Page 77 - Báo Đắk Lắk - Số Tết Âm Lịch

Sau lễ cúng gọi thần mưa như gió. Lúc nghe
Lửa bao giờ cũng là lễ nhẹ như nước chảy. Lúc
cúng gọi thần Chiêng. Già nghe êm dịu như gió chiều.
làng lại cất lời khấn: “ơ... Lúc nghe ầm ầm như thác
Yàng...! Hỡi thần Chiêng đổ, như sấm rền tháng
linh thiêng! Đang ngự tám. Đánh to, tiếng chiêng
trong các chiêng to, chiêng luồn vào rừng sâu, bò lên
nhỏ, chiêng mẹ, chiêng núi cao. Đánh chậm, tiêng
con. Có cái ăn cái để, biết chiêng trườn trên đồng cỏ.
nói, biết nghe, biết làm Thú rừng quên ăn, quên
theo điều phải là nhờ ơn uống, ngẩng đầu nghe
thần... Xin đa tạ và mời tiếng chiêng...”
thần về dự. Hôm nay buôn Trong những đêm
làng mở hội mừng được rừng, tiếng chiêng luôn rộn
mùa. Sẽ có heo. có dê. rã đồng hành bên ánh sáng
có trâu tê lễ. có rưựu cần ấm áp của ngọn lửa. Thần
ngon để cúng. Xin mời gọi Lửa và thần Chiêng hòa
thần về. Buôn làng sẽ rất hợp bên nhau và sẻ chia
vui. Xin thần cho hạ giàn với đời sống tâm linh đồng
chiêng xuống và đánh bào Tây Nguyên. Lửa
lên vang dội núi rừng...”. sáng đến đâu, âm thanh
Kết thúc lời khấn, già của chiêng lan tỏa đến đó.
Nghệ nhân truyền dạy các em học sinh sử dụng nhạc cụ truyền thống. Ảnh: T. Biểu
làng dùng máu con vật Những đêm hội buôn làng,
hiến tế bôi lên mỗi mặt ngọn lửa rực sáng cả một
chiêng và quay về hướng góc núi rừng, giàn chiêng nhận là Kiệt tác truyền tiễc nuối khi một mai họ kỷ cha ông truyền lại.
cây nêu tuyên bố lời khẩn vây quanh bập bùng và khẩu và Di sản văn hóa phi rời xa nhau như chiêng rời Qua email, con chữ bạn
h: T. Biểu thần Chiêng đã được ứng vòng người tạo thành vòng vật thể của nhân loại. Điều xa lửa. Ngọn lửa hòa tiếng tôi bùi ngùi: “Mình nhớ
nghiệm. Giàn chiêng được xoang xoắn xuýt. Cộng họ biêt là đêm ấy cũng như chiêng gần trọn đời người. chiêng quá!”. Thì ra. hai
hạ xuống. Tiếng chiêng đồng hòa cảm... mỗi đêm rừng đã qua trong Lửa sẽ tắt khi tiễn hồn năm rồi, giàn chiêng anh
đồng loạt ngân lên. hòa cuộc đời, tiếng chiêng vẫn chiêng, chiêng bặt tiếng mang từ buôn làng Cơ
điệu, lúc trầm hùng, lúc * * * quấn quyện cùng ngọn lửa, khi chiêng mât lửa. Lửa Ho của mình vẫn im lìm
bay bổng phiêu linh... Tôi nhớ về hình ảnh lửa chiêng đồng điệu. Đêm xa chiêng, lửa không còn trên vách nhà bê tông ở xứ
Với đồng bào Tây hai người già K’Noi - Ka có hai người già lặng lẽ. là ngọn lửa ấm. Chiêng xa người không hề lên tiếng.
Nguyên, cồng chiêng Lý trong đêm rừng Châu Họ cứ ngồi như thế, không lửa, chiêng cũng chỉ còn là Bạn chỉ nói ngắn thôi
không chi là một nhạc cụ Mạ như nhớ về không gian cất một lời nào. nhưng tôi những âm thanh vô hồn. nhưng tôi hiểu tâm sự của
đặc sắc và độc đáo mà còn nối tình chiêng và lửa. Có cảm nhận đang có vùng Không giống vợ chồng người con Tây Nguyên tha
là một linh vật. Đồng bào thể hai người già ấy không giao cảm tâm tưởng. Ngọn già K’Noi trọn đời giữa hương. Chiêng chẳng còn
tin rằng, trong mỗi mặt hề biết có một vị thần từ lửa và tiếng chiêng là nhịp buôn làng, bạn tôi, một là chiêng, chiêng sẽ trở
chiêng đều có sự ngự vì trong thần thoại xa xưa đã cầu chuyển tải tâm tình người trẻ người dân tộc thành những thanh âm lạc
của thần linh, chiêng càng từng mang lửa đến thắp của họ. Đó có thê là những Cơ Ho sang nước ngoài điệu và vô cảm khi đã rời
cổ xưa thì sức mạnh của sáng loài người. Có thể họ dòng ký ức về tháng ngày định cư. Rời buôn làng, buôn làng, rời cộng đồng,
thần linh càng lớn. Âm cũng chưa hề biết Không đã qua. Đó có thể là những anh không mang gì, chỉ rời cánh rừng xa, rời con
thanh cồng chiêng được gian Văn hóa cồng chiêng tâm sự ẩn chìm chưa hề mang theo một bộ chiêng suối gần, rời bêp lửa đêm
xem là ngôn ngữ diệu kỳ Tây Nguyên đã được công chia sẻ. Đó có thể là niềm Dròong có tuổi hai thế rừng... <
để con người giao cảm với
các vị thần của họ. Thần
Chiêng có thể bảo hộ, trợ
giúp con người được ấm
con để no, hạnh phúc nhưng cũng
cho lửa. có thể giận giữ, trừng phạt
3 xua đi nếu ai đó xúc phạm đến
ối. Đem sự thiêng liêng. Chiêng
mắn về hiện hữu trong mọi ngóc
Tời thần ngách đời sống của người
’ Sau lời Tây Nguyên, trong mỗi
già làng giai đoạn của cuộc đời.
hoặc dê Chiêng đến với người lúc
J con vật hạnh phúc, sướng vui. Lúc
n nhưng khổ đau, bất hạnh chiêng
ợc chuẩn cũng đến để vỗ về, chia sẻ.
thanh tre Chiêng rung nhịp vui khi
t ra ngọư làng buôn được mùa bội
Igười già thu, dựng nhà mới, đón
hàng trai khách quý, mừng trẻ chào
và giỏi đời. Chiêng não nề khóc
bừng lẻn- đưa linh người già tạ thế.
gõ ngách Chiêng than thở khi làng
buôn gặp chuyện không
[ủa được
vui. Trong dân ca Tây
, nhà sàn-
Nguyên có khúc hát rất
ưng kiêư’
chẩn cầu hay: ‘Tiêng chiêng nhỏ,
chiêng to, cồng con. cồng
n hội băt
mẹ hòa vào nhau. Như

~ — - - OẮK LẮK AE