Page 98 - Văn hoá Huế

tham học cùng bổn sư Minh Giác, tổ
chùa Phước Lâm (Hội An). Sau thời
gian khổ luyện công phu, hòa thượng
Quán Thông đã nhận được y bát chân
truyền, quay về hành đạo ở chùa
Thập Tháp Di Đà thuộc tỉnh Bình
Định. Sau khi bổn sư Minh Giác viên
tịch, năm Nhâm Thìn (1832), tăng
chúng cung thỉnh ngài trụ trì chùa
Phước Lâm. Song phải đến tháng
Giêng năm Ất Mùi (1835), quan Bộ
Lễ vâng chỉ thiết lễ Đại trai đàn Phổ
độ U minh Thủy lục đạo tràng, ngài
Quán Thông được cung thỉnh tham
gia Hội đồng thập sư. Nhân việc
ấy, ngài được triều đình ban Giới
đao Độ điệp rồi được sung bổ chức
trú trì chùa Phước Lâm có văn bản
rõ ràng... Năm Kỷ Dậu, niên hiệu
Tự Đức thứ hai (1849), trong vùng
bỗng có đại dịch, Thượng nhân phát
nguyện đến Hội An, Đại Chiêm mở
Thủy lục Đại trai đàn trong 7 ngày
đêm. Khi Phật sự viên thành, ngài
lại trở về Bình Định để xây dựng
chùa Báo Ân. Sang năm Nhâm Tuất
Văn bia khánh thành đền Văn Thánh làng Minh Hương, (1862), ngài vâng chỉ bổ sung làm
do Đặng Huy Trứ soạn chủ giáo chùa Tam Thai.
Tiếp đó, Đặng Huy Trứ bộc lộ ý niệm rằng:
“Phật tử [Đặng Huy Trứ] từ thuở nhỏ vốn khó nuôi nên cha mẹ đã cho quy
y Tam bảo. Sau được đi học xa, khi đến đất Quảng Nam lại thường được gặp
Thượng nhân, lâu ngày thành thân. Rồi ra tham chính, trong công vụ lại cùng
Thượng nhân sớm chiều bên cạnh nên Phật tử được cảm hóa tự lúc nào không
hay! Vẫn biết Thượng nhân là người Chân mà Phật tử [Đặng Huy Trứ] là người
Tục, nhưng Chân Chân Tục Tục thảy vốn đều là Không cả! Rồi chừng chỉ tròn
năm thì phải chia xa, Phật tử nhọc nhằn trên bước đường gió bụi, bao phen tưởng
không giữ nổi được mình mà Thượng nhân vẫn nghiễm nhiên là bậc tự tại trên cõi
Thiền đăng” (bản dịch của Phan Đăng) .
5
Qua văn bản trên, chúng ta thấy rằng mối thâm tình giữa hòa thượng Toàn Nhâm -
Quán Thông với Hoàng Trung Đặng Huy Trứ thực sự rất khăng khít. Ông không chỉ là
một Phật tử thuần thành, mà còn là một con người hội tụ đầy đủ tâm và tầm, tài năng
và nhân cách cao đẹp.

5. Theo Phan Đăng, “Đạo tình giữa Tĩnh Trai Đặng Huy Trứ và hòa thượng Toàn Nhâm - Quán
Thông”, Tạp chí Văn hóa Phật giáo, link: https://tapchivanhoaphatgiao.com/luu-tru/19507

96 SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HUẾ