Page 28 - Trí thức Phú Yên

Khoa hoïc coâng ngheä vaø Giaùo duïc

mời một người phụ nữ cao tuổi trong gia đình chỉnh
chu trong bộ trang phục thổ cẩm sang trọng, bước NGUYỄN AN BÌNH
lên chiếc cầu thang đi lên nhà. Mọi người tham dự
nhìn từng bước chân người phụ nữ đó đi lên từng Cuối năm trên
bậc thang, ai cũng mừng vui kỳ vọng ngôi nhà mới
này sẽ làm ăn sung túc, các thành viên trong gia đèo Hải Vân
đình có cuộc sống bình yên”.
Đồng bào dân tộc thiểu số Ê Đê họ theo phong
tục mẫu hệ, nên chiếc cầu thang lên nhà sàn ở phần Dựa lưng vào Bạch Mã
trên cùng có chạm khắc họa tiết đôi vú (tua puố Ngẩng đầu hướng biển Đông
tsau) của người phụ nữ. Trong những ngày cuối Trùng trùng cơn sóng bạc
năm sắp bước sang năm mới, tôi được gặp gỡ già Lớp lớp màu mây trong.
làng Oi Thảo ở buôn Lê Diêm, thị trấn Hai Riêng,
huyện Sông Hinh (Phú Yên) ông cho biết: “Chạm
khắc đôi bầu vú trên chiếc cầu thang, để ai đi đâu Trên con đường thiên lý
về khi bưóc lên chiếc cầu thang cũng nhìn thấy mà Đâu dấu vết tiền nhân
nhớ về người mẹ thân yêu của mình, người đã tạo Cuộc trường chinh vạn dặm
ra xương thịt và chăm chút nuôi dưỡng mình được Mở cõi về phương Nam.
mạnh đôi vai, vững đôi chân để băng rừng lội suối,
phóng lao diệt trừ ác thú bảo vệ buôn làng. Và ai
cũng phải biết quý trọng người phụ nữ, họ còn là Cheo leo từng bậc đá
thiên chức với sự hy sinh lớn nhất chịu thương, chịu Tay chạm vào “Ải Mây”
khó của người vợ, người mẹ”. Phong rêu đồn lũy cũ
“Bây giờ các buôn làng ở huyện Sơn Hòa, Sông Ráng hồng vừa qua đây.
Hinh (Phú Yên) cũng còn khá nhiều nhà sàn của
đồng bào dân tộc Ê Đê, còn giữ nguyên truyền thống Giữa lưng chừng nắng gió
chiếc cầu thang lên nhà sàn, có đẽo chạm hình đôi Ai hát Lý qua đèo
vú người phụ nữ, nó mang một ý nghĩa hết sức nhân
văn trong văn hóa mẫu hệ của người Ê Đê. Và còn thể Chuyện tình trăm năm trước
hiện uy quyền người phụ nữ trong chế độ mẫu hệ”. Nhật nguyệt còn dõi theo.
Ông KSo Y Lêng, Phó Trưởng phòng VH-TT huyện
Sông Hinh (Phú Yên) cho biết như vậy. Giữa tầng tầng ký ức
Hiện nay đời sống xã hội ngày càng phát triển, Lịch sử bước sang trang
vật liệu xây dựng nhà ở tiên tiến phong phú, nhiều Băng qua làn sóng dữ
nhà sàn họ làm chiếc cầu thang bằng vật liệu xi
măng, gạch tráng men, nên chiếc cầu thang làm Biển xanh quá dịu dàng.
bằng gỗ có hình đôi vú người phụ nữ Ê Đê sẽ có nguy
cơ đi dần dĩ vãng. Chiếc cầu thang tưởng chừng nó Đèo cao mây trắng phủ
đơn giản chỉ là những bậc lên xuống, mà còn gần Dải lụa bắc ngang trời
gũi, thân thương, là nơi chứng kiến bao bước chân Ai xuôi Nam ngược Bắc
trưởng thành cả trong gian khó lẫn khi đủ đầy. Có buồn khi chiều rơi.
Nhưng nó đặc biệt hơn, thiêng liêng hơn bởi nó
mang một ý nghĩa hết sức cao cả về đạo hiếu luôn
nhớ về mẹ, luôn tôn trọng người phụ nữ và nó còn
là bản sắc văn hóa đặc trưng của đồng bào Êđê 

26 Số 25 tháng 12/2024