Page 72 - Báo Đắk Lắk - Số Tết Âm Lịch

van

rong biết bao kỷ niệm thời thơ ấu êm đềm, tâm trí tôi chưa bao giờ
I S ỉ phôi pha một nơi thật ấm áp, đó là chái bếp phía sau hè của nhà mình.
S Khôn g bề thế như ba gian nhà chính, chái bếp được dựng bằng tre,
Ễ mái lợp bằng tranh. Một không gian chật chội, ám đầy muội khói, vậy
mà đay là nơi của những sum vầy xưa cũ để rồi mỗi lúc nhớ nhà, chái
bếp lại gợi lên trong lòng tôi biết bao là nhớ thương.
Những ngày thơ dại, tôi hay ngồi bên liếp cửa tre chái bếp nhìn tò vò mang
những mẩu đất ruộng bé xíu về xây tổ. Đã đi qua bao nhiêu là năm tháng,
không biết bây giờ những con tò vò có còn miệt mài xây tổ trên mấy cây cột
bằng tre đã đen muồi vì khói củi.
Những buổi trưa không ngủ, tôi hay ngồi bên ô cửa sổ nơi góc bếp nhìn mùa
Ị B iết sợ thời gian nên đâm sợ Tết khi còn rất nhỏ, tôi vẫn không hè thi vị đi qua trên từng chùm ổi chín vàng lúc lỉu, nhìn gà mai mẹ dăt bay con
ngăn mình nhớ Tết nôn nao, mỗi khi trời bắt đầu se lạnh báo kiếm những hạt thóc còn sót lại từ vụ mùa trước bên cây rơm dáng đã hao gầy.
ỊÃ. hiệu một mùa đông nữa lại về. Cứ đông về, có một tôi trẻ thơ Mỗi lúc mặt trời từ từ lặn sau rặng tre, hoàng hôn buông xuống, tôi thường
K J trồi dậy trong tôi người lớn. đứng ở bờ ruộng ngẩn ngơ nhìn hình ảnh chái bếp cũ kỹ, mộc mạc nép bên
Tôi trẻ thơ bẩt đầu thèm một khoảng sân nhỏ, đủ để vun vườn chuối với từng làn khói lam mờ vương vấn, quấn quanh trên mai rạ.
một luống ngò, một luống cải cây, một luông xà lách. Để sáng nào Những ngày cuối tháng Chạp, góc bếp ngai ngái mùi khói củi, hăng hắc mùi
cũng dậy từ thật sớm, khi sương mai còn vương trên cành trên lá, khi vỏ trấu quyện hòa trong biết bao nhiêu là mùi Tết. Mùi ngòn ngọt của bánh
con gà mái hoa mơ vừa lục tục dẫn bầy con liếp chiếp rời khỏi chuồng. thuẫn, mứt gừng; mùi nồng nồng của củ kiệu mẹ vừa mới nén; mùi mằn mặn
Dậy sớm, và đầu tiên là mở cửa chạy ra sân, rón rén mở cánh cổng lưới của nhân đậu xanh xào gói bánh chưng, mùi nhẫn nhẫn của măng khô hầm
của “khu vườn bí ẩn ”, rón rén giở tấm lá chuối đang phủ dài luống chân giò... hòa với mùi cay cay của đủ thứ gia vị ru chị em chúng tôi vào những
đất, để xem hạt gieo đã nẩy mầm chưa. Rồi mắt reo lên sung sướng khi giấc mơ mong mỏi Tết về.
thấy những mầm cây đã nhú khỏi mặt đất, non nớt và mạnh mẽ, đầy sức Chiều cuối năm, gian bếp nhỏ bỗng trở nên nhộn nhịp lạ thường bởi mỗi
sống. Rồi những buổi dậy sớm tưới nước rộn ràng, những buổi đào giun người một tay hối hả gói bánh ít, nướng thịt, nấu xáo, cuốn chả, hông xôi... để
cho vịt ăn mà mắt vẫn dán về phía luống cải, để thấy râm ran sướng vui kịp làm mâm cơm cúng ông bà. Còn cả hằng bao nhiêu giờ nữa mà như thể
với thành quả của mình đang vẫy tay trong nắng đông vàng yếu ớt... Tết đã về, đã chạm tới gian bếp rộn rã tiếng nói cười của các dì, các cậu, các
Tết trong tôi là thế, không phải ba ngày ngắn ngủi xúng xính áo o và các chú.
mới, váy mới và nhận những phong bao lì xì cùng những lời chúc chăm Đêm ba mươi, mấy mẹ con tôi ngồi trong bếp canh nồi bánh chưng và chờ
ngoan học giỏi. Tết là cơn gió lạ lùng thổi ngang những buổi quơ củi đón thời khắc giao thừa. Ngoài trời gió rít từng cơn nhưng lòng tôi không lạnh
khô trên gò, làm tôi bỗng thấy cỏ cây quanh mình như non xanh hơn, bởi gian bếp đầy ắp những yêu thương và ngập tràn hương vị Tết.
cả đất đai cằn cỗi cũng như trẻ lại. Tết là những cánh hoa chanh trắng Mấy mươi năm xa quê, bếp củi thuở nào cũng đã theo mẹ về miền miên viễn.
hồng lấp lánh như sao ngoài vườn sau gọi bước chân tôi hồ hởi. Tết là Vậy mà thật lạ, cái chái bếp phủ đầy bụi tro, ngày ba bữa lúc nào cũng có ngọn
con đường làng sạch sẽ tinh tươm sau những ngày mưa dầm thối đất, lửa đỏ cùng với dáng mẹ vất vả lo toan mấy ngày cận Tết đôi lúc trong những
những chú cỏ gà nháy mắt hẹn bé con tôi trốn mẹ chơi trưa. Tết là cây giấc mơ khuya lại trở về thật rõ ràng sống động.
sầu đông đang trổ những non tơ trên cánh tay ngỡ chừng đã không còn Khi đã đi qua biết bao thăng trầm dâu bê đời người, đến một ngày tôi mới
sức lực sau cả một mùa giá rét lặng câm. Tết là mùi hương gì như quen, nhận ra rằng chái bếp là một phần ký ức, làm nên hồn cốt làng quê. Đó là nơi
như lạ, cứ phảng phất cứ gần rồi xa, vừa như dễ nắm bắt lại cũng rất lưu giữ tình yêu thương gia đình, là sợi dây gắn kết tình thân của bà con, xóm
mơ hồ. Không rõ là mùi gì, chỉ biết là nó đấy, không lẫn vào đâu được. làng, họ mạc, đê dẫu có lang bạt trên hành trình vạn dặm những đứa con xa
Mùi Tết. quê vẫn mãi hoài nhớ và luôn muốn quay về. Ý,
Tết là cái chảo gang to, cây chổi xương mới quấn còn thơm lừng
mùi chổi. Là tiếng lụp bụp lụp bụp nghe rất rộn ràng trong chảo gang
đậy vỉ tre, tiếng lụp bụp hô biên những hạt nếp vàng thành chùm hạt
Mi
nổ trắng như bông hút hồn tôi trẻ nít. Là những mẩu than vụn rơi vãi
Th
chỗ người ta cân than, lũ trẻ chúng tôi nhặt về cho những đêm quạt lửa
Th
xông bánh in, bánh ga tô cùng mẹ. Than còn thừa, vùi trong nồi tro
về
rồi đặt dưới gầm giường, còn gì ấm hơn những đêm đông như thế? Là
dòng sông sau mùa lũ lại về biếc xanh, là tảng đá lại nhô lên khỏi mặt
Bu
nước cho mẹ ngồi trải mùng mền chăn chiếu ra mà giũ hết muộn phiền
Cỏ
năm cũ. Là buổi chiều nắng ấm còn vương, tôi bưng rổ hái những chùm
đậu tây non mướt, nuột nà. Là chậu vạn thọ giấu sau vườn, tôi nâng
Vâ
niu chăm bẵm từng giọt nước từng thìa phân, để chỉ đợi một nụ hoa bé
bỏng. Là buổi chợ cuối năm nhộn nhịp, mắt tôi ngóng theo chiếc bong
bóng ai lỡ tay thả bay vút lên trời... Ng
Tôi không biết nếu vẫn sống nơi quê nhà, làm người lớn ở chính nơi Hề
mình đón những cái Tết trẻ con, thì tôi có nhớ Tết nhiều đến thế. Người Nh
ta có phải chỉ nhớ nhiều những thứ gì đã vuột khỏi, đã bay đi? Nếu Ng
tôi vẫn ngâm mình trong cái không gian quê nhà ấy, thì có về lại bên
tôi niềm hân hoan khó tả, có thơm cánh mũi tôi mùi hương lẩn khuất Gi,
không gọi được tên, có chú cỏ gà nào gọi tôi tí tách? Làm sao tôi trả lời Tr,
cho mình câu hỏi ấy, khi mà dòng thời gian thì cứ cuộn trôi, tôi lại cứ Ng
mải miết mắc kẹt nơi phốphường chen chúc, mỗi cái Tết chỉ dành cho TU
quê được một ngày lấy lệ.
Đành sống lại những Tết xưa trong ký ức, mà âu yếm một bé con An
vẫn thường hay thức dậy giục giã: “Mau lên, cây sầu đông rụng hết lá Ng
rồi kìa... ”■ Hẻ
Hẻ