Page 76 - Báo Đắk Lắk - Số Tết Âm Lịch

•Bút ký của UÔN6 THÁI BIỂU

êm ây, trong buôn bàn tay, vỗ lên mặt chiêng.
D nằm giữa sàn nứa gian khuya thập thùng dịu
Tiếng đồng trong không
làng người Mạ,
tai...
trong ngôi nhà
dài của vợ chồng
Bao lâu rồi, tôi vẫn nhớ
người già K’Noi - Ka hình ảnh đầy gợi cảm
Lý, tôi hiu hiu giác trong mãi
và bí ẩn ấy trong đêm rừng
âm hưởng đại ngàn. Bên Lộc Bắc. Đếm có tiếng
ngoài vách nứa là tiếng chiêng dịu dàng quấn
gió vờn qua những trảng quyện cùng ngọn lửa ấm
cỏ tranh, là tiếng thú đi trong ngôi nhà dài. Đêm
hoang khắc khoải gọi bầy. có hai người già, người
Giữa khuya, tôi bất chợt chồng tám lăm mùa rẫy và
tỉnh giấc. Mở mắt nhìn người vợ cũng đã gần tám
về giữa sàn, bếp lửa khơi mươi. Để rồi, thêm mỗi đầu trong các thần là Yàng với sự tụ họp của dân làng Củi rơm chúng con để
lên từ đầu hôm vẫn âm ỉ đêm rừng Tây Nguyên N’Du, vị thần khai sáng ở nơi trang trọng nhất. sẵn. Chờ người cho lửa.
cháy. Bà Ka Lý ngồi đó huyền ảo, tôi lại gặp những và quyền năng tối thượng. Ba hồi tù và cất lên xao Ngọn lửa sẽ giúp xua đi
trầm ngâm như pho tượng. con người miền Thượng Bên dưới thần N’Du là động cả góc rừng. Một màn đêm tăm tối. Đem
Những tàn lửa tí tách lóe và những bếp lửa âm vang các vị thần khác ngự trị vòm sáng bừng như từ cổ ánh sáng và may mắn về
sáng soi lên ánh mắt người tiếng chiêng. Ở xứ sở này, bao đời nay trong đời tích. Già làng đứng giữa cho buôn làng. Hỡi thần
đàn bà Mạ, mông lung và lửa và chiêng, hai thực thể sống tâm linh của đồng vùng ánh sáng duy nhất Lửa linh thiêng!” Sau lời
thẳm sâu. Cách dăm lát khác nhau nhưng không bào: thần Mặt Trời, thần ấy với dáng vẻ uy nghi. khấn, chính tay già làng
nứa sàn, ông K’Noi cũng thể thiếu nhau. Ngọn lửa Nước, thần Núi. thần Đất, Lũ làng hướng mắt về giết gà, trâu, heo hoặc dê
tựa vách im lìm. Giữa nuôi tiếng chiêng. Chiêng thần Lúa... và thần Lửa. phía già, về không gian hiến tế. dùng máu con vật
vòm ngực trần vạm vỡ cũng chỉ có thể hồn nhiên Trong tín ngưỡng dân gian thiêng và lắng nghe tiếng hiến sinh bôi lên những
của ông là chiếc chiêng tự tình, chuyển tải thông của nhiều dân tộc, lửa đã cầu khấn chuyển tải tâm ngọn đuốc đã được chuẩn
đồng lên nước bóng loáng. điệp thiêng liêng bên thắp sáng tâm linh của họ. nguyện của cộng đồng: bị sẵn và cọ hai thanh tre
Già K’Noi mân mê chiếc lửa... Trong những đêm trường “Ơ...Yàng...! Hỡi thần vào nhau để phát ra ngọn
chiêng trong tay. Tôi nằm gió hú, ngọn lửa hiện hữu Lửa linh thiêng...! Khắp lửa. Lửa từ tay người già
im không dám trở người, * * * xua tan tăm tối và góp bốn phương người đang truyền cho một chàng trai
sợ làm hỏng mất khoảng Lửa của rừng là ngọn thêm vào những tầng giá ở đâu? Đang trú ngụ ở
khắc phiêu du của đôi vợ lửa thiêng. Trong quan trị văn hóa của cư dân giữa những cánh rừng phía trẻ khỏe mạnh và giòi
giang nhất. Lửa bừng lên,
chồng người già giữa rừng niệm cổ sơ của người Tây không gian núi rừng. đông hay thung lũng phía
già. Chiếc chiêng đồng, Nguyên, vũ trụ bao gồm Chứng kiến lễ cúng tây? Dù người có ở xa thắp sáng mọi ngõ ngách
ngọn lửa và sống động ba tầng: tầng trời, tầng gọi thần Lửa mới cảm cách năm ngọn đồi, bảy tối tăm. Ngọn lửa được
những xúc cảm trong tâm người sống và tầng người nhận được giá trị thiêng con suôi. Chúng con đang chia về từng bếp nhà sàn.
tưởng của họ. Bà Ka Lý chết. Cao nhất ữên cùng liêng của lửa trong đời làm lễ cúng người. Tre Thần Lửa đã chứng kiến,
vẫn lặng lẽ ngắm ngọn chính là tầng trời, nơi cư sống tâm linh của đồng nứa chúng con để sẵn. Đá tiếp nhận lời khẩn cầu
lửa. Già K'Noi vung nhẹ ngụ của các vị thần. Đứng bào. Đêm hành lễ bắt đầu thiêng chúng con để sẵn. và cho phép đêm hội bắt
đầu...

M ĐW^A^2©25
V' 17 /