Page 45 -
P. 45
TẢN MẠN ĐẦU XUÂN ẤT TỴ NĂM 2025
vật quái đản này cũng thường được hiểu chuyện thần Thuồng Luồng ở một đền
như khái niệm thuồng luồng của người thờ tại quận Hồng Châu, Hải Dương, bị
Việt ... Từ Quỳnh Nhai đến Mường la, kiện vì tội bắt cóc Trịnh Thị, bị Long
trên sông Đà có khoảng 20 cái thác thì Vương trị tội, phạt lưu xứ: " giữa ban
có 20 nơi thờ thuồng luồng như thế; ngày, không mây mà mưa, nước sông
thường cúng bằng gà, lợn ". đầy, rồi có một con rắn dài mười trượng,
vẩy biếc mào đỏ nổi trên mặt nước mà
Thuồng luồng là rắn nước, sách
đi lên mạn Bắc, đàng sau có hằng trăm
Lĩnh Nam Chích Quái ghi là Giao Long,
con rắn nhỏ đi theo, đền từ đấy không
và kể rằng vua Hùng đã dạy dân chúng
linh thiêng nữa ". Đền thờ Rắn ấy, sách
" lấy mực xăm vào mình hình (Lạc)
gọi là ‘’dâm từ’’. Chúng ta lưu ý đến
Long Quân, theo dạng thuỷ quái " để
mào đỏ như trong cổ tích.
tránh nạn thuồng luồng bách hại. Nhưng
đây có thể là lối giải thích thực dụng của Người ta thường kể chuyện Rắn
Nho giáo. Có thể người Văn Lang thời báo oán, nhân vụ án Nguyễn Trãi. Thật
đó xăm mình theo dạng rắn vì là thuỷ tổ ra đây là truyện Tàu, chuyện Ngô Trân
của mình. Dĩ nhiên là điều này không đời Tống và chuyện Phương Chính Học
loại trừ điều kia. đời Nguyên, do một số nho sĩ thời Lê
Trong văn học, câu chuyện Giao mô phỏng để giải thích, mờ xoá tấn
Long kể trên có lẽ là xưa nhất, bên cạnh thảm kịch chính trị thời đó. Một mặt nó
chuyện Lạc Long Quân diệt Ngư Xà. xuyên tạc lịch sử, mặt khác hạ thấp tư
" Ngư Xà dài hơn năm mươi trượng, cách Nguyễn Thị Lộ, và trầm trọng hơn
chân nhiều như chân rết, biến hoá vạn nữa, phản ánh thành kiến với phụ nữ,
trạng, linh dị khôn lường... (có khi) hoá đồng hoá phụ nữ với tai hoạ. Dĩ nhiên là
thành gà trắng gáy trên đỉnh núi " sai trái.
(Truyện Ngư Tinh). Ngư Xà ăn thịt Một con rắn lừng danh là Chằn
người, gây bão tố làm hại thuyền nhân, Tinh trong truyện Thạch Sanh, truyện
cuối cùng bị Long Quân giết. nôm bằng thơ. Chằn Tinh là một con rắn
Dân gian thường kể chuyện Thần tu luyện nhiều năm, dữ tợn và biến hoá
thuồng luồng bắt cóc phụ nữ, hay đòi vô cùng; vua bắt dân phải lập miếu thờ,
phải hy sinh nhân mạng. Nguyễn Dữ, hằng năm phải hy sinh một người con
thời Mạc, trong Truyền kỳ mạn lục kể trai cho nó ăn thịt. Năm ấy Lý Thông bị
39
