Page 50 - Người Hà Nội
P. 50
Nếu như các nhà văn sinh năm 1941 (Tân thuyết có tiếng vang “Nhắm mắt nhìn trời”, Trần Vũ Long, một trang nam nhi trông bề
Tỵ) đã tạo nên một đội ngũ hùng hậu thuộc “Sát thủ online”, “Có tiếng người trong gió”, ngoài rất “ngầu” nhưng bên trong là một thế
thế hệ chống Mỹ thì những nhà văn sinh 1977 “Biển xanh màu lá” (Giải thưởng văn học giới “đa” cảm - đa mang, đa sự - đa tình. Có thể
(Đinh Tỵ) đã tạo nên một dấu ấn của làn sóng nghệ thuật, báo chí Bộ Quốc phòng 2004 - coi anh là “truyền nhân” của thân phụ - nhà
mới đặc trưng cho văn trẻ. Tôi muốn gọi các 2009). Nguyễn Xuân Thủy là cây bút đa năng, thơ Võ Thanh An sống và làm thơ cháy hết
cây bút sinh từ những năm 70, 80, 90 gộp đa hệ viết cả ký, truyện ngắn, tiểu thuyết. mình. Hai tập thơ “Biến tấu lời”, “Niềm tin
thành thế hệ f bao gồm cả 7X, 8X, 9X là văn Tính chất thời sự và ý nghĩa nhân sinh lâu dài gió” ra mắt cách nhau mười năm (2001 - 2011)
trẻ vì khi người ta trẻ người ta nghĩ khác, cảm của mỗi tác phẩm không tách rời, trái lại đều của Trần Vũ Long cho thấy cái vẻ cầu toàn
xúc khác, tư duy khác và tất nhiên viết khác. hài hòa. trong làm thơ của thi sĩ khi xác định “Với tôi,
Trong thế hệ f, sát nhất là 7X, những nhà văn Uông Triều giống Nguyễn Xuân Thủy, thơ như người tri kỷ; những lúc cô đơn và tuyệt
sinh 1977 (Đinh Tỵ) thực sự đã tạo được “bản cũng mạnh về tiểu thuyết. Đến nay, anh đã vọng nhất, thơ lại tìm đến” (Suy nghĩ về nghề
sắc” cho mình. Trong khuôn khổ có hạn của xuất bản 4 tiểu thuyết “Tưởng tượng và dấu văn).
một bài báo, tôi muốn suýt soát một tiểu đội vết”, “Sương mù tháng Giêng”, “Người mê”, Lý luận phê bình là một lĩnh vực, như cách
văn trẻ tuổi Đinh Tỵ (1977). “Cô độc”. Nhà văn cũng đều tay cả trong viết nghĩ thông thường, dành ưu tiên cho những
Văn xuôi vẫn được coi là “mặt tiền” của truyện ngắn (“Đôi mắt Đông Hoàng”, “Đêm người có tuổi, trải đời, kinh lịch và chí thú,
văn học đương đại Việt Nam, nhất là từ sau cuối cùng ở Ngọa Vân”, “Bò hoang phố cổ”), ký nhẫn nại. Hiện nay thế hệ f đang tạo nên một
Đổi mới (1986). Thế hệ 7X (ước tính có đến 50 (“Hà Nội quán xá phố phường”, “Hà Nội dấu bầu không khí rộn rã của lý luận phê bình
cây bút sung sức) đã làm khởi sắc văn xuôi xưa phố cũ”). Hiện thực và tưởng tượng trong văn học trên văn đàn với tên tuổi của cả một
hôm nay, trong đó phải kể đến đóng góp văn Uông Triều khá nhuần nhuyễn. Gần đây, “dàn sao”: Nguyễn Hoài Nam, Nguyễn Thanh
không nhỏ của đội hình sinh năm Đinh Tỵ anh chủ trương Nhóm viết sáng tạo (dạy kỹ Tâm, Đoàn Minh Tâm, Hoàng Thụy Anh, Lê
(1977): Uông Triều, Nguyễn Xuân Thủy, Mai thuật viết văn qua mạng, đến nay đã có con Hồ Quang, Trần Huyền Sâm, Phan Tuấn Anh
Phương, Nguyễn Hương Duyên, Đặng Thị số hàng trăm người tham gia) theo hướng và hai cây bút tuổi Đinh Tỵ (1977) đang lên là
Thúy. Điểm chung của 5 cây bút văn xuôi này hành nghề thực nghiệp, thực tiễn. Phùng Gia Thế, Hoàng Đăng Khoa. Cả hai đều
đều công tác ở một cơ quan báo chí đã tạo cho Văn trẻ mạnh đồng thời văn xuôi và thơ là có cái phẩm tính và năng lực “sống với văn
họ có được cơ duyên “cập thời vũ” thời sự đời nét trội dễ nhìn ra. Những cây bút thơ tuổi chương cùng thời”, đều quan tâm đến văn trẻ,
sống trong dòng chảy bất tận của nó. Uông Đinh Tỵ (1977) có Bình Nguyên Trang, Bế Kim thậm chí được coi là “khuynh trẻ”.
Triều và Nguyễn Xuân Thủy ở tạp chí Văn Loan, Trần Vũ Long, họ gần nhau ở cách thức PGS-TS Phùng Gia Thế là giảng viên cao
nghệ quân đội, Mai Phương ở tạp chí Sông “chầm chậm tới mình” khi đến với thơ ca. Chậm cấp trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2. Anh là
Thương (Hội VHNT Bắc Giang), Nguyễn nhưng chắc chắn cả trong sống và làm thơ. Cả tác giả các công trình được văn giới đánh giá
Hương Duyên ở tạp chí Nhật Lệ (Hội VHNT ba nhà thơ này cũng đều bám trụ một cơ quan cao “Những dấu hiệu của chủ nghĩa hậu hiện
Quảng Bình), Đặng Thị Thúy ở tạp chí Cửa báo chí: Bình Nguyên Trang ở báo Nhân Dân, Bế đại trong văn xuôi Việt Nam đương đại”,
Biển (Hội Liên hiệp VHNT Hải Phòng). Truyện Kim Loan ở Đài Phát thanh Truyền hình Hà Nội, “Văn học Việt Nam sau 1986 - Phê bình đối
ngắn là điểm mạnh của họ, đặc biệt là các cây Trần Vũ Long ở báo Văn nghệ. thoại”, “Văn học và nữ giới - Một số vấn đề lý
bút nữ với khắc họa đặc sắc hình tượng nhân Bình Nguyên Trang vừa viết thơ vừa viết luận và lịch sử”, “Hiểm địa văn chương”. Đặc
vật nữ, nhưng không “nữ nhi thường tình”. văn xuôi nhưng thơ mới làm nên diện mạo sắc lối viết của Phùng Gia Thế là nhuần
Các tập truyện ngắn “Ở bên kia cơn mưa” tinh thần và vẻ đẹp tâm hồn của thi sĩ. Các tập nhuyễn giữa lý thuyết và thực tiễn, giữa chất
của Mai Phương, “Bến đợi nhọc nhằn” của thơ “Lối về”, “Chỉ em và chiếc bình pha lê”, hàn lâm và nghệ sĩ, giữa tinh hoa và đại chúng
Nguyễn Hương Duyên, “Nơi ấy là Cửa Biển” “Những bông hoa đang thiền”, “Đêm hoa nên sách của anh có nhiều người đọc.
của Đặng Thị Thúy được bạn đọc đón chào vàng” phản ánh tuy chưa thật trọn vẹn Nhà văn Hoàng Đăng Khoa hiện là Trưởng
khá nồng nhiệt. Rất khiêm tốn nhưng chính nhưng cũng đã khá đủ để bạn đọc nhận biết ban Lý luận phê bình tạp chí Văn nghệ quân
họ đã góp phần kê cao nền truyện ngắn đương một hồn thơ tinh tế, nhạy cảm và bứt phá, đổi đội, một vị trí công tác có vị thế để mở rộng
đại với đặc tính “Văn chương mang gương mặt mới chữ thơ với niềm vui sống tươi nguyên, giao diện tiếp xúc với văn giới và quan sát văn
nữ” ngày càng tinh tế, đằm thắm, nhân ái, náo nức. Riêng tập thơ “Những bông hoa đàn đương đại theo tinh thần dấn thân, nhập
rộng lượng có năng lực chữa lành những vết đang thiền” nhận Giải A của Liên hiệp các Hội cuộc. Ngoài hai tập thơ “Kiếp lá”, “Khát vọng
thương tinh thần của con người hiện đại ngày Văn học Nghệ thuật Việt Nam, năm 2012. mùa thơ” ra mắt cách nhau 11 năm (2005 -
càng nhiều nguy cơ bị chấn thương. Trong sự Tinh thần hướng nội của thơ Bình Nguyên 2016), anh là tác giả của 7 tập lý luận, phê bình
cạnh tranh với văn hóa nghe nhìn, văn hóa Trang rất rõ ràng, mạnh mẽ. và đối thoại văn học có tiếng vang “Gặp”,
đọc đang gặp khó, các cây bút nữ vẫn này vẫn Người thơ Bế Kim Loan xác tín “Thơ đối với “Phiêu lưu chữ”, “Bên gốc đại Nhà số 4”, “Song
nhẫn nại viết khác nào con tằm nhả tơ, như tôi là một định mệnh, là quà tặng của cuộc đời, hành & đối thoại”, “Đứng về phe cái khác”,
tâm sự của Mai Phương “Trong bối cảnh hiện là khoảng trời trong trẻo, dịu êm cho tâm hồn tôi “Những tờ sạch”, “Ngắn dần đều” ra trong
nay, không nhiều bạn đọc quan tâm đến văn nương náu. Thơ là hạnh phúc” (Suy nghĩ về vòng tám năm (2016 - 2024). Phê bình Hoàng
học, sách văn học khó bán... Nhưng tôi vẫn viết. nghề văn). Ai đã từng một lần gặp Bế Kim Đăng Khoa bám sát thực tiễn, nhiệt tình nâng
Và tôi tin rằng, nhà văn nếu viết bằng trái tim Loan đều ấn tượng về một người phụ nữ có đỡ cái mới và văn trẻ, văn phong linh hoạt,
mình thì tác phẩm vẫn có bạn đọc” (Suy nghĩ gương mặt khả ái, tươi tắn, cởi mở và khoáng tình lý song hành, được coi là một trong
về nghề văn). đạt. Thơ chị cũng vậy. “Khoảng trời”, “Thức những ngòi bút phê bình có thẩm quyền
Cũng bắt đầu nghề văn bằng truyện ngắn cùng sen trắng” ra đời cách nhau hơn hai trong công việc thẩm định văn học hiện nay.
nhưng cả Uông Triều và Nguyễn Xuân Thủy mươi năm (1994 - 2018) chứng tỏ thi sĩ viết Có thể nói, trong văn học, thế hệ 7X đang
lại được bạn đọc biết đến nhiều hơn nhờ viết chậm nhưng đã kết tinh trong cấu tứ, câu chữ, chiếm lĩnh văn đàn, tạo nên khí sắc của văn
dài - tiểu thuyết. Nguyễn Xuân Thủy tỏ rõ là hình ảnh, nhịp điệu thơ. Đó đây, thơ phảng trẻ. Và chính họ đã góp phần tạo nên diện
cây bút văn xuôi nội lực với những tiểu phất nỗi buồn nhưng là một nỗi buồn đẹp. mạo của văn chương đương đại Việt Nam.
Người Hà Nội
53