ mua sắm mà có.
và vị giác ta đang nếm tết đến gần. không nhớ những nong, nia, giần,
Ai từng sống ở làng quê mà
Gần quá rồi. Chén mắm ngò cứ thơm
lên từng ngày, từng ngày… sàng được “huy động” lên các mái
Năm nào cũng vậy, mảnh vườn tranh, mái ngói hoặc lên mấy giàn
là những cây hoa sung sức cũng bật cằn cỗi của mẹ cũng đáp lại công lao bầu giàn bí trên sân; trong các vật
hoa đón nắng. Điều đó tạo ra một sự của người bằng những vồng khoai dụng ấy đong đầy mứt gừng, bánh in,
háo hức lạ kỳ, ngỡ tết đang mấp mé kịp tết. Để có những vồng khoai ấy, cốm nếp, bánh thuẫn, rim dừa... đón
ngoài ngõ, sắp sửa vào sân. Lại tiếp mẹ chuẩn bị từ mấy tháng trước, khi nắng về hong. Nắng miên man trong
tục mong, tiếp tục hít hà những nụ hoa trời chuyển sang đông, đất ẩm. Công gió trưa, râm ran trên lá biếc, nắng
chưa nở. Có thắc thỏm, có mong mỏi việc cuốc đất - vun vồng chẳng mấy lặn vào rim mứt ngày xuân cho nồng
thì giá trị của niềm vui càng dồn nén nhẹ nhàng gì luôn được tôi - một chú nàn tháng Chạp. Nắng hong ráo mật
mãnh liệt. Và, từng ngày, từng ngày, học trò tay chân lóng ngóng - đảm đường nơi những bánh cốm vuông
đôi hàng vạn thọ dần trở nên sum suê nhận! Hì hụi cả ngày chỉ được 5-6 vuông, làm kết dính từng hạt bột rang
hoa lá. Ồ, tết đang về. Mùa xuân đang vồng hơn chục thước, phải mất vài trắng mịn cho chắc hình chắc khối.
về! Ngày tất niên, ba mươi tết, có thể ngày mới xong mảnh vườn. Những Khi bẻ ra, hương đường, hương nếp
hăm chín, sau khi cúng quải xong, làm ngày này đối với tôi, mảnh vườn hòa hương nắng nhẹ thơm...
gì thì làm, nhìn trong nhà nếu chưa có sao mà rộng quá! Tuy mệt nhưng Những ngày mưa phùn hơi
chậu hoa vạn thọ tươi tắn cạnh bàn… khi từng vồng đất được vun lên, khu dai làm ẩm ướt không gian, lại là
là vẫn còn thiếu vắng bóng dáng một vườn có một vẻ khang khác, mới mẻ những ngày ta cảm nhận rõ hơn
cái tết trọn vẹn. hẳn lên, không còn cỏ dại mọc lia về hương nắng quanh mình. Nếu
Quanh năm, gì chứ hành ngò ớt chia cao quá đầu gối. Tôi cứ ngắm đi không có mùi ngai ngái của lá mục,
tỏi có gì lạ mà phải… rộn chuyện? ngắm lại mãi “công trình” của mình mùi ẩm mốc của củ kiệu dưa hành
Đúng là không lạ chút nào trong và thấy khoan khoái lắm. phơi dở ngày mưa, chắc cũng khó
bữa ăn hàng ngày. Điều đáng nói là Đến khi trồng khoai, mẹ dứt lòng cảm nhận hương thơm của
những loại rau ấy thường từ chợ mua khoát không cho tôi làm. Khoai từ nắng từ chiếc bánh tráng nướng
về, không phải từ vườn nhà mọc lên. để nguyên, còn khoai mài, khoai tím vàng. Khi gặp trời râm phải hong
Cho nên chẳng để lại ấn tượng gì đặc giống được xắt cẩn thận, ướp tro bếp gió, bánh vẫn khô nhưng không
biệt. Ngược lại, rau từ vườn nhà nhú cho ráo nhựa, xong mẹ đặt từng lát giòn, ta nướng bánh chín mà vẫn
lên từng ngày, xanh rì thẳng tắp từng khoai vào lòng đất xốp, chờ ngày nảy còn thấy dai dai sường sượng, chẳng
vạt, từng luống, nhìn đã mắt, mát mầm... Sau đó lại tiếp tục chặt tre gai đậm đà hương vị chút nào. Khi ấy
mẻ trong lòng. Những luống rau báo cắm chái, nhiều khi tay bị xước, da bị lại nhớ nắng, nhớ những ngày qua
hiệu những thay đổi tinh tế của tiết cào mà vẫn thấy nhen nhóm niềm vui! chưa thật đẹp trời, chưa thật đẹp
trời, ngày tháng. Rau càng lớn, nắng Nhưng vui nhất phải nói là tháng lòng người để niềm vui trọn vẹn.
càng ấm dần lên, để rồi một ngày, dỡ khoai, tức tháng Chạp rộn ràng Những hạt bụi quê, những giọt
trong bữa cơm tháng Chạp, chén của mọi người. Mới đầu vì chưa biết, nắng quê vừa cũ càng gần gũi hằng
mắm ngò thơm tuy đơn sơ mà quyến tôi cứ chọn mấy vồng có lá xanh tốt ngày, lại vừa mới mẻ tinh khôi mỗi
rũ lạ kỳ. Một mùi thơm vừa quen mà đào, mới hay củ chỉ bé tí tẹo. Sau khi xuân về tết đến. Phải chăng đây
thuộc vừa bồn chồn, không giống với đó tôi vỡ lẽ rằng những vồng dây là hồn quê thân thuộc tự bao đời? 