Page 56 - Tạp Chí Văn Nhân

NGHIÊN CỨU - PHÊ BÌNH - SƯU TẦM

Thành Nam Định được xây theo kiểu lại 1 cỗ, còn 1 cỗ thừa thì vận tải đem về
kiến trúc Vauban, có chu vi lớn nhất trong nộp ở Kinh”.
các tỉnh thành được triều Nguyễn xây
dựng. Nếu như thành ở các tỉnh khác có
chu vi dao động từ 300-400 trượng, thì
thành Nam Định chu vi lên tới 830 trượng
7 thước 3 tấc. Mộc bản sách Khâm định
Đại Nam hội điển sự lệ, quyển 209, mặt
khắc 36 ghi về quy mô của thành như sau:
“Thành tỉnh Nam Định ở huyện Mỹ Lộc,
phủ Thiện Thương. Chu vi 830 trượng 7
thước 3 tấc, cao 9 thước 2 tấc, xây bằng
gạch bằng đá, 4 cửa, 1 kỳ đài, hào rộng 6 Mộc bản Đại Nam thực lục chính biên đệ nhị kỷ,
quyển 101, mặt khắc 31 ghi về việc vua Minh Mạng
trượng. Đắp năm Minh Mạng thứ 14”. cho chia đặt súng ở thành tỉnh Nam Định, năm 1835
Sau khi được xây dựng, thành cổ Nam Nguồn: Trung tâm Lưu trữ quốc gia IV
Định vừa là trung tâm hành chính của tỉnh,
vừa là công trình quân sự quan trọng của
khu vực Bắc thành. Vì vậy, bên cạnh việc Trải nhiều thăng trầm của lịch sử,
xây đắp thành tỉnh Nam Định vững chắc, để đến nay, thành cổ Nam Định chỉ còn lại
bảo vệ thành, vua Minh Mạng đã cho chia một đoạn tường thành cửa Bắc dài khoảng
đặt súng quanh thành tỉnh Nam Định. Mộc 220m và một kỳ đài tương đối nguyên vẹn.
bản sách Khâm định Đại Nam hội điển sự Những kiến trúc còn sót lại của toà thành
lệ, quyển 254 có ghi như sau: “Minh Mạng này rất cần được bảo vệ và tôn tạo để giá trị
năm thứ 13, chuẩn y lời nghị: cho 4 thành của di tích lịch sử đặc biệt này mãi không
tỉnh và phủ, 12 huyện, gồm 16 sở ở tỉnh bị mai một theo thời gian./.
Nam Định, chia đặt súng có hạng 144 cỗ.
Năm thứ 14, chuẩn y lời nghị: cho thành ---------------------
tỉnh Nam Định chia đặt súng các hạng 50 Tài liệu tham khảo.
cỗ: súng đồng Đại luân xa 2 cỗ, súng gang 1. Hồ sơ H20, Mộc bản triều Nguyễn - Trung
Phách sơn 4 cỗ, súng đồng Quá sơn 20 tâm Lưu trữ quốc gia IV;
cỗ, súng gang Hồng y 24 cỗ, 4 sở thành 2. Hồ sơ H21, Mộc bản triều Nguyễn - Trung
phủ, chia đặt 16 cỗ súng đồng Quá sơn, 26 tâm Lưu trữ quốc gia IV;
cỗ súng gang Hồng y và 6 cỗ súng gang 3. Hồ sơ H22, Mộc bản triều Nguyễn - Trung
Phách sơn. Năm thứ 15, Dụ rằng: thành tâm Lưu trữ quốc gia IV;
tỉnh Nam Định cho đặt 2 cỗ súng đồng Đại 4. Hồ sơ H23, Mộc bản triều Nguyễn - Trung
luân xa, 2 cỗ súng đồng Phách sơn, 16 cỗ tâm Lưu trữ quốc gia IV;
súng gang Hồng y và 16 cỗ súng đồng Quá 5. Hồ sơ H24, Mộc bản triều Nguyễn - Trung
sơn. Năm thứ 16, dụ rằng: hạng súng đồng tâm Lưu trữ quốc gia IV;
Đại luân xa, trước đã có chỉ chia đặt ở tỉnh 6. Hồ sơ H48, Mộc bản triều Nguyễn - Trung
Nam Định 2 cỗ. Nay cho tỉnh ấy vẫn lưu tâm Lưu trữ quốc gia IV.

VĂN NHÂN SỐ 158+159 NĂM 2025 55