Page 66 - Văn Hoá, Thể Thao và Du Lịch

VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH 65 Xuân
2025

hậu, ông nội là vua Trần Thánh Tông, bà nội am dưới chân núi Hổ để tu hành. Ngày 9/4 âm
là Nguyên Thánh Thiên Cảm hoàng thái hậu, lịch năm Canh Thìn (1340), công chúa Huyền
ông ngoại là Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Trân hóa thân tại làng Hổ Sơn. Ghi nhớ công
đại vương Trần Quốc Tuấn, bà ngoại là Thiên ơn của bà, dân chúng quanh vùng đã tôn bà là
Thành công chúa - Nguyên Từ Quốc mẫu. Hai Thần Mẫu, lập đền thờ tại nơi bà tu hành. Hàng
người anh ruột của công chúa là Trần Thuyên năm vào ngày 9/4 âm lịch là ngày kỵ của công
và Trần Quốc Chẩn. Trần Thuyên chính là chúa Huyền Trân, dân làng Hổ Sơn tổ chức lễ
vua Trần Anh Tông. Trần Quốc Chẩn là Huệ hội để tưởng nhớ và tri ân công đức bà đối với
Vũ đại vương - Nhập nội Bình chương được dân làng. Viết về cuộc hôn nhân giữa Huyền
đánh giá là một trong những trụ cột chính của Trân công chúa và vua Chiêm Thành Chế Mân,
vương triều Trần Anh Tông. Đại Việt sử ký toàn thư ghi: Ất Tỵ [Hưng Long]
Trong hoàn cảnh nước Đại Việt vừa trải năm thứ 13 [1305]. Tháng 2, Chiêm Thành sai
qua 3 lần kháng chiến chống quân Nguyên Chế Bồ Đài và bộ đảng hơn trăm người dâng
Mông xâm lược (1258 - 1288), năm 1301, một hiến vàng bạc, hương quý, vật lạ làm lễ vật cầu
lần sang vương quốc Chiêm Thành, Thượng hôn. Các quan trong triều đều cho là không nên,
hoàng Trần Nhân Tông đã hứa gả công chúa duy có Văn Túc Vương Đạo Tái chủ trương bàn
Huyền Trân cho chúa Chiêm Thành là Chế việc đó, Trần Khắc Chung tán thành, việc bàn
Mân để tỏ tình hòa hảo giữa hai nước. Tháng mới quyết”. Bính Ngọ [Hưng Long] năm thứ 14
6 năm 1306, công chúa lên kiệu hoa về Chiêm [1306]. Mùa hạ, tháng 6, gả công chúa Huyền
Thành trở thành vương hậu thứ 2 của vương Trân cho chúa Chiêm Thành Chế Mân. Trước
quốc Chiêm Thành. đây, Thượng hoàng vân du sang Chiêm Thành,

Tuy vậy, cuộc hôn nhân ngắn ngủi với đã hứa gả rồi...
công chúa chỉ kéo dài hơn một năm do vua Ghi chép trong chính sử vốn ít ỏi, lại có
Chế Mân đột ngột qua đời vì bạo bệnh. Theo một số điểm chưa tỏ tường về Huyền Trân
phong tục của vương quốc Chiêm Thành, công chúa, vì thế những câu chuyện về cuộc
vương hậu Huyền Trân là người được chúa đời, sự kiện liên quan đến Huyền Trân công
Chiêm Thành yêu mến nhất nên phải lên chúa được thêu dệt, nhất là trong thời gian từ
giàn hỏa thiêu theo chồng. Biết tin, vua Trần Chiêm Thành trở về Đại Việt làm ảnh hưởng
Anh Tông đã sai quan Nhập nội Hành khiển đến nhân cách, cuộc đời và làm mờ đi những
Thượng thư Tả bộc xạ Trần Khắc Chung cùng đóng góp của Huyền Trân công chúa với quốc
An Phủ sứ Đặng Văn và đoàn sứ giả sang gia, dân tộc và Phật giáo Việt Nam. Nhưng
vương quốc Chiêm Thành tìm cách đón bà về rõ ràng, sự hy sinh của bà đã được người dân
nước. Tháng 8 năm Mậu Thân (1308), công ghi khắc. Bà hiện hữu trong sự hoài vọng của
chúa Huyền Trân cùng đoàn tùy giá về tới người dân bởi lòng thuận hiếu, sự dấn thân
kinh thành Thăng Long. vì sự nghiệp xã tắc nghiệp lớn nhà Trần. Bởi
Đầu năm 1309, theo di nguyện của vua cha, lẽ, trong dòng chảy của lịch sử, Đại Việt và
công chúa Huyền Trân xuống tóc xuất gia đầu Chiêm Thành đã trải qua những trận chiến liên
Phật tại núi Trâu Sơn, tức núi Vũ Ninh thuộc miên không dứt. Chỉ trong trận chiến chống
huyện Quế Dương, trấn Kinh Bắc (nay thuộc kẻ thù chung là giặc Nguyên Mông, hai vương
huyện Quế Võ, tỉnh Bắc Ninh) dưới sự ấn chứng, triều mới kề vai, sát cánh. Để đẩy quan hệ
chỉ dạy của Quốc sư Bảo Phác và được ban cho đồng minh này đi xa hơn và bền vững hơn,
pháp danh Hương Tràng. Gần ba năm sau, bà trong chuyến vân du Chiêm Thành năm 1301,
trở về làng Hổ Sơn, huyện Thiên Bản (nay là xã Thượng hoàng Trần Nhân Tông đã hứa gả
Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) lập con gái mình cho vị vua lân bang. Chính việc