Page 69 - Người Kinh Bắc

NGHIÊN CỨU - TRAO ÐỔI

NGUYỄN QUYỀN
N QUY
Ễ
NGUY
ỀN
L
U
NHÂN VẬT
NHÂN VẬT LỊCH SỬ TIÊU BIỂU
I
Ê
U BI
Ị
CH SỬ T
Ể
PHAN THỊ AN NGỌC

rong số những nhân vật lịch sử tiêu đương thời như Phan Bội Châu, Lương
biểu tỉnh Bắc Ninh có giám học Trúc Đàm, Đỗ Chân Thiết, Phương Sơn…
TNguyễn Quyền sinh năm Kỷ Tỵ Nguyễn Quyền từ chức Huấn đạo về Hà
1869, mất năm Tân Tỵ 1941, người làng Nội cùng với Lương Văn Can và một số sĩ
Thượng Trì (làng Đìa), Hoài Thượng, phu Bắc Hà chủ trương thành lập trường tư
Thuận Thành là một trong những người thục đầu tiên ở Việt Nam với tên gọi Đông
khởi xướng phong trào Đông Kinh Nghĩa Kinh Nghĩa thục tại số 4 phố Hàng Đào,
thục vào năm 1907 chủ trương mở trường Hà Nội. Ngày 1/5/1907, Nguyễn Quyền là
dạy học, canh tân đất nước, tiến tới sự một trong 2 người viết lá đơn gửi ông Đốc
nghiệp giải phóng đất nước. Lý thành phố Hà Nội xin mở trường Đông
1. Nguyễn Quyền - người viết đơn Kinh Nghĩa thục. Trước đây, tại Hà Nội
xin mở trường Đông Kinh Nghĩa thục cũng có không ít cơ sở giảng dạy văn hóa
Sinh ra trong một gia đình có truyền Nho giáo như các lớp học tại gia của thầy
thống Nho học, khoa Tân Mão năm 1891, đồ, lớn nhất là Văn Miếu Quốc tử giám
Nguyễn Quyền thi đỗ Tú tài, được bổ làm hoặc một số trường tiểu học Pháp - Việt do
Huấn đạo - chức quan trông nom việc học chính quyền thực dân dựng lên nhưng mọi
của một huyện thuộc tỉnh Lạng Sơn, nên hoạt động giáo dục này đều nhằm đào tạo
thường gọi ông là Huấn Quyền. Mặc dù quan lại cho chính quyền phong kiến hoặc
được bổ nhiệm làm quan nhưng Nguyễn người làm việc cho thực dân Pháp.
Quyền phần lớn chú trọng việc dạy học Mục đích của việc thành lập trường
cho con em địa phương và dành thời gian Đông Kinh Nghĩa thục là: “dạy tiếng Pháp,
đọc tân thư, tân văn của Trung Quốc như chữ Quốc ngữ và chữ Hán theo chương
Trung Quốc hồn, Quần kỹ quyền giới luận trình mới đã được Toàn quyền chuẩn y”
- những tư tưởng tiến bộ đương thời. Đầu tức là theo phương châm “khai hóa” của
năm 1907, qua một số lần tiếp xúc với chính quyền thực dân (theo đơn xin mở
Lương Văn Can và một số nhà nho yêu nước trường). Song thực chất, Đông Kinh Nghĩa

NGƯỜI KINH BẮC SỐ 01/2025 67