Page 47 - Người Hà Nội

Xuân về, trò chuyện

với tác giả “Mùa xuân,

làng lúa làng hoa”

ĐỨC DŨNG

thắm nắng chiều/ Làng em làng động của thành phố khi Tết đã cận
hoa, hoa thơm ngát bốn mùa), cuối kề. Và nghe đâu đây, âm hưởng mùa
cùng thấy hợp lý khi lấy âm hưởng xuân đang dập dìu, náo nức với
của một điệu hò (ở điệu hò tiết tấu 4 nốt những giai điệu xuân tươi xanh và
móc kép nhịp 2/4, trong bài này biến bất tận của các nhạc sĩ tên tuổi trên
thành 4 chùm móc đơn nhịp 6/8 và mọi miền đất nước. “Mùa xuân làng
nhóm này được duy trì đến hết bài) để lúa làng hoa” lại góp cùng bản “đại
thể hiện sự lấp lánh của mặt gương Hồ hòa ca” khi điệp trùng, hùng vĩ, khi
Nhạc sĩ Ngọc Khuê Tây, sự dào dạt êm ả của sóng nước, sâu lắng, thiết tha với những “Mùa
sóng lúa. Còn đoạn kết của bài hát xuân đầu tiên” của Văn Cao; “Mùa
đồng thời là điệp khúc (Đôi lứa/ Tình xuân nho nhỏ”, “Tình ca mùa xuân”
yêu/ Mùa xuân/ Làng lúa/ Làng của Trần Hoàn; “Mùa xuân đến rồi
hoa/ Mùa xuân) vừa là cao trào của đó” của Trần Chung; “Mùa xuân
âm nhạc, vừa là tình cảm như đột ngột trên quê hương” của Hoài Mai;
bừng dậy của tình yêu đôi lứa. Đến “Mùa xuân đi chợ Bắc Hà” của
“Lúa ơi thơm ngát cho em hát cùng cường của quân dân trong chiến đây chỉ còn lại như cái cớ, như điểm Phùng Chiến; “Sông Đakrông mùa
người/ Bởi lúa yêu cuộc đời nên xanh dịch Hà Nội - Điện Biên Phủ trên tựa để nhường chỗ cho tình yêu và xuân về” của Tố Hải; “Mùa xuân
thắm tươi ruộng đồng/ Sóng lấp lánh không tháng 12/1972. hạnh phúc con người”. trên Thành phố Hồ Chí Minh” của
mặt hồ cho hoa em ngào ngạt/ Hương “Vào một ngày cuối đông năm Với 78 tuổi đời, 42 tuổi quân, 58 Xuân Hồng. Rồi những cung bậc, sắc
hoa bay dào dạt/ Làng hoa em gọi 1980, trong lúc lang thang đạp xe tuổi sáng tác, nhạc sĩ Ngọc Khuê có thái của mùa xuân như tình yêu lứa
mùa - Mùa xuân...” vòng quanh Hồ Tây, tôi mới phát một khối lượng tác phẩm âm nhạc đôi, tình yêu thiên nhiên, quê hương
Khi những ca từ và giai điệu đó hiện ra rằng, khi đi qua đoạn đường đồ sộ gần 400 ca khúc đủ các đề tài và không gian xuân đất nước, như:
cất lên trong các chương trình ca từ dốc Bưởi trở lên thì gặp Hồ Tây, (chủ yếu là về các quân, binh chủng, “Mùa xuân gọi” (Trần Tiến),
múa nhạc trên sóng phát thanh - phía bên trái con đê là cánh đồng lúa quân khu, quân đoàn...) vô số giải “Cung đàn mùa xuân” (Cao Việt
truyền hình, từ thành thị đến của các xã Xuân La, Xuân Đỉnh; bên thưởng lớn về âm nhạc và huân, Bách), “Lời tỏ tình của mùa xuân”
thôn làng, công chúng yêu âm phải Hồ Tây là các làng hoa Nghi huy chương… Và thêm một Giải (Thanh Tùng), “Anh cho em mùa
nhạc trên khắp cả nước dễ dàng Tàm, Nhật Tân… Vậy là ý tưởng Hồ thưởng Nhà nước về Văn học Nghệ xuân” (Nguyễn Hiền), “Thì thầm
nhận ra đó là ca khúc “Mùa xuân, Tây bên lúa, bên hoa đã trào dâng thuật cho cụm tác phẩm “Mùa xuân mùa xuân” (Ngọc Châu), “Hoa cỏ
làng lúa, làng hoa” của Đại tá, nhạc trong tôi”, nhạc sĩ Ngọc Khuê chia sẻ. làng lúa làng hoa”, “Tình yêu với mùa xuân” (Bảo Chấn), “Mưa
sĩ Ngọc Khuê. Gọi là “bài ca đi cùng Ngay lập tức câu hát “Lúa ơi thơm người chiến sĩ” và “Hạt nắng hạt xuân” (Đức Trịnh), “Hạt mưa mùa
năm tháng” hay “nằm lòng” bởi ca ngát cho em hát cùng người - Bởi lúa mưa” đã định danh và khẳng định xuân” (Trương Ngọc Ninh), “Nắng
khúc này đã đi qua 44 mùa xuân yêu cuộc đời nên xanh thắm tươi “thương hiệu” Ngọc Khuê trong nền có còn xuân” (Đức Trí), “Mùa
(sáng tác 1980), được nhiều tên ruộng đồng/ Sóng lấp lánh mặt hồ cho âm nhạc cách mạng Việt Nam. Chỉ chim én bay” (Hoàng Hiệp), “Một
tuổi thế hệ ca sĩ thể hiện. hoa em ngào ngạt, hương hoa bay dào riêng “Mùa xuân làng lúa làng hoa”, nét ca trù ngày xuân” (Nguyễn
Vào một buổi chiều áp Tết Ất Tỵ dạt, làng hoa em gọi mùa/ Mùa xuân” ông vinh dự nhận được hàng loạt Cường), “Lắng nghe mùa xuân
(2025), bên ấm trà nóng tại nhà riêng ra đời. Và cái tứ của bài hát xuất hiện phần thưởng, danh hiệu cao quý về” (Dương Thụ) và “Phút giao
của nhạc sĩ tôi đã được nghe ông chia từ đó. Về nhà rồi ông mới “gia công” khác: Giải thưởng Bộ Văn hóa thừa lặng lẽ” (Huy Tuấn)...
sẻ về tình yêu âm nhạc và cơ duyên đoạn đầu và khúc kết. Thông tin (1983); Cúp Vàng của Bộ Xin khép lại bài viết này bằng
ra đời tác phẩm này. Ở tuổi 78, đôi mắt đã rạn chân Nông nghiệp và Phát triển Nông lời của chính tác giả ca khúc bất hủ
Nhạc sĩ Ngọc Khuê bộc bạch, chim của ông ánh lên niềm vui khôn thôn (2010) và được bình chọn là “Mùa xuân, làng lúa làng hoa”qua
trước năm 1981, gia tài âm nhạc tả, bởi đã “trả nợ”, đã thể hiện được một trong những bài hát hay nhất bài viết “Những khúc ca xuân còn
của ông đã có hơn 300 tác phẩm tình yêu với Hà Nội, với Hồ Tây; đã Nông nghiệp và Phát triển Nông xanh tươi mãi” in trong Tổng tập
nhưng vẫn chưa có sáng tác nào nói lên được cảm xúc khát khao của thôn; được Bộ Thông tin và Truyền “Ngọc Khuê - tác giả và tác phẩm”:
về Hà Nội, về Hồ Tây - nơi ông mình trước cuộc sống còn nhiều thông bình chọn là một trong mười “Mùa xuân. Đã đành rồi. Nhưng đâu
sinh sống và theo con đường binh gian khó, bộn bề nhưng vẫn phơi bài hát hay nhất về Hà Nội. Đối với chỉ mùa xuân, những giai điệu ấy chỉ
nghiệp (Quân chủng Phòng phới, lạc quan (lúa - biểu tượng của cuộc đời người làm sáng tạo nghệ bắt đầu từ mùa xuân, cũng như đời
không - Không quân). Niềm đau cuộc sống ấm no, còn hoa - biểu thuật, không hạnh phúc nào lớn lao người bắt đầu từ tuổi trẻ vậy. Không
đáu của ông có lẽ xuất phát từ tượng của cái đẹp, của đời sống tinh và thiêng liêng hơn thế. biết tự bao giờ, mỗi lần mùa xuân gõ
tình yêu Hà Nội, yêu làng hoa thần người Hà Nội). Cuộc trò chuyện của chúng tôi cửa là tâm hồn của biết bao người lại
Nghi Tàm, Ngọc Hà - nơi ông có Nhạc sĩ tuổi Đinh Hợi (1947) hồ gần đến phần kết thúc thì chuông rung lên những cảm xúc lạ lùng. Đó
những người bạn thân yêu, trong hởi:“Tôi đã thử bằng nhiều cách khác điện thoại của ông đổ dồn. Ngoài kia, là mùa của chồi non lộc biếc, mùa
đó có bạn cùng quân ngũ. Riêng ở nhau để mở đầu bài hát (Bên lúa, anh nắng nhạt chiều đông Hà Nội của những khoảnh khắc ý nghĩa,
Ngọc Hà, ông được chứng kiến bên lúa, Cánh đồng làng ven đê/ Hồ choàng xuống dòng đời nhộn nhịp những phút giây đoàn tụ, những ước
những trận chiến đấu ngoan Tây xanh mênh mông trong tươi và vạn vật với những “hợp âm” sôi vọng, hoan ca...”.

Xuân Ất Tỵ 2025
50