Page 73 - Người Kinh Bắc

NGHIÊN CỨU - TRAO ÐỔI

người đứng ra hưng công trùng tu, tôn tạo lập “hậu Phật” cho thân phụ, thân mẫu của

và quy mô kiến trúc chùa Quế Ổ cùng tên ông là: Đặc tiến Phụ quốc Thượng tướng
họ những người cúng dường ruộng đất cho quân Đông quân Đô đốc phủ gia tặng Thái
nhà chùa. Phần đầu văn bia cho biết: bảo Hào Quận công Nguyễn Tướng công,

“… Nay có vị Chánh Vương phủ Thị tự Uy Dũng, thụy Khoan Hậu phủ quân.
nội Cung tần Ưu bà di Nguyễn Thị Ngọc Chánh phu nhân gia phong Quận phu nhân
Bạch, hiệu Diệu Thời là người xã Quế Ổ,
huyện Quế Dương, phủ Từ Sơn, đạo Kinh Nguyễn Thị, hiệu Vĩnh Tiến huyền quân.
Bắc… [Bà] nổi tiếng là người xinh đẹp có Bia được lập vào ngày tốt, tháng 3,
đức lớn bao dung ôn hòa. Đến tuổi cập niên hiệu Cảnh Trị thứ 7 (1669) triều Lê.
kê được sủng hạnh chốn cung cấm, nhận Nội dung do Thôn sĩ Nguyễn Khả Nhâm
được nhiều ưu ái từ nhà Chúa, một lòng người huyện Tiên Du, phủ Từ Sơn, đạo
trung hiếu cung kính, đẹp như vì sao sáng, Kinh Bắc soạn. Huyện thừa huyện Đường
dáng vẻ đôn hậu vậy. [Bà] theo hầu Văn An, Thiện lộc Nam Nguyễn Viết Quý
Tổ Nghị Vương (tức Thanh Đô Vương người xã Đại Bái, huyện Gia Định, phủ
Trịnh Tráng) được coi như vật báu trong Thuận An khắc.
thiên hạ, đến lúc ngài mất vẫn giữ nguyên Văn bia “Hưng Nghiêm tự bi” ở
tiết hạnh. Khi tuổi già trở về quê hương chùa Quế Ổ là một tác phẩm nghệ thuật
với tấm lòng trong sáng như đóa hoa sen,

[Bà] đã giáo hóa, quyên góp mưu dựng lên độc đáo chứa đựng giá trị to lớn về mặt
chùa Hưng Nghiêm nhà điện lộng lẫy, trở lịch sử, văn hóa, khoa học và mỹ thuật.
thành danh lam ở vùng đất Quế Dương. Nội dung ghi chép trên văn bia cho biết
Dựng lên 5 cấp đài bằng đá sừng sững đối chi tiết quy mô, thời gian trùng tu, tôn tạo
với đỉnh núi Lãm Sơn hòa nhập vào bức các hạng mục kiến trúc chùa Quế Ổ vào
tranh cửa thiền nơi rừng núi…”. giữa thế kỷ XVII. Văn bia còn cung cấp
Mặt sau văn bia cho biết: “… Chánh thông tin chính xác về chức tước, địa vị,
Vương phủ Thị nội Cung tần Ưu bà di tên thụy, hiệu của hai cha con Hào Quận
Nguyễn Thị Ngọc Bạch, hiệu Diệu Thời lại công Nguyễn Đức Nghiệp và Thụy Quận
bỏ tiền riêng ra mua 10 mẫu 3 sào ruộng công Nguyễn Đức Trung thuộc dòng họ
cúng dường Tam bảo làm ruộng hương Nguyễn Đức nổi tiếng “to và mạnh” nhất ở
hỏa đời đời…”. Đặc biệt, đứng đầu danh

sách hưng công trùng tu thượng điện và trấn Kinh Bắc xưa. Ngoài ra, đề tài hoa văn
đúc chuông đồng chùa Hưng Nghiêm là trang trí, chạm khắc trên văn bia góp phần
Thụy Quận công Nguyễn Đức Trung giữ phục vụ công tác nghiên cứu, tìm hiểu về
chức Tiền kính kỳ cai kỳ quan Đô đốc nghệ thuật điêu khắc tạo hình bia đá trong
Đồng tri, vợ cả là Vương tử Quận chúa các công trình tín ngưỡng, tôn giáo dưới
Trịnh Thị Ngọc Sanh, hiệu Diệu Trí cùng thời Lê Trung Hưng./.

NGƯỜI KINH BẮC SỐ 01/2025 71