Page 41 -
P. 41
TẢN MẠN ĐẦU XUÂN ẤT TỴ NĂM 2025
Khmer Nam Bộ hay của người Chăm cổ giáo Nam tông ở các nước khác như:
chúng ta có thể dễ dàng bắt gặp những Camphuchia, Myanmar ...
hình ảnh này. Đối với kiến trúc chùa của người
Hình tượng thần rắn Naga trong Chăm cổ, hình tượng rắn cũng rất được
kiến trúc chùa của người Khmer được ưa chuộng. Trong những họa tiết của
biểu hiện rất phong phú, đa dạng, dưới tháp Dương Long (Một trong những
nhiều hình dạng khác nhau như: rắn công trình Chăm cổ còn sót lại) thì hình
trượt trên diềm mái chùa; rắn quấn từ tượng rắn được điêu khắc rất tỉ mỉ, cầu
dưới mái hiên đến rầm mái; rắn bao kỳ từ xung quanh chân tháp lên đến các
quanh khung cửa; rắn trượt trên mặt tiền ô cửa, các viền xung quanh tầng mái với
của các cột đỡ và lượn sóng dọc theo lan những kích cỡ, bố cục khác nhau. Trong
can chánh điện; rắn cong vút ở những những đợt khảo cổ xung quanh tháp
Dương Long năm 2006, các nhà khảo cổ
mái chùa ... Trong mỗi trường hợp, đầu
đã thống kê có rất nhiều bức tượng
rắn Naga thường được dựng đứng như
chạm hình rắn. Trong các tác phẩm điêu
che chở ai đó. Miệng chúng mở to, thè
khắc có giá trị tìm được thì hình tượng
lưỡi với những hàng răng sắc nhọn. Từ
rắn cũng chiếm đa số.
phần cổ, rắn thần thường được thể hiện
bằng dải uốn cong đều đặn, làm dịu bớt Đến hình tượng gây tranh cãi
tính dữ tợn của phần đầu rắn bên trên. trong dân gian
Naga có thể xuất hiện đơn lẻ hay Theo Thạc sĩ Phan Anh Tú
trong dạng nhiều đầu (thông thường là (ĐHQG TP. Hồ Chí Minh) thì rắn Naga
số lẻ như 3 đầu, 7 đầu hoặc 9 đầu). được coi là vị thần dẫn dắt tín đồ ngoan
Trong tạo hình đó thì chiếc đầu ở giữa đạo lên cõi Niết Bàn. Trong các ngôi
bao giờ cũng vươn cao còn những chiếc đền cổ, các kiến trúc sư dân gian luôn
khác thì nhỏ hơn và nằm ở vị trí thấp xây dựng nhiều chiếc cầu vồng có hình
hơn. Trong dạng nhiều đầu, những cái rắn Naga, tượng trưng cho chiếc cầu nối
đầu thường đội mũ miện, tạo nền cho bố liền giữa cõi trần gian và Niết Bàn.
cục ba mặt. Chúng ta có thể bắt gặp lối Rắn Naga nhiều đầu còn tượng
kiến trúc này trong các ngôi chùa ở phía trưng cho chiếc cầu trải dài dưới chân
bắc Thái Lan và các chùa tháp của Phật những ngôi đền (thế giới con người) đến
35
