Page 96 - Văn hoá Huế

Bài văn chuông Thừa Quảng Bác Vọng Văn Thánh từ chung承廣博望文聖祠
鐘 (bài văn chuông đền Văn Thánh làng Bác Vọng, huyện Quảng Điền, phủ Thừa
Thiên) do ông biên soạn năm Tự Đức thứ 14 (1861) lúc đương chức Tri phủ Thiên
1
Trường (Nam Định) đã thể hiện rõ ý nghĩa này. Trong bài văn chuông, tác giả có
nhắc đến cơ duyên về việc mưu tính đúc chuông từ sau ngày tập sự ở Quảng Nam
(Hội An) trở về bản quán, với đoạn: “昔思自南歸，同駙馬都尉少文兄謀之未果
行，恐越祀也。昨奉嚴闢邪教。旨準諸地方村邑皆建聖祠。愚聞之喜然而南
北惟命有志焉，而未能也。歲之夏出守天長，因鑄造鐘一鼓一豫為鄉。聖祠
祀器蓋以堅吾志也。他日，祠成，懸之兩楹，元音嘗響天地間，以鳴國家之
盛，是亦聲教之一助鐘鼓云乎哉” (Nhớ xưa, tôi từ Quảng Nam về, cùng với anh
là Phò mã Đô úy Thiếu Văn [Đặng Huy Cát] mưu tính đúc chuông, song thi hành
chưa được quyết đoán, sợ vượt khỏi việc tế tự vậy. Mới rồi, kính vâng mệnh vua
nghiêm trị tà giáo, ban thánh chỉ chuẩn cho các địa phương, thôn ấp đều xây dựng
đền thờ Văn Thánh. Kẻ ngu tôi nghe tin này thật vui sướng, nhưng trải đi Nam về
Bắc theo mệnh vua, tôi ghi lòng ý muốn [đúc chuông] ấy, song chưa thể làm được.
Mùa hè năm này 1861, tôi ra giữ chức ở Thiên Trường, nhân đó chú tạo được một
chuông, một trống sớm tính đưa về làng [Bác Vọng]. Đồ thờ trong đền Văn Thánh
ấy làm tôi vững chí vậy. Một ngày kia, đền thờ xây xong thì đặt treo chuông trống
ở hai cột hai bên, nguyên âm (âm thanh gốc) thường vọng khắp trong trời đất, để
âm vang thời thịnh trị của quốc gia, ấy cũng là tiếng chuông trống như một cách
trợ phò cho thanh giáo vậy).

Bức hoành phi “Quan ư hải giả nan vi thủy” do Đặng Huy Trứ viết.

1. Bài viết về văn chuông này được chúng tôi công bố tại tạp chí Sông Hương, số 370/ 12 – 2019.
Link online: http://tapchisonghuong.com.vn/tin-tuc/p2/c15/n28559/Bai-ky-chuong-Van-Thanh-
lang-Bac-Vong-cua-Dang-Huy-Tru.html

94 SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HUẾ