Page 119 - Tạp chí Nha Trang
P. 119
ngọc bà huyện Nam Sách”. Các “Tết có cóc gì đâu, uống vài be
vị thấy đứa bé đối có giỏi không? củ tỏi/Nợ còn ương ra đó, nói ba
“Lời vàng” đối với “cửa ngọc”, chuyện cà riềng”. Có những câu
“quan tỉnh” đối với “bà huyện”, đối của ông được người nghèo
“Bắc Ninh” đối với “Nam Sách” ưa thích, truyền đạt rộng rãi như:
thì còn chê làm sao được! Tôi “Chiều ba mươi, công nợ tít mù co
liền thưởng cho nó một quan cẳng đạp thằng bần ra khỏi cửa/
tiền”. Nghe chuyện, các quan dự Sáng mồng một rượu chè túy lúy,
tiệc đều phá ra cười, chỉ có quan giơ tay bồng ông phúc vào nhà”.
Tổng đốc Bắc Ninh họ Phạm thì Nguyễn Công Trứ là bậc tài
đỏ mặt tía tai, cố ngồi nín thinh hoa, nổi tiếng trong đối đáp. Điều
cho qua bữa tiệc. đó xưa nay bao thế hệ đã nói
Câu đối của Nguyễn Công Trứ tới. Cả đến khi cuối đời, Nguyễn
rất nhiều và nhiều dạng, dạng Công Trứ còn có câu đối tổng
nào cũng sâu sắc. Riêng về câu kết cuộc đời mình, rằng: “Cũng
đối ngày Tết, đa số được ông viết may thay công đăng hoả có là
khi còn sống trong cảnh nghèo bao, theo đòi nhờ phận lại nhờ
khó, chưa ra làm quan. Nhưng duyên, quan trong năm bảy thứ,
Nguyễn Công Trứ không buồn vì quan ngoài tám chín phen, nào
chuyện nghèo, trong câu đối Tết cờ nào quạt, nào mão nào đai,
của ông đầy tính hóm hỉnh, lạc nào hèo hoa gươm bạc, nào võng
quan. Chuyện kể rằng, vào năm tía dù xanh, mặt tài tình trong hội
nọ, để chuẩn bị vui xuân đón Tết, kiếm cung, khắp trời Nam bể Bắc
ông bảo vợ là bà Đặng Thị Minh cũng tung hoành, mùi thế trải
đi chợ Giang Đình mua sắm đồ qua ngần ấy đủ; Thôi quyết hẳn
đạc. Ở nhà, ông kỳ cọ đồ thờ, cuộc phong trần chi nữa tá, ngất
dọn dẹp nhà cửa, trang trí phòng ngưởng chẳng tiên mà chẳng tục,
khách… Xong việc dọn dẹp, ông hầu gái một vài cô, hầu trai năm
mài mực Tàu, giấy đỏ viết một bảy cậu, này cờ này kiệu, này
câu đối Tết bằng chữ Nôm: “Bầu rượu này thơ, này đàn ngọt hát
một chiếc lăn chiêng mặc sức tam hay, này chè chuyên chén mẫu,
dương khai thái/Nhà ba gian bỏ tay thao lược ngoài vòng cương
trống tha hồ ngũ phúc lâm môn”. toả, lấy gió mát trăng trong làm
Có năm, khi mời hàng xóm uống tri thức, tuổi trời ít nữa ấy là hơn”.
rượu đón xuân, ông làm câu đối: N.Đ.H
118
