Page 225 - Văn hoá Huế
P. 225
hành ham nghịch ngợm, thái độ và phương thức giáo dục của cha mẹ, lời hứa sửa chữa
khuyết điểm. Bài thơ khắc họa tài tình hình ảnh đặc trưng xưa nay của nhà có trẻ ham
chơi nhác học: mẹ buồn, cha giận, con bị đánh…
Về nghệ thuật, bài thơ nhuần nhị với ý tứ chặt chẽ, khúc chiết. Tám câu thơ đôi một
làm thành 4 cặp đối rất chuẩn. Lời thơ dung dị mà sâu sắc, lại dễ thuộc, dễ nhớ bởi tác
giả khéo dùng hàng loạt thành ngữ thông dụng: cũng giống nhà, thẹn đèn hổ lửa, nay
thét mai gầm, lời lếu láo, năm ba, tiếng thế gia… Đặc biệt, có cả một hệ 5 thành ngữ
ngắn trong 5 câu liền nhau, mỗi thành ngữ chỉ gồm 2 âm tiết mà âm tiếng đứng trước
diễn tả cảm giác, âm tiếng đứng sau mang tên một bộ phận cơ thể: rắn đầu - đau lòng
- rát cổ - ráo mép - lằn lưng.
Nhưng cái tuyệt diệu của bài thơ là ở chỗ mỗi trong 8 câu thơ đều có tên một loài rắn
(với cũng chỉ 2 âm tiết): liu điu, rắn đầu, hổ lửa, mai gầm (tức rắn cạp nong), ráo mép
(tức rắn ráo), lằn lưng (tức rắn sọc dưa), trâu lỗ (tức rắn hổ trâu), hổ mang. Trong lịch
sử nước ta, chưa ai có thể đưa vào một bài thơ ngắn nhiều con vật cùng loại đến vậy, tự
nhiên đến vậy! Càng đáng phục hơn vì nội dung cả bài thơ rắn lại không hề nói về rắn
và tác giả ứng khẩu là một cậu bé chỉ mới 7 tuổi!
Bài thơ rắn trở thành thi phẩm độc đáo bậc nhất trong kho tàng văn học Việt Nam.
Nó còn là ánh sáng báo hiệu và khẳng định tài năng kiệt xuất của nhà bác học, nhà
chính trị, nhà văn hóa, nhà thơ Lê Quý Đôn n
Có một Huế mới
lung linh giữa lòng Huế cũ
rộng hơn tâm thức chúng ta
NGUYỄN LOAN giấu mình vào thi ca, nhạc, họa
mấy ai tỏ tường...?
Có Có một huế mới
cao hơn tầm suy nghĩ bình thường
nhưng không tự mãn trước những lời tụng ca hoa mỹ
một mà chỉ nhận mình là “nàng Tôn nữ”
nhỏ nhắn, hiền ngoan…
Huế Có một Huế mới
rực rỡ, chói chang
bao bọc trong sự dịu dàng, đài các
mới
chẳng phô trương mình
mà tự hào qua ánh mắt, trái tim bè bạn
Có một Huế mới
nằm ngoài hữu hạn...
sự biết của con người chưa được khám phá, khai thông...
Ảnh: Xuân Đạt
SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HUẾ 223
