Page 30 - Báo Phú Yên

28
Ất Tỵ
Hồn tết
Chái bếp
củamá
MINH HUYỀN
uân sang, tết về, nhịp sống
mới đang ấp ủ trong đất
Xtrời và lòng người. Hương
tết ngày xưa cứ vờn trong ký ức.
Ngày còn bé, năm nào cũng vậy,
tết bắt đầu từ chái bếp nhỏ của má
trong cái nắng dễ chịu của những
ngày cuối năm. Từ 23 tháng Chạp,
sau khi cúng ông Táo xong, má bắt
đầu lục đục dọn dẹp để chuẩn bị
tết nhất. Ba mất sớm nên má làm
luôn những công việc của người
đàn ông trong gia đình.
Việc đầu tiên bao giờ cũng là
quét mạng nhện trong nhà, lau dọn
thật sạch sẽ nhà cửa, bàn ghế, bếp
núc. Mọi ngóc ngách đều được
moi móc ra dọn sạch sẽ. Rổ đựng
chén bát, xoong nồi, rổ rá… được
chà sáng bóng. Đặc biệt là chái
bếp, má dành cả mấy ngày dọn dẹp
tinh tươm như mới, má bảo rằng
nơi đây là linh hồn của mấy ngày
tết - khởi nguồn của những món
tết và đảm bảo những bữa ăn ngon
cho gia đình. Sau khi nhà cửa đã
sạch sẽ, tươm tất mới đến khâu
chuẩn bị bánh mứt. Năm nào má
cũng chỉ mua rất ít bánh kẹo ngoài
chợ, còn lại là má tự làm để tiết
kiệm chi phí và đảm bảo vệ sinh.
Có năm má đổ bánh thuẫn, bánh
men, làm mứt gừng, mứt dừa, có
năm má đổ bánh kẹp, bánh in, làm
toasoan@baophuyen.com.vn
mứt bí..., rồi má phân công nhiệm
vụ cho từng đứa con.
Nhớ nhất là việc làm món mứt
dừa. Trước sân có 2 cây dừa khẳng
khiu, cao chót vót không biết trồng
từ khi nào mà nhìn lên thôi đã thấy
chóng mặt nhưng ra trái sum suê
quanh năm. Phải dùng cọc thép đóng
vào tới nửa thân rồi bám vào trèo
lên mới hái được. Anh Ba được giao
nhiệm vụ quan trọng nhất là trèo cây
hái dừa, lột dừa, chặt dừa, chị Hai thì
gọt dừa, xắt thành sợi để sên. Dừa để
sên mứt không được quá non cũng
không quá già, cơm dẻo vừa, không
cứng. Phải gọt phần vỏ lụa bỏ đi để
miếng dừa trắng đẹp. Chị Hai miệt
mài xắt thành sợi, tôi ngồi bên bảo
chị xắt thành sợi thiệt dài để khi sên
nó uốn cong cho đẹp mắt. Má thì bảo
xắt nhanh còn làm việc khác nhưng
chị Hai bao giờ cũng chiều theo ý Minh họa: HOÀNG HÀ THẾ
em, xắt sợi thiệt dài, thành ra mứt
dừa nhà tôi uốn cong mấy vòng như ứa đầy rồi. sém không để thưởng thức ngay.
dải lụa rất bắt mắt. Còn phần đổ bánh thuẫn, bánh Chái bếp của má những hôm ấy rộn
Để đảm bảo an toàn, tôi được kẹp thì má giao cho chị Hai. Chị Hai rã tiếng nói cười.
giao nhiệm vụ đi tìm lá cẩm, lá khéo tay, học được cách pha bột, Dù mệt nhưng năm nào chị em
dứa, tìm hái hoa đậu biếc về vắt đánh trứng từ má sao cho bánh đổ tôi cũng hào hứng với việc má bảo
nước màu sên mứt để có nhiều màu ra mềm, xốp, không bị chai, bị sém. chuẩn bị đồ sên mứt, đổ bánh. Nghe
sắc. Công đoạn cuối cùng quyết Ngày đổ bánh, hai chân chị mỏi nhừ má nói thế là biết tết sắp đến nơi rồi.
định món mứt dừa có được ngon do phải ngồi lâu, hai vai đau nhức vì Cũng trong chái bếp đơn sơ ấy,
hay không do má đảm nhận. Phải phải liên tục múc bột, trở khuôn. Thi khói tỏa lên nghi ngút từ một vài
có kinh nghiệm nhiều năm mới thoảng tôi được chị Hai sai bóp vai nhành củi chưa được khô những
canh được lửa để mứt không bị cho đỡ mỏi và những việc vặt vãnh khi má nấu bánh chưng, bánh tét,
sém. Chảo mứt sên xong trông thật chạy loanh quanh trong nhà, lâu lâu luộc thịt, làm gà để cúng tất niên,
đẹp mắt, nhìn thôi nước miếng đã lại dòm coi có mẻ bánh nào cháy cúng gia tiên trong ngày tết. Có
Tết cao cỗ đầy, nề hà gì của ngon vật lạ, chỉ cần
những món ăn được nhóm lên từ bếp mẹ,
từ tay mẹ
được nấu bởi tay mẹ đã dưỡng nuôi ta lớn
lên từ dáng vóc đến tâm hồn.
Đi xa là nhớ, về gần lại càng thương. Rồi
như một thói quen thật khó cắt nghĩa, mỗi
mùa xuân về lại quê nhà, tôi cứ muốn ngồi
trò chuyện, tỉ tê với mẹ quanh gian bếp.
Và mẹ, vốn thuộc nằm lòng từng sở thích,
thói quen ăn uống của đàn con để có thể
chiều theo ý từng đứa. Bên bếp tết, bao câu
chuyện gần xa, vui vui tủi tủi lại tụ về xôn
NGÔ THẾ LÂM xao bên ngọn khói quyện vòng len bay làm
xè cay khóe mắt.
ó lẽ còn rất lâu nữa hoặc sẽ chẳng bao Bao nhiêu mùa xuân dìu dặt theo về là
giờ căn bếp của mẹ không còn gắn liền bấy nhiêu khoảnh khắc ấm êm được lưu dấu
Cvới tết. Cái góc nhớ êm đềm, đầy vơi từ bếp mẹ. “Tết từ tay mẹ” - tôi rất thích
khắc khoải mỗi dịp đi xa, về gần ấy như một cách nói ẩn dụ mà rất đỗi thân thương này.
mạch ngầm âm ỉ cháy, ân cần nâng niu những Tết bắt đầu chộn rộn từ hũ dưa hành, củ
giá trị văn hóa hồn cốt của mỗi gia đình người kiệu được mẹ chuẩn bị từ khá sớm với nhiều
Việt… công đoạn công phu. Bếp mẹ có thể thiếu
Góc bếp gìn giữ những điều nhỏ bé, giản dị thịt thà, tôm cá nhưng tuyệt nhiên không thể
trong mỗi mái nhà. Nơi những người mẹ mỗi vắng mặt đĩa dưa món đủ vị chua cay mặn
ngày gửi gắm vào đấy bao yêu thương, chăm ngọt góp mặt trên mỗi mâm cơm tết. Như
bẵm cho từng bữa cơm gia đình ấm cúng. Là mẹ từng nói, đó là món ăn nhấn nhá chỉ để
nơi chứng kiến muôn râm ran nói cười của đàn cho vui nhưng từ thời ông bà đến nay đã
Minh họa: HƯNG DŨNG con trong ngày sum họp. Đâu phải cứ mâm là một phần của tết, kiêm thêm chức năng