Page 77 - Người Kinh Bắc

NGHIÊN CỨU - TRAO ÐỔI

tượng đẹp, giàu ý nghĩa trong lời ca Quan Có yêu nhau (thì) ngỏ cửa ra vào...
họ. Một quê hương sông nước, đồng chiêm, Ðể rồi dẫn đến những điều nhắn

hết thế hệ này đến thế hệ khác gắn bó với nhủ người thương về một phẩm chất cần
những chiếc đò ngang, đò dọc, những chiếc có trong tình yêu nam nữ, tình bạn, tình
thuyền thúng suốt mùa mưa úng, những người:
chiếc thuyền buôn trên nhiều ngả sông ... Có yêu nhau (thì) nón cũng như dù...
xuôi ngược... đã khiến con đò, con thuyền ... Có yêu nhau (thì) đá cũng như
trên sóng nước đi vào cảm hứng nghệ thuật vàng...
và trở thành biểu tượng gửi gắm biết bao Cũng có khi "thuyền mở lái chèo, bắt
nỗi niềm tâm sự về thân phận con người, lái chèo ra" được ví như con người vào đời

về cuộc đời. Kết quả khảo cứu cho thấy, để đi tìm hạnh phúc:
biểu tượng con đò, con thuyền có trong 63 Thuyền mở lái chèo
bài Quan họ. Bắt lái chèo ra
Có khi thuyền như người bạn tri âm Nhịp hai, anh Hai đi tìm vợ
trong những đêm "trăng in mặt nước" để Nhịp ba, chị Ba đi tìm chồng
cùng người bồng bềnh trên sông nước quê Thương lấy nhau cùng
hương, thưởng thức những thú vui tao nhã: Có mũi, có lái, như rồng có mây...

Ngồi tựa mạn thuyền Thuyền, đò trong nước lặng, sóng
Trăng in mặt nước yên thì ít mà trong sự nổi nênh, lênh đênh,
càng nhìn non nước càng xinh chòng chành... thì nhiều. Tuy nhiên, sự
Có khi thuyền, đò hiện lên như biểu chòng chành, lênh đênh của thuyền, đò trên
tượng về một sự "mong manh" trong cuộc sóng nước như con người đi trong cuộc đời
đời "bãi biển mông mênh" để cho người nhiều ghềnh thác, nhưng người Quan họ
chờ, người đợi, người gọi... và người tin không bi quan mà trái lại luôn có một niềm
con đò kia sẽ đến, vẫn "nhất tâm đợi chờ, tin vững chắc vào tình người, tình đời: Có

dù "gọi đò chẳng thấy đò thưa" trong suốt yêu nhau... thì đá cũng như vàng. Thuyền
cả bài ca "Gọi đò". dẫu đi qua bao ghềnh thác, cuộc đời dẫu có
Có khi thuyền, đò, bè mảng là biểu nhiều sóng gió nhưng người Quan họ sẵn
tượng của một thân phận, một cuộc đời, sàng vượt qua bởi lẽ:
một tình duyên... đi trong cuộc đời như đi Muốn cho gần bến gần thuyền
trong một dòng sông nhiều nghềnh thác: Gần thày, gần mẹ nhân duyên cũng
… Nhắn cùng bầu bạn xuống bè xuôi gần...

đông 2.3. Biểu tượng “chén nước”,
Lên thác (thì ai ơi) xuống ghềnh “miếng trầu” và tình người Quan họ
Lên thác đã vậy, xuống ghềnh thì sao? Nhạc sĩ Trần Tiến, trong một sáng tác
của mình đã viết: “Người Bắc Ninh vốn

NGƯỜI KINH BẮC SỐ 01/2025 75