Page 148 - Báo Quảng Ninh - Số Tết Âm Lịch
P. 148
Độc các món bánh Tết
Độc
các
món
ết
T
bánh
của đồng bào
của đồng bào
đáo
đáo
Bánh chưng - linh hồn trong ngày Tết của đồng bào
Trong các món ăn ngày Tết, bánh chưng là phổ biến Dao. Chính hình dáng ấy làm cho chiếc bánh chưng gù
u HOÀNG QUÝ nhất. Người xưa coi bánh chưng là kết tinh phong vị đất trở nên bắt mắt và độc đáo, có nét đặc trưng riêng của
nước. Bánh chưng không chỉ là một món ăn đơn thuần dân tộc Dao Thanh Y nơi vùng cao Đông Bắc.
Với mỗi người dân Việt Nam, Tết mà đã trở thành văn hoá, thành nét đẹp truyền thống, Nguyên liệu làm bánh chưng gù là nếp nương trắng
Nguyên đán là dịp đặc biệt để sum lan toả và trường tồn cùng với thời gian. Bánh chưng ngần, đỗ xanh, thịt ba chỉ và lá cơm lông được gói bằng
vầy. Ngoài các món ăn truyền thống vuông, bánh dầy tròn của người Kinh tượng trưng cho lá ỏng (lá chít), bên ngoài là lá dong rừng và được bó lại
được nấu cầu kỳ, bánh Tết là một đất, trời để dâng lên tổ tiên, tế trời, tế thần cầu mong vụ chắc chắn bằng lạt tre. Để có được những chiếc bánh
trong những điều nổi bật của mỗi địa mùa thuận lợi. Cũng với ý nghĩa đó nhưng bánh chưng đẹp, người Dao Thanh Y tỉ mỉ trong từng công đoạn, từ
phương, mỗi dân tộc, vùng miền. Và của người Dao Thanh Y, người Tày ở Quảng Ninh lại có chọn nguyên liệu, gói bánh và đun bánh. Từng hạt gạo,
tại Quảng Ninh, vùng đất được ví như nhiều sự khác biệt. hạt đỗ được chọn cẩn thận, hạt nào cũng to, tròn và đều
“một Việt Nam thu nhỏ”, mỗi dân tộc Trong đó, bánh chưng gù là một món đặc sản nổi tăm tắp, lá ỏng phải được lấy từ trên rừng về và lá phải
trong cộng đồng đều có loại bánh khác tiếng của người Dao Thanh Y. Dù cư trú ở nhiều vùng xanh, to đều; dong phải đều lá, xanh và mềm.
Chị Trương Thị Oanh, người Dao Thanh Y ở thôn 1, xã
miền của Quảng Ninh, như: Uông Bí, Hạ Long, Móng Cái,
nhau để dâng cúng tổ tiên ngày Tết. Ba Chẽ, Hải Hà, Bình Liêu, Đầm Hà... nhưng trong ngày Bằng Cả, TP Hạ Long, cho biết: "Tất cả những nguyên
Mỗi món bánh không đơn thuần là một Tết, bánh chưng gù là món ăn không thể thiếu của các liệu đều được các bà, các chị lựa chọn cẩn thận; vo rửa
món ăn, mà là nguồn cội, là văn hóa, gia đình người Dao Thanh Y. Tương truyền, hình dáng, sạch sẽ. Khi gói bánh, bằng sự khéo léo của mình, các
là sự tổng hòa của trời, đất với những tên gọi của nó bắt nguồn từ vẻ đẹp văn hóa tôn vinh của chị em vun gạo, đỗ, rồi tạo đường cong, buộc lạt để bánh
tinh túy mà thiên nhiên ban tặng con người phụ vùng cao cần cù, chăm chỉ. Bánh chưng gù có “lưng gù” cân, đẹp, chắc chắn. Bánh gói xong mang
người. Dâng bánh cúng Tổ tiên chính là hình ảnh người phụ nữ đeo chiếc gùi trên lưng, khi lên luộc từ 8-10 tiếng, khi vớt ra giữ nguyên được hình dáng
là dâng tấm lòng thơm thảo của cháu nương, làm rẫy, họ cúi xuống hái lúa, hái ngô, hái rau đã lúc gói, không bị xô gạo, đỗ... ra bên ngoài".
con gửi gắm trong từng chiếc bánh. tạc nên hình dáng của chiếc bánh cũng chính là hình ảnh Hình dáng chiếc bánh thể hiện cho sự khéo léo của
nói lên tinh thần chịu thương, chịu khó của người phụ nữ các bà, các chị, các cô. Càng khéo léo, càng cẩn thận thì
hình gù trên những chiếc bánh càng đẹp. Khi luộc bánh
chính là lúc cả gia đình quây quần bên bếp lửa, ông bà,
cha mẹ kể cho con cháu nghe về truyền thống gia đình,
dạy bảo con cháu làm ăn, học hành gia đình hòa thuận.
Bánh chưng của người Dao Thanh Y đậm đà vị ngọt
thơm của gạo nếp nương, của đỗ xanh và ngậy bùi của
thịt lợn, như quyện sánh bởi sự giao hòa của đất - trời.
Cũng là bánh chưng, nhưng bánh chưng của người
Tày không vuông vắn như của người Kinh, mà là bánh
chưng dài. Giáp Tết, hầu như gia đình người Tày nào ở
huyện Ba Chẽ cũng gói bánh chưng dài, bởi họ tâm niệm
bánh chưng dài dâng lên ban thờ sẽ được tổ tiên ban cho
bình an, hạnh phúc, mùa màng bội thu, no đủ. Vẫn là
gạo nếp nương được vo sạch, trộn với muối để ráo nước.
Vẫn là nhân thịt lợn trộn đỗ xanh hoặc thịt lợn với lá kim
Học sinh Trường lông (còn gọi là lá cơm lông). Vẫn là lá dong và lạt buộc.
TH-THCS-THPT Văn Nhưng bánh chưng của người Tày không dùng khuôn
Lang (TP Hạ Long) mà được gói vo. Chiếc bánh hoàn thiện dài chừng 30cm,
trải nghiệm gói thân tròn đều, cầm chắc tay, lá xanh bên ngoài, lạt mỏng
bánh chưng. buộc chắc chắn được coi là đẹp. Chiếc bánh thành phẩm
146Quảng Ninh Xuân Ất Tỵ 2025
