Page 64 - Tạp Chí Văn Nhân

NGHIÊN CỨU - PHÊ BÌNH - SƯU TẦM

triều Mạc Phúc Nguyên được phong tước Tiến sỹ cập đệ Phạm Trấn người xã Lam
Nghĩa Sơn Bá, Hồng Xuyên Hầu, Nghĩa Kiều huyện Gia Phúc, phủ Hạ Hồng,
Quận Công. Ba lần Trạng nguyên Trần Văn trấn Hải Dương nay là thôn Nam Cầu
Bảo dâng sớ xin vua Mạc cải cách chính sự, xã Phạm Trấn, Gia Lộc Hải Dương. Đỗ
nhà vua chấp thuận nhưng không thi hành Trạng, làm quan rồi thời thế thay đổi ông
nên ông xin từ quan về trí sỹ năm ông 63 cáo quan về mở trường dạy học, giúp
tuổi. Trong sách Lịch triều Hiến chương dân vạn chài lập làng sinh cơ lập nghiệp
loại chí mục Nhân vật Chí sử gia Phan Huy nên dân làng tôn làm Thành hoàng, dựng
Chú đã xếp Trạng nguyên Trần Văn Bảo là đình phụng thờ.
Nhà nho có đức nghiệp. Mùa xuân năm Kỷ Mùi (1559) quân
Khoa thi Hội năm Quý Sửu (1553) Mạc bị thua ở nhiều nơi bởi sự phản công
cho Nguyễn Lượng Thái, Hoàng Tuấn và của các cánh quân triều Lê nhưng vua Mạc
Trần Vĩnh Tuy đỗ Tiến sỹ cập đệ; 5 người Tuyên Tông vẫn cho mở khoa thi Hội.
đỗ Tiến sỹ xuất thân và 12 người đỗ đồng Đặng Thì Thố người làng An Lạc (còn gọi
Tiến sỹ xuất thân. là làng Thạc) huyện Thanh Lâm, nay thuộc
Nguyễn Lượng Thái (1525-1576) xã An Châu thành phố Hải Dương đỗ Tiến
được xướng danh đầu tiên trong 3 Tiến sỹ sỹ cập đệ. Đặng Thì Thố là hậu duệ của
cập đệ người xã Bình Ngô huyện Gia Định Quốc Công Đặng Tất (1357-1409) một
phủ Thuận An trấn Kinh Bắc, nay thuộc danh tướng thời hậu Trần; Cho 4 người
phường An Bình thị xã Thuận Thành tỉnh đỗ Tiến sỹ xuất thân và 14 người đỗ đồng
Bắc Ninh, làm quan dưới triều Mạc Phúc Tiến sỹ xuất thân. Đặng Thì Thố dưới
Nguyên tới chức Tả Thị lang Bộ Lễ kiêm triều Mạc làm quan tới chức Tả thị lang bộ
Đông các Đại học sỹ, tước Định Nham hầu. Binh, Hàn lâm viện.
Triều Lê ấn định những năm Tý, Mão, Tháng Giêng năm Nhâm Tuất (1562)
Ngọ, Dậu là khoa thi Hương; Những năm Mạc Mậu Hợp (1560-1593) tuổi còn thơ
Sửu, Thìn, Mùi, Tuất là năm thi Hội. Khi ấu nhưng vẫn được tôn lên nối ngôi. Đây
nhà vua có bài chế ban xuống cho mở khoa là vị vua thứ 5 của triều Mạc. Mạc Mậu
thi đặc biệt không theo lệ trên gọi là “Chế Hợp phong chức tước cho nhiều người để
khoa”. Năm Giáp Dần (1554 ) triều Lê cho họ đồng lòng hiệp lực phò tá triều Mạc.
mở “Chế khoa” để chọn kẻ sỹ, lấy Đinh Nhà vua cho mở khoa thi Hội để kén chọn
Bạt Tụy người làng Bùi Khổng, huyện hiền tài, chọn Phạm Duy Quyết, Trương
Hưng Nguyên (nay thuộc Nghệ An) cùng Lỗ, Ngô Khiêm đỗ Tiến sỹ cập đệ; 5 người
5 người đỗ Đệ Nhất giáp Chế khoa xuất đỗ Tiến sỹ xuất thân và 10 người đỗ đồng
thân và 8 người đỗ Đệ Nhị giáp đồng Chế Tiến sỹ xuất thân.
khoa xuất thân. Tiến sỹ cập đệ, đệ nhất danh Phạm
Khoa thi Hội năm Bính Thìn (1556). Duy Quyết (Phạm Đăng Quyết) người làng
Họ Mạc cho Phạm Trấn, Đỗ Uyên và Xác Khê, huyện Chí Linh, phủ Nam Sách,

Nguyễn Nghiêu Tá đỗ Tiến sỹ cập đệ; Hải Dương, làm quan dưới triều Mạc Mậu
4 người đỗ Tiến sỹ xuất thân và 7 người Hợp tới chức Tả thị lang kiêm Đông các
đỗ đồng Tiến sỹ xuất thân. Đệ nhất danh Đại học sỹ, tước Xác Khê hầu.

VĂN NHÂN SỐ 158+159 NĂM 2025 63