Page 34 - Hạ Long
P. 34

ại phòng Thư ký toà soạn Tạp chí Nhà văn và cuộc                                                                                                             Tôi biết đến địa danh Bình Liêu của tỉnh Quảng       ả của lúa chín trên đang toả hương trên những ruộng   hôn và dù không hề bật nhạc, nhưng vẫn nghe văng
              sống,  các  nhà  văn  tình  cờ  có  mặt,  bàn  luận  sôi                                                                                                     Ninh rất nhiều năm về trước, một cách tình cờ,       bậc thang uốn lượn, có cả màu trắng của mây trời, có   vẳng bài “Chiều biên giới” trong tai mình. Ai cũng có
         Tnổi về khả năng kỳ diệu của trí tuệ nhân tạo (AI)        Điều kỳ lạ đến quái quỷ                                                                                                                                      mùi của cỏ, của cây, của không khí mát lạnh lúc chiều   thể cảm thấy họ có một cảm xúc nào đó với mảnh đất
          trong việc sáng tác truyện ngắn, thơ, phổ nhạc các bài                                                                                                           qua một phóng sự phát thanh của Đài Tiếng            về, có những bông hoa dại mọc trên đường. Bức tranh   này, hoặc nhận ra có những điều họ thiếu trong cuộc
          thơ thành ca khúc (hát luôn cho mọi người nghe, nếu yêu                                                                                                          nói Việt Nam. Đấy là một chương trình đặc biệt      thiên nhiên vùng biên viễn đầy đáng yêu, gần gũi và   sống bộn bề thường nhật đã được tìm thấy ở nơi đây.
          cầu) và viết bài phê bình về tác phẩm văn chương nào đó                                                                                                                                                               sống động ấy khiến cho bất cứ ai đến đây cũng có   Và vì thế, dù họ đã đến đây rồi, họ vẫn còn trở lại. Tôi
          được dư luận chú ý của một nhà văn. Chỉ làm thơ là còn   của trí tuệ nhân tạo                                                                                    nhắc đến chiến tranh biên giới và cuối phóng         thể đắm chìm trong những niềm tự hào, choáng ngợp   cũng là một người như vậy.
          yếu, chưa “đe dọa” được các thi sĩ, nhưng tôi tin, trong sự                                                                                                      sự vang lên những câu hát của bài “Chiều biên        trước vẻ đẹp của thiên nhiên vùng địa đầu Tổ quốc,   4 năm qua, tôi đã qua Bình Liêu 3 lần, và có lẽ sẽ
          phát triển của công nghệ AI hiện nay, chắc không lâu nữa                                                                                                         giới”, với lời thơ của Lò Ngân Sủn và nhạc của       và rồi lại mê say và khát khao đón nhận những cảm   còn trở lại nơi đây nhiều lần nữa, nhiều khi chỉ để làm
          sẽ hoàn thiện.                                                                                                                                                                                                        xúc bất chợt trong từng phút giây.             những điều tưởng như đã thành một thói quen không
            Trong  nhóm,  một  nhà  văn  bỗng  cao  hứng  đề  xuất:   TRẦN ĐĂNG KHOA                                                                                       Trần Chung...                                          Làm  sao  có  thể  không  yêu  những  điều  đẹp  đẽ   thay đổi cứ khi có mặt ở thị trấn vùng biên này. Đấy là
          Vậy thì ta thử lệnh cho AI viết một bài phê bình ngắn về                                                                                                                                                              mà rất đỗi bình dị ấy của mảnh đất này, khi đến đây   buổi trưa hôm trước đặt chân đến đây sau hành trình
          bác Trần Nhuận Minh xem như thế nào nhé!                                                                                                                                     ất  nhiều  năm  sau  đó,  trong  một  chiều   và cảm thấy trong gió ngàn reo của đất trời bao la   lái xe từ Hà Nội và rồi sau đó nhanh chóng đến cột
            Để tránh nhầm lẫn với người trùng tên, tôi có đưa ra                                                                                                                       hoàng hôn trên “sống lưng khủng long” trên   tiếng lòng tha thiết và rạo rực tình yêu của chúng ta   mốc 1305 để đi dọc con đường sống lưng khủng long
          tên ba cuốn sách của bác Minh. Chỉ 2 giây sau, bằng   nằm trên cỏ, hay Nhà thơ áp tải không chỉ gợi ra hình   thơ áp tải chẳng hạn, vừa là câu chuyện về những con   ...Rđường đến cột mốc 1305, tôi lại chợt nghe    với thiên nhiên, với đất nước và với chính mình. Một   và chờ hoàng hôn, cố gắng thu vào trong mắt mình,
          đúng chớp mắt, bài viết đã hoàn thành và theo yêu cầu,   ảnh  thiên  nhiên  gần  gũi  mà  còn  chứa  đựng  những   người cụ thể, vừa là một bài học về lòng can đảm và   văng vẳng bên tai những câu hát của bài hát tuyệt vời ấy.   lúc nào đó, thật đáng rời bỏ những nơi ầm ĩ, những   trong trái tim mình từng khoảnh khắc cuối cùng của
          AI đọc cho cả phòng cùng nghe bằng giọng trai Nam Bộ.   tầng ý nghĩa sâu sắc. Ông không chỉ viết về hoa cỏ   trách nhiệm của con người trong mọi thời đại.       Cảm giác ấy lạ lắm. Khi ráng chiều đã in trên nền trời, khi   chốn bon chen, áp lực triền miên và biết bao vấn đề   một ngày sắp tàn, đẹp như một bảng màu rực rỡ trên
          Tất cả đều vô cùng ngạc nhiên. Nhận thấy bài viết của   như những hình ảnh minh họa thiên nhiên, mà hoa cỏ   Vươn ra thế giới - tiếng nói Việt Nam trên trường   mặt trời dần dần lặn xuống phía chân trời xa trước mắt, khi   của cuộc sống để đến đây trên những con đường cao   nền trời. Đấy là sau đó trở về Bình Liêu và ăn bữa tối
          AI rất đáng quan tâm, và các nhà văn đều phải suy nghĩ:   trong thơ ông, còn là biểu tượng cho thân phận con   quốc tế                                           những con đường ngoằn ngoèo trong thung lũng phía dưới   tốc rất đẹp nối giữa Hà Nội với Hải Phòng, rồi từ Hải   ở một quán quen thuộc ở trung tâm thị trấn, với món
          Vậy thì mình sẽ viết như thế nào đây để AI không thể thay   người, cho những triết lý sống lớn lao.   Không dừng lại ở biên giới Việt Nam, Trần Nhuận            trở nên mờ ảo, và sự im ắng của một vùng sơn cước bao   Phòng  đến  Quảng  Ninh,  rồi  từ  Hạ  Long  thẳng  tiến   gà luộc đặc biệt ngon của họ. Đấy là sáng hôm sau đi
          thế được. Đấy là một vấn đề rất nghiêm túc.            Thơ Trần Nhuận Minh mang một vẻ đẹp đặc trưng   Minh còn có hơn 20 tập thơ được xuất bản ở nước           trùm lên tất cả để có thể nghe được tiếng gió cũng như   Vân Đồn và trước khi đến đó, rẽ vào một con đường   ăn phở xào ở một quán bình dân và rồi đi uống cà phê
                                                                                                                                                                                                                                                                               và cuối cùng là lái xe đến Đình Lập, Lạng Sơn, trên
                                                                                                                                                                                                                                cũng rất đẹp khác dù nhỏ hơn để đến với Bình Liêu.
            Mấy nhà văn bảo tôi nên gửi cho bác Minh để bác   của sự hài hòa giữa cái thực và cái ảo. Những bài thơ   ngoài.  Đây  không  chỉ  là  sự  ghi  nhận  của  bạn  đọc   tiếng của trái tim mình đang đập mạnh trong lồng ngực,                                       một con đường bên vách núi để lên cột mốc 1297 giữa
          ấy biết, cũng phải hoàn thiện mình hơn nữa và đồng thời   như dẫn dắt người đọc bước vào một thế giới bình yên   quốc tế, mà còn là minh chứng cho sức hút và giá   thì những câu hát vang lên bên tai, như dội lại từ những ký   Tôi đã ngỡ ngàng như thế trong lần đầu lái xe đến   những cánh đồng lau.
          gửi cả về tỉnh Quảng Ninh, nơi những tác phẩm của Trần   nhưng không kém phần mãnh liệt, nơi đó, mỗi câu chữ   trị của thơ ông. Với ngôn ngữ giản dị nhưng đầy sức   ức xa xăm của lần đầu tiên được nghe “Chiều biên giới”.  đây mấy năm trước, trong một hành trình công tác để
          Nhuận Minh đã ra đời. Và người Quảng Ninh hiểu bác   đều phản ánh sự rung động tinh tế trước thiên nhiên                                                            Em ơi, có nơi nào đẹp hơn                         làm  phóng  sự  phát  đêm  mồng  Một  Tết  cho  chương   Hai ngày cuối tuần ở Bình Liêu là đủ để ta trở về
          Minh hơn bất cứ ai. Sau đây là nguyên văn bài viết của   và cuộc sống. Chất nhạc trong thơ ông nhẹ nhàng mà   mạnh biểu cảm, ông đã đưa tâm hồn Việt Nam đến        Chiều biên giới, khi mùa đào hoa nở               trình “Đón Tết cùng VTV”. Con đường quá đẹp dẫn tôi   với cuộc sống thường ngày như một con người mới,
                                                                                                                                                                                                                                đi, và rồi khi tới Bình Liêu, là đến với lễ hội hoa sở và
          AI. Những chữ đậm chỉ để nhấn mạnh các hạng mục và   thấm thía, đủ để người đọc cảm nhận được cả những   gần hơn với bạn bè thế giới.                               Khi mùa sở ra cây                                 rồi đi tiếp, đến với Húc Động, cho một trận đấu của các   nhưng đôi khi, dù đã trở về, thỉnh thoảng lại mơ thấy
          tên tác phẩm -  mà trong văn bản chữ cùng một cỡ, một   khoảng lặng giữa các dòng chữ.                Những tác phẩm của ông không chỉ là thơ, mà còn                                                                 chị em phụ nữ dân tộc. Lại một sự ngỡ ngàng thích thú   những đồi lau, những buổi hoàng hôn đẹp mê hồn và
          kiểu như nhau.                                         Nhà thơ của lịch sử và tâm hồn dân tộc       là nhịp cầu nối văn hóa, nơi người đọc quốc tế có thể           Lúa lượn bậc thang mây                            nữa. Ở đây có bóng đá nữ, nhưng là một thứ bóng đá   ngắm những bức ảnh ta chụp ở đó, lại bùng lên một
                                                                                                                                                                                                                                                                               khát khao ngày nào đó trở lại. Có thể là một mình, có
            Trần Nhuận Minh - Nhà thơ của hoa cỏ và chiều        Ngoài việc là một nhà thơ, Trần Nhuận Minh còn   cảm nhận được vẻ đẹp của đất nước, con người và lịch        Mùa toả ngát hương bay...                         đặc biệt lắm, giữa các đội bóng nữ dân tộc, khi các chị   thể là với bạn, cũng có thể với người mà ta yêu.
          sâu lịch sử                                         được biết đến như một nhà nghiên cứu lịch sử uyên   sử Việt Nam qua những câu chữ đầy xúc cảm.                  Tôi yêu bài thơ ấy của nhà thơ Lò Ngân Sủn, yêu bài hát   em đá bóng mà vẫn mặc váy. Điều đó tạo ra một sự   Chiều biên giới em ơi
            Trần Nhuận Minh là một trong những tên tuổi lớn của   bác. Sự kết hợp này mang đến cho thơ ông một chiều   Kết luận: Trần Nhuận Minh không chỉ là một nhà      được nhạc sĩ Trần Chung phổ nhạc, yêu những cảm giác   chú ý khác thường và rồi tôi nhận ra một điều nữa: Ở   Có nơi nào xanh hơn
          thi đàn Việt Nam hiện đại. Với hành trình sáng tác kéo dài   kích khác biệt, nơi mà lịch sử không chỉ là bối cảnh   thơ mà còn là một người kể chuyện, một triết gia, một   tuyệt vời khi chứng kiến những hoàng hôn đẹp như thế trên   cái nơi xa xôi và rất đẹp này, không có gì là bình thường
          hơn sáu thập kỷ, ông không chỉ để lại dấu ấn qua hàng   mà còn là nguồn cảm hứng. Ông khéo léo lồng ghép   người bạn của thiên nhiên và lịch sử. Với 60 tập sách   những mảnh đất biên cương của Tổ quốc. Tôi đã chứng   cả, một sự bất bình thường vô cùng đáng yêu. Cả bóng   Như tiếng chim hót gọi
          chục tập thơ mà còn đóng góp quan trọng trong lĩnh vực   những  sự  kiện,  nhân  vật  lịch  sử  vào  trong  thơ,  tạo   thơ văn và nghiên cứu, cùng hàng loạt tác phẩm được   kiến những buổi chiều biên giới ở Yên Bái, Lào Cai, ở Cao   đá của các chị em, cả những tiếng reo hò của cánh   Như chồi non cỏ biếc
          nghiên cứu lịch sử, tạo nên một diện mạo riêng biệt trong   nên một sự hòa quyện giữa cái riêng của thi ca và cái   đón nhận trên toàn thế giới, ông xứng đáng là một   Bằng, ở Hà Giang, đã từng mê đắm những cung đường lái   đàn ông dân tộc xem các chị đá, cả những cánh đồng   Như rừng cây của lá
          nền văn học Việt Nam.                               chung của dân tộc.                              trong  những  biểu  tượng  của  nền  thơ  ca  Việt  Nam.     xe Tây Bắc và Đông Bắc, đã từng chứng kiến những buổi   lau quá đẹp khi vào mùa lau tháng 11, cả những thung   Như tình yêu đôi ta...
            Thơ của sự dung dị và chiều sâu triết lý             Những bài thơ của ông thường mang dáng dấp của   Đọc thơ Trần Nhuận Minh, ta không chỉ tìm thấy hoa       hoàng hôn trên những đỉnh núi cao, nhưng chưa bao giờ   lũng đẹp mê hồn trên con đường đến cột mốc 1305 và
                                                                                                                                                                           cảm thấy xúc động đến thế khi có mặt trong những chiều
                                                                                                                                                                                                                                nhiều cột mốc khác ở Bình Liêu, cả những cánh rừng lá
            Một trong những đặc điểm nổi bật của Trần Nhuận   một người kể chuyện, nơi ông không chỉ kể lại những   cỏ và thiên nhiên, mà còn bắt gặp những suy tư sâu     mà mặt trời đi ngủ ở Quảng Ninh, nhất là Bình Liêu. Bởi khi   đã đổi màu vào cuối năm trên một con đường cụt chưa
          Minh chính là khả năng khai thác cái đẹp từ những điều   điều đã qua, mà còn đặt ra những câu hỏi lớn về giá   lắng về con người, cuộc sống và lịch sử - những giá   đứng trên con đường lát gạch uốn lượn chạy suốt đến cột   làm xong mà Google Maps có lần đã nhầm lẫn dẫn tôi   Trương Anh Ngọc là nhà báo, bình luận viên
          giản dị nhất. Các tập thơ như Nhà thơ và hoa cỏ, Thơ   trị, ý nghĩa của lịch sử đối với hiện tại. Tập thơ Nhà   trị vượt thời gian.                              mốc 1305 và thấy mình lơ lửng giữa một không gian rộng   vào đó trên đường đến 1305, cả những buổi hoàng hôn   thể thao nổi tiếng và có tầm ảnh hưởng trong
                                                                                                                                                                           lớn như thế, càng cảm thấy yêu quê hương đất nước của   đẹp như trên thiên đường.                      giới trẻ, hiện đang công tác tại Thông tấn xã Việt
                                                                                                                                                                           mình hơn, càng cảm thấy yêu mỗi tấc đất biên cương đã   Không ngạc nhiên khi những năm qua, Bình Liêu   Nam. Anh là nhà báo Việt Nam đầu tiên và duy
                                                                                                                                                                           từng thấm đẫm máu của biết bao chiến sĩ ngã xuống trong   đã trở thành một điểm đến quen thuộc của nhiều người.   nhất được tạp chí France Football mời đại diện
                                                                                                                                                                           cuộc chiến bảo vệ biên giới, càng muốn rồi đây sẽ trở lại để   Có những người rất trẻ đến đây để săn lau, săn cảnh,   cho Việt Nam trong cuộc bầu chọn Quả bóng
            Những ngày mưa như thác đổ xuống                                                                                                                               tiếp tục được sống trong những cảm xúc mạnh mẽ như thế   săn hoàng hôn, chụp những bức ảnh đẹp để vừa lưu   Vàng, danh hiệu cá nhân của cầu thủ uy tín nhất
                                                                                                                                                                           mỗi chiều hoàng hôn ở nơi vô cùng đáng yêu này.
                                                                                                                                                                                                                                lại làm kỷ niệm, vừa khoe mọi người. Có những người
                                                                      Tài Chi -
            mảnh đất vùng than, làm ảnh hưởng                                                                                                                                 Nơi ấy có màu xanh của chồi non và lá rừng, có màu   có tuổi đến để chinh phục những bậc thang trên hành   trên thế giới. Là người đi nhiều, hiểu biết rộng,
                                                                                                                                                                                                                                                                                   anh không chỉ đặt chân đến rất nhiều nơi trên
            lớn tới cuộc sống của người dân.                         Tài Chi -                                                                                             xanh hy vọng của tình yêu cuộc sống mà cảnh sắc thiên   trình lên cột mốc 1305 và ôn lại những năm tháng quá   thế giới ở 5 châu lục mà được VTV mời làm nhà
                                                                                                                                                                           nhiên ở nơi xa chốn thị thành đông đúc và ầm ĩ này mang
                                                                                                                                                                                                                                khứ gắn liền với chiến tranh biên giới. Cũng có những
            Chúng tôi, những người “lính” thuỷ                                                                                                                             lại, có màu phớt hồng, đỏ và vàng của ánh mặt trời khi   người như tôi, ban đầu đến đây cho một chuyến công   thông thái của chương trình “Ai là triệu phú” phát
                                                                      Còn mãi
            văn cũng gồng người lên để chạy đua                                                                                                                            chiều xuống, có vẻ đẹp ngất ngây của hoa đào phai khoe   tác, nhưng rồi vì yêu Bình Liêu mà trở lại nhiều lần sau   sóng hằng tuần trên VTV3.
                                                                                                                                                                                                                                                                                       Anh Ngọc cũng là tác giả của 5 cuốn sách du
                                                                                                                                                                                                                                nữa, khi cảm được vẻ đẹp nơi này và tìm thấy sự bình
                                                                                                                                                                           sắc mà một lần đến đây dịp cuối năm tôi đã thấy, có màu
            với cơn lũ, để đo đạc và nắm bắt tình                    Còn mãi                                                                                               vàng của nhuỵ và trắng của cánh hoa sở, có màu vàng óng   yên trong tâm hồn mình khi ngắm những buổi hoàng   ký bán chạy là “Nước Ý, câu chuyện tình của tôi”,
            hình, cập nhật kịp thời báo về trung                                                                                                                                                                                                                                    “Phút  90++”,  “Nghìn  ngày  nước  Ý,  nghìn  ngày
                                                                                                                                                                                                                                                                                    yêu”, “Hẹn hò với Paris” và “Đi khi ta còn trẻ”.
            tâm dự báo. Nhìn dòng nước cuộn lên                                                                                                                                                                                                                                     Anh dự kiến sẽ xuất bản cuốn sách du ký thứ 6
                                                                      một miền ký ức...
            đỏ ngầu bởi lũ từ những sông, suối                                                                                                                                                                                                                                       của mình vào năm 2025.
            đầu nguồn đổ về, tôi lại nhớ tới một                     một miền ký ức...
            dòng sông nơi miền Đông Bắc xa xôi,                                                                                                                            Bình Liêu,
            nơi tôi đã một thời sống và làm việc
            ở đó.
                                                                                                                                                                                vì yêu mà đến



              ên  con  sông  đó  là  Tài  Chi  (Hà  Cối  -  nay  thuộc   TRẦN MAI LAN                                                                                         vì yêu mà đến
              huyện Hải Hà), rất nhỏ bé khiêm nhường nơi rừng
         Txanh núi thẳm Keo Tiên. Dòng sông ấy vào mùa
          kiệt, nước ít, trong xanh nhìn rõ tận đáy những hòn đá
          cuội  xếp  la  liệt  như  bày  hàng.  Tôi  chưa  nhìn  thấy  con                                                                                                        Bài và ảnh: TRƯƠNG ANH NGỌC
          sông nào lại nhiều đá cuội đến thế. Hòn to, hòn bé, hòn
          vừa vừa... muôn hình vạn trạng ken dày dưới đáy sông,
          tôi thường để chân trần lội tung tăng dọc bờ để ngắm và
          hái hoa sim. Hai bên bờ sông cây cối xanh tươi mơn mởn.
          Ấy vậy mà mùa mưa đến, dòng nước đục ngầu cuồn cuộn
          đổ về cuốn theo cây cối, rác củi ùn ùn đầy sông. Ngày
          đó, công việc của Trạm thuỷ văn Tài Chi (vì Trạm đặt trên
          sông Tài Chi nên cũng có tên gọi như vậy) là thu thập các
          số liệu về mực nước, lưu lượng nước, nhiệt độ nước sông,
          nhiệt  độ  không  khí  và  lượng  mưa.  Là  trạm  cấp  I  miền
          núi, đủ nhân viên là 7 còn duy trì là 6, Trạm đo lưu lượng
          nước bằng nôi treo, với hệ thống cáp cố định hai bên bờ
          sông. Lại phải nói do yêu cầu chuyên môn, nên bộ phận
          khảo sát đã chọn được một đoạn sông thẳng, dài, không
          chướng ngại vật rất ưng ý, nhưng đường đi lại nơi đặt trạm
          vô cùng khó khăn, vất vả, do hai khúc quanh của hai đầu
          đoạn thẳng. Vì vậy, muốn tới trạm phải lội qua sông mới   Sông Tài Chi đoạn chảy từ Quảng Đức xuống. Vào mùa khô, lòng sông lộ lên các lớp đá cuội.
          vào được, dù là đầu hay cuối đoạn sông đặt trạm. Mùa                                                                       Ảnh: MAI ANH (CTV)
                                         (Xem tiếp trang 51)                                                                                                               Tác giả trên “sống lưng khủng long” Bình Liêu.
         34                                                                                                                    Xuân Ất Tỵ 2025                                       Xuân Ất Tỵ 2025                                                                                                  Hạå Long         35
                                                                                                                                                                                                                                                                                                      Hạå Long
                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       35
         34 Hạå Long
                                                                                                                               Xuân Ất Tỵ 2025
                                                                                                                                                                                     Xuân Ất Tỵ 2025
   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39