Page 115 - Tạp chí Giao Thông Vận Tải - Số Tết Âm Lịch

SỐ 1+2 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

dụng đất và những thách thức trong cải cách nông nghiệp đã được Trung Quốc hứa hẹn.
trên khắp Indonesia. Chính quyền Trung ương Trung Quốc 2.3. Một số khuyến nghị đầu tư hệ thống đường
có thể giao đất cho các dự án, trong khi ở Indonesia, chủ sắt tốc độ cao
đầu tư phải đàm phán trực tiếp với chủ đất. Do các công ty - Về chủ trương, định hướng phát triển, cơ chế hỗ trợ:
Trung Quốc không quen với quy trình này nên có khả năng Kế hoạch dài hạn được phân tích kỹ lưỡng, được Chính phủ
xảy ra hiểu lầm giữa các bên liên quan của Trung Quốc và hỗ trợ, với những thay đổi tối thiểu sau khi được phê duyệt.
Indonesia. Ví dụ, các doanh nghiệp Trung Quốc đã cố gắng Cần có sự hợp tác chặt chẽ giữa đơn vị đầu tư, nhà thầu,
mời Tổng thống Joko Widodo đến thăm công trường để chính quyền địa phương cũng như cơ cấu quản lý dự án
khuyến khích người dân địa phương đàm phán để thu hồi với trách nhiệm và quyền ra quyết định rõ ràng, có chế độ
đất, nhưng việc dựa vào quyền lực của các nhà lãnh đạo đãi ngộ đáng kể.
chính trị không có tác dụng ở Indonesia. - Lựa chọn nhà đầu tư: Indonesia cho thấy sự cẩn
(2) Khó khăn tài chính: Do dự án được đầu tư bởi Công trọng trong xây dựng chính sách và Quy hoạch tổng thể hệ
ty liên doanh KCIC với 60% vốn tư nhân Indonesia và 40% thống đường sắt quốc gia, thận trọng trong việc lựa chọn
vốn vay từ Trung Quốc nên vấn đề chuẩn bị và giải ngân nhà đầu tư dự án ĐSCT gồm: (1) Nguồn vốn đó giúp gì cho
nguồn vốn đã gặp những khó khăn nhất định. Những khó phát triển kinh tế và những vấn đề địa chính trị liên quan;
khăn này càng trở nên nghiêm trọng khi xảy ra các vấn đề (2) Ảnh hưởng đến môi trường sinh thái của Việt Nam như
thay đổi thiết kế thi công cũng như kéo dài thời gian thực thế nào; (3) Nguồn nhân lực tham gia vào dự án.
hiện dự án khiến dự án tăng mức đầu tư lên tới 7,3 tỷ USD - Các giải pháp hỗ trợ khai thác vận hành hệ thống
khi hoàn thành. Các khoản vượt chi phí lớn nhất đến từ ĐSCT: Hệ thống đường sắt là một hệ thống công nghệ cao
việc tăng giá (hoặc điều chỉnh thay đổi chi phí) 401 triệu với nhiều lĩnh vực công nghiệp cùng tham gia nên không
USD hay 27,8% phần vượt chi phí. Thành phần lớn thứ hai thể nhanh chóng làm chủ tất cả công nghệ nhưng có thể
tập trung: (1) Công nghệ điều khiển, tín hiệu; (2) Phát triển
(chi phí tài trợ) là chi phí cần thiết để thực hiện hoặc lãi cho các công nghệ quan trắc, cảm biến đo lường; (3) Tiêu chuẩn
các khoản vay cho Ngân hàng Phát triển Trung Quốc trị giá hóa và an toàn vận hành; (4) Đào tạo nguồn nhân lực đảm
373 triệu USD, đạt 25,8% quá trình gia tăng. Thứ ba là tác bảo đủ trình độ khai thác, vận hành hệ thống ĐSCT.
động của thuế đối với việc thu hồi đất, trị giá 157 triệu USD
hay 10,83%. Đây là những tác động về thuế của các giao 3. KẾT LUẬN
dịch cho vay và các chương trình mua đất. Trên cơ sở phân tích sự phát triển và làm chủ công
(3) Dự toán không chính xác cũng như phải nhiều lần nghệ nhanh chóng của Trung Quốc và bài học kinh
điều chỉnh tăng mức đầu tư do khả năng quản lý yếu kém nghiệm của Indonesia khi triển khai tuyến ĐSCT đầu tiên
của chủ đầu tư và các cơ quan giám sát. Bên cạnh đó, hầu của ASEAN, nghiên cứu đã đưa ra một số khuyến nghị về
như các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng của Trung Quốc đều định hướng đầu tư, lựa chọn công nghệ đường sắt, lựa
thường gặp vấn đề về quản lý chi phí và thường xuyên chọn nhà đầu tư và phát triển công nghiệp phụ trợ phù
thay đổi tổng mức đầu tư, nên đây là vấn đề cần quan tâm hợp điều kiện phát triển của Việt Nam.
trong quá trình thực hiện dự án ĐSCT.
Bên cạnh đó, về phát triển cũng chưa có những dữ liệu Lời cảm ơn: Nghiên cứu này được tài trợ bởi Trường
chi tiết về sự phát triển kinh tế hay cụ thể là phát triển công Đại học Giao thông vận tải trong Đề tài mã số T2024-
nghiệp dựa trên việc triển khai dự án Jakarta - Bandung. KT-005.
Trung Quốc cam kết sẽ xây dựng các nhà máy sản xuất
nguyên vật liệu để triển khai công tác xây lắp của dự án Tài liệu tham khảo
và xây dựng nhà máy đóng tàu để triển khai một phần dự [1]. NDRC (National Development and Reform
án và cũng là cơ sở để Indonesia phát triển tiếp các dự án Commission) (2016), Mid- and Long-Term Railway Network
đường sắt đô thị hoặc ĐSCT tiếp theo. Tuy nhiên, đến khi Plan, National Development and Reform Commission of
hoàn thành, Trung Quốc mới mở một nhà máy xây dựng the People’s Republic of China, Beijing.
[2]. European Court of Auditors (2018), A European
ở Indonesia, thuê 2.000 - 3.000 công nhân địa phương, High-Speed Rail Network: Not a Reality but an Ineffectual
đào tạo về kỹ năng xây dựng. Tương lai công ty này cũng Patchwork, Special Report No.19, European Court of
đào tạo quản lý và điều hành tuyến ĐSCT với nhân lực địa Auditors, Luxembourg City.
phương. Tuy nhiên có thể thấy rằng, việc mở công ty xây [3]. Chen, Zhenhua and Kingsley Haynes (2019),
dựng để khai thác nguồn nhân công giá rẻ tại chỗ là việc High Speed Rail and China’s New Economic Geography,
khá đương nhiên với bất kỳ dự án xây dựng công trình lớn Cheltenham, U.K. and Northampton, MA: Edward Elgar
nào. Các giá trị gia tăng về công nghệ như đoàn tàu, các hệ Publishing.
thống tín hiệu, các hệ thống quan trắc, cảm biến đều được [4]. Salim, W. and Negara, S. (2016), Why is the
nhập khẩu từ Trung Quốc. Mặc dù với đặc điểm điều kiện High-Speed Rail Project so Important to Indonesia, ISEAS
địa chất phức tạp, nguy cơ xảy ra núi lửa và sóng lớn, trong Perspective ISSUE: 2016 no.16.
thiết kế và thi công đều cần thiết xây dựng hệ thống quan
trắc, cảnh báo sớm động đất và núi lửa. Tuy nhiên, vấn đề
chuyển giao công nghệ hoặc sản xuất tại địa phương gần Ngày nhận bài: 03/12/2024
như chưa được đề cập ở bất kỳ tài liệu hay tuyên bố nào. Ngày nhận bài sửa: 11/12/2024
Vấn đề này tương tự với công ty sản xuất đầu máy toa xe Ngày chấp nhận đăng: 25/12/2024

114