Page 122 - Tạp chí Nha Trang

con dâu trượt của mình hay sao?
Sợ mình sẽ làm trò cười cho thiên
hạ, đồng thời để tránh những
bình nghị chẳng hay ho gì, ảnh
hưởng đến uy tín nên cụ Nguyễn
Khuyến đành chọn cách bái yết
nhà vua và chỉ vái 2 cái, tuy biết

rằng mình không quỳ lạy như các
vị quan khác, có thể bị qui vào tội
khi quân và bị chém đầu.
Tuy nhiên, có lẽ vua Thành
Thái hiểu được biết uẩn khúc này
nên thông cảm, chỉ quở trách nhẹ
rồi hỏi nguyên nhân:

Trước mặt vua, cụ Tam Nguyên Nhà thơ Chu Mạnh Trinh (1862-1905) - Ảnh: TƯ LIỆU
Yên Đổ chỉ biết trả lời: mọi người:
- Muôn tâu Hoàng Thượng, Một nắm xương khô một nắm da,
thần giờ đây chỉ như một con trâu Bao nhiêu các ách đã từng qua.
già, xin đức Khâm thượng khai ân! Đuôi khom biếng vẫy Điền Đan hỏa,

Nhà vua mỉm cười. Song, để Tai nặng buồn nghe Ninh Tử Ca.
giữ phép vua, phép nước cũng là Sớm thả Vườn Đào chơi đủng đỉnh,
để giữ uy tín của triều đình, hơn Tối về thôn Hạnh thở nghi nga.
thế nữa, nhà vua còn biết Nguyễn Có người toan giết tô chuồng mới,
Khuyến là nhà thơ có tài ứng khẩu Ơn đức vua Tề lại được tha.
nên truyền thánh chỉ:
Bài thơ “xuất khẩu” trên thuộc
- Vậy thì khanh hãy làm bài thơ thể thất ngôn bát cú, làm rất đúng
“Vịnh trâu già”, nếu thơ hay trẫm niêm luật, sát đầu đề dù đó là
miễn tội. đề tài khó. Đặc biệt cụ Nguyễn
Không ngờ chỉ mấy phút sau Khuyến đã ví mình- một vị quan
đó, cụ Nguyễn Khuyến đã ung lại không còn mẫn cán với triều
dung đọc bài thơ theo Đường luật đình như xưa, nay chỉ như một
thất ngôn bát cú “Vịnh trâu già” con trâu già, trâu phế. Sau khi
trước sự ngạc nhiên của vua lẫn nghe xong bài thơ, vua Thành

121