Page 67 - Văn Hoá, Thể Thao và Du Lịch

Xuân 66 VĂN HOÁ, THỂ THAO VÀ DU LỊCH
2025
làm đó đã giúp xóa bỏ hiềm khích, nâng cao, lo cho đời sống nhân dân trong vùng ngày
thắt chặt hơn sự hòa hiếu giữa hai nước, biến càng thịnh vượng.
đất Chiêm Thành trở thành phiên dậu phía Mặc dù xuất thân là một công chúa quyền
nam của quốc gia Đại Việt, tạo thế liên hoàn quý của vương triều Trần, một hoàng hậu ngôi
vững mạnh để phòng thủ đất nước. Công chúa cao bậc nhất của vương quốc Chiêm Thành,
Huyền Trân đã lấy sứ mệnh nhu viễn của mình nhưng khi trở về với làng Hổ Sơn, Huyền Trân
để giữ yên bờ cõi. Không những thế, cuộc hôn công chúa đã hóa thân thành Thần Mẫu bởi sự
nhân lịch sử này còn mở rộng đất đai, mang về trì hành, chăm lo cho con dân vùng đất nơi bà tu
cho Đại Việt hai châu: Châu Ô, châu Lý bằng tập. Trong dân gian vẫn truyền tụng những câu
con đường hòa bình và hữu nghị. Ngày công chuyện về bà, khi còn sống giúp dân làng “khai
chúa Huyền Trân bước chân lên thuyền hoa hoang, mở rộng đất đai, khơi thêm ngòi mương
cũng là lúc biên giới của Đại Việt ở phương để trồng lúa nước”, khi mất thì hiển linh phù trợ
Nam rộng dài thêm muôn dặm. cho người an, vật thịnh. Ghi nhớ công đức của
Sách (Đại Việt sử ký toàn thư, tr. 91) cũng bà, hàng trăm năm qua, người dân địa phương
ghi: “Đinh Mùi, [Hưng Long] năm thứ 15 vẫn bảo vệ, gìn giữ chùa Hổ Sơn và đền thờ
[1307], (Nguyên Đại đức năm thứ 11). Mùa Huyền Trân công chúa theo lễ nghi tín ngưỡng
xuân, tháng Giêng, đổi hai châu Ô, Lý thành và tục lệ truyền thống.
châu Thuận và châu Hóa. Sai Hành khiển Chùa Hổ Sơn (tên chữ là Hổ Linh Sơn, tên
Đoàn Nhữ Hài đến vỗ về dân hai châu đó”. nôm là Nộn Sơn, chùa Non) nằm trên sườn phía
Món quà sính lễ của Huyền Trân không chỉ nam của núi Hổ, thuộc thôn Hổ Sơn, xã Liên
đem về cho Đại Việt “nước non ngàn dặm” mà Minh, huyệnVụ Bản, tỉnh Nam Định. Chùa Hổ
còn là vị thế chiến lược của đèo Hải Vân. Từ Sơn ngoài thờ Phật còn thờ hai vị công chúa
bàn đạp này, cương vực Đại Việt dần tiến về thời Trần là công chúa Thuỵ Bảo và công chúa
phía nam, để mấy trăm năm sau tạo nên vóc Huyền Trân.
dáng non sông một dải nối liền hình chữ S. Trải qua thăng trầm của lịch sử, đến nay
Sau khi xuống tóc tu hành, công chúa ngôi chùa vẫn giữ được nhiều di vật có giá trị,
Huyền Trân - Ni sư Hương Tràng và thị nữ tiêu biểu như: Hệ thống tượng thờ, với nhiều
Phương Dung (người nhiều năm theo công pho tượng rất độc đáo. Thời Lê, Nguyễn đã
chúa khi còn ở Chiêm Thành) trở về tu tập ban sắc phong thần cho công chúa Huyền
và sinh sống dưới chân núi Hổ thuộc làng Hổ Trân và công chúa Thuỵ Bảo. Hiện tại chùa
Sơn, huyện Thiên Bản. Vào thời điểm này, còn lưu giữ 4 sắc phong: Sắc phong ngày 18
ở thôn Tiền, xã An Lạc (nay thuộc xã Tam tháng 6 năm Duy Tân (1911); sắc phong ngày
Thanh, huyện Vụ Bản), phía tây núi Hổ, có 18 tháng 3 năm Khải Định (1917); sắc phong
công chúa Thụy Bảo (em gái vua Trần Thái ngày 12 tháng 2 năm Khải Định 9 (1924);
Tông) là cô ruột của công chúa Huyền Trân sắc phong ngày 25 tháng 7 năm Khải Định 9
đã về đây khai khẩn đất hoang, tạo thành khu (1924). Các sắc phong đều ghi nhận công đức
vườn hoa tươi tốt, gọi là An Lạc hoa viên. của bà. Đặc biệt, sắc phong ngày 25 tháng 7,
Công chúa Thụy Bảo đã lập chùa Phúc Lâm niên hiệu Khải Định thứ 9 (25/8/1924) phong
để tu hành. Tại khu vực này, công chúa Thụy công chúa Huyền Trân là “Trai Tịnh Trung
Bảo và công chúa Huyền Trân ngoài việc tu Đẳng Thần”.
hành phụng sự Phật pháp còn khai hoang lập Chùa còn có nhiều câu đối cổ tôn vinh hai
ấp, dạy dân trồng cây lương thực để cuộc công chúa triều Trần, đơn cử như đôi câu đối:
sống ấm no, trồng cây thuốc nam để chữa Túc ung song xuất Đông A trụ,
bệnh, dạy nghề thêu dệt, không ngừng chăm Khí phách trường ngưng Hổ Lĩnh từ.