Page 97 - Văn Nghệ Phú Yên

Dòng sông ấu thơ

TRẦN LÊ ANH TUẤN Tản văn


Đời người trong cõi bao la của đất trời, nếu không gắn bó với một ngọn
núi cũng gắn bó với một dòng sông, không gắn bó với sa mạc khô cằn cũng
gắn bó với phù sa màu mỡ… Những dòng sông bé nhỏ hiền hòa hay rộng lớn,
hùng vĩ cũng là kết tinh từ những ngọt lành của trời đất, như tấm lòng bao
la của mẹ thiên nhiên. Sinh ra trong thời buổi còn khốn khó, những đứa trẻ
miền núi thế hệ chúng tôi được gắn bó với dòng sông cả thời ấu thơ, cứ thế
mà chúng tôi lớn lên cùng chim muông cây cỏ qua biết bao thử thách sinh tồn.
Từ nơi dòng sông chảy qua đã sinh ra đôi bờ, để rồi con người đến lập làng,
dựng nhà, sinh con đẻ cái. Đất đai, cây cỏ tươi tốt, chim muông, thú vật đến
làm tổ, đào hang, rồi quần tụ thành bầy đàn. Cũng từ nơi dòng sông chảy qua,
chia cách con người thành đôi bờ bồi, lở. Để qua sông, con người phải bắc cầu,
làm thuyền. Để đến được với nhau, con người phải vượt qua một khoảng cách
của mong ngóng, cách trở.
Trời đất sinh ra bốn mùa Xuân Hạ Thu Đông để con người và thiên nhiên
cứ thế xoay vòng ứng với thời gian của thiên mệnh, nhưng dường như dòng
sông là một ngoại lệ của tạo hóa khi cứ luôn luôn là hồn nhiên minh triết. Dòng
sông cứ thế chảy mãi miết, qua trăm năm, qua ngàn năm, qua tâm tưởng của
bao thế hệ con người. Mỗi lần trở về đứng trước dòng sông xưa, tôi luôn thấy
đó là dòng sông ấu thơ, dẫu làng mạc lúc thịnh lúc suy, nhân quần lúc tan lúc
hợp, đôi bờ kia là sinh ra hay chia cách, thì dòng sông vẫn chảy qua tất cả để
hòa vào biển cả mênh mông.
Dòng sông ấu thơ của tôi nhỏ nhắn, hiền hòa, ôm trọn một vòng ngọn
núi Mái Nhà rồi nhẹ nhàng đổ xuống thung lũng, bên này người ở, bên kia là
núi rừng. Chạy dọc theo dòng sông là những soi dưa tươi tốt. Hồi thơ bé khi
đọc Dế Mèn phiêu lưu ký, tôi đã tưởng tượng những trận chiến đấu oai hùng
của dế than, dế lửa trên soi đất này dưới những mùa trăng sáng. Cũng có khi
cao hứng, ở nơi đây chúng tôi chia nhau ra thành hai phe đánh trận giả trong
những đêm tối trời, mà kết quả của chiến trận ác liệt là những gương mặt lấm
lem và những nụ cười giòn giã.
Khi những cơn mưa dầm dề đã dứt, trong gió Đông mang theo cái lạnh se
buốt, tôi hay theo mẹ vào rừng kiếm củi, hái nấm để chuẩn bị cho một mùa
Xuân ấm áp. Mẹ nói nấm mối sợ dao sắt, nên phải dùng que tre để hái, nếu
không những mùa sau nấm sẽ trốn vào rừng sâu, chúng ta sẽ không bao giờ
gặp lại nấm được nữa. Trước khi lội qua sông, mẹ hay dặn nước đục sông sâu,

VĂN NGHỆ PHÚ YÊN 91