Page 46 - Người Hà Nội

GS.TS.KTS
HOÀNG ĐẠO KÍNH:

“Người không cũ”
“Người không cũ”

của Hà Nội
của Hà Nội

GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính đã dành cả cuộc đời của mình cho kiến trúc, dành tình yêu cho Hà Nội - mảnh đất ông
sinh ra và lớn lên. Sau khi tốt nghiệp Đại học kiến trúc Matxcơva năm 1967 và bảo vệ luận án Phó tiến sĩ kiến
trúc về di sản và trùng tu năm 1977, ông trở về nước. 20 năm giữ chức Giám đốc Trung tâm thiết kế và tu bổ di
tích Trung ương (nay là Viện Bảo tồn di tích), Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa Quốc gia, Phó Chủ tịch Hội kiến
trúc sư Việt Nam,… ông đã dành trọn kiến thức, tâm huyết cho công tác bảo tồn, trùng tu di tích để gìn giữ và
phát huy những di sản cha ông. Giải thưởng Lớn, Giải thưởng Bùi Xuân Phái - Vì tình yêu Hà Nội, năm 2024 vinh
danh GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính như khẳng định lại những đóng góp của ông trong suốt hơn nửa thế kỉ qua.

PHƯƠNG THÚY

ơn 10 năm về trước, tôi được gặp không quảng cáo mà bằng sự tín nhiệm, truyền gồm có vật thể và phi vật thể. Làm sao giữ được
KTS. Hoàng Đạo Kính trong những miệng, tín về thể diện gia đình,… Việc học hành cả hệ thống ấy, thậm chí giữ được cả những
ngày đầu tiên mở cửa ngôi nhà di cũng rất được chú ý. Gìn giữ, bảo lưu được nếp khuyết tật, người ta cứ nghĩ là không đáng giữ…
Hsản Mã Mây để đón khách tham sống của người Hà Nội cũ thì rất khó nhưng ở chứ không phải trơn, nhẵn, mịn màng, thì KTS
quan. Lúc ấy, ông là cố vấn cho Ban quản lý đâu đó trong sâu lắng thì văn hóa nếp sống, văn Hoàng Đạo Kính đã làm được điều đó. Ông đã
phố cổ Hà Nội. Ấn tượng đầu tiên của tôi về hóa thị thành Hà Nội vẫn còn, nên khuyến tránh được việc làm mới, tân trang di tích, dùng
ông là sự khiêm nhường, từ tốn trong cách khích để gọi tên, bênh vực”, ông chia sẻ. “mỹ phẩm” làm cho nó bóng mượt”.
chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm để những công Trong vai trò một kiến trúc sư chuyên về Không chỉ với công trình kiến trúc dân
trình vốn được tôn vinh là di tích không bị bảo tồn di tích, quan điểm của GS.TS.KTS gian như đình, đền, chùa, tinh thần ấy cũng
“đóng băng” trong dòng chảy cuộc sống nhộn Hoàng Đạo Kính là phải gìn giữ cho được cả thể hiện ở việc trùng tu di tích thời Pháp thuộc
nhịp của phố phường. Những tâm tư của KTS. yếu tố vật thể và phi vật thể. Một công trình mà Nhà hát Lớn là ví dụ điển hình. GS.TS.KTS
Hoàng Đạo Kính ngày nào vẫn còn nguyên kiến trúc tồn tại hàng trăm năm, trải qua bao Hoàng Đạo Kính đã được “chọn mặt gửi vàng”
tính “thời sự” cho đến hôm nay, khi UBND thế hệ, luôn có sự thay đổi theo thời gian, để trùng tu công trình thời Pháp này. Dẫu biết
quận Hoàn Kiếm đang dành nguồn lực cho phản ánh giá trị sử dụng, giá trị văn hóa, lịch rằng, kiến trúc gỗ trong các công trình dân
việc giải phóng mặt bằng, trùng tu, tu bổ các sử, phong tục tập quán, giá trị khoa học - kĩ gian của nước ta khác kiến trúc bằng gạch, đá
cụm, điểm công trình kiến trúc tôn giáo, tín thuật… của con người thời kì ấy. Theo đó, bảo của Phương Tây nhưng KTS Hoàng Đạo Kính
ngưỡng để “hồi sinh” di sản. tồn di tích là giữ gìn những yếu tố hữu hình là người thấu hiểu nguyên tắc của việc bảo
Kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính sinh ra trong và vô hình. Tại Hà Nội, ông từng chủ trì tu bổ tồn, nhận biết được giá trị của mỗi loại công
một gia đình trí thức tại Kẻ Lủ (làng Kim Lũ, đình Tây Đằng, chùa Kim Liên, chùa Bút trình và giữ gìn cho được giá trị ấy.
nay là phường Đại Kim, quận Hoàng Mai, Hà Tháp, chùa Tây Phương, chùa Thầy, Văn Miếu Trong căn nhà nhỏ chứa đầy kỉ niệm của
Nội). Ông là con trai nhà văn hóa, nhà cách - Quốc Tử Giám, Nhà hát Lớn Hà Nội… Ở gia đình, KTS Hoàng Đạo Kính vẫn luôn dành
mạng Hoàng Đạo Thúy, cháu nội chí sĩ yêu những địa phương khác, dấu ấn của KTS thời gian để gặp gỡ những kiến trúc sư trẻ, nhà
nước Hoàng Đạo Thành. Là người gắn bó suốt Hoàng Đạo Kính trải dài từ Bắc chí Nam, tiêu báo, những người dành tình yêu với Hà Nội
cuộc đời với Hà Nội, ông đúc kết: “tinh hoa của biểu như quần thể kiến trúc cung đình Huế, như ông và luôn có những tâm tư cho kiến
Hà Nội khiêm nhường lắm”. Có lẽ vì thế mà hệ thống tháp Chăm, phố cổ Hội An, làng cổ trúc nước nhà… và chìm đắm trong một
khi được giao trùng tu các công trình, cụm, Phước Tích… khoảng lặng tâm hồn để vẽ. Dù đã ở tuổi xưa
điểm di tích thì dù bất cứ nơi đâu, ông đều đề Đình Tây Đằng - ngôi đình tiêu biểu trong nay hiếm nhưng tình yêu và niềm trăn trở với
cao trách nhiệm, giữ gìn từ những điều tưởng hệ thống đình làng Việt có tuổi đời 500 năm ở Hà Nội dường như chẳng hề vơi cạn. Với ông,
như khiêm nhường ấy. huyện Ba Vì, Hà Nội là một trong những di Hà Nội dẫu ngày càng được mở rộng và phát
Kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính nhận định, tích đầu tiên của Hà Nội mà KTS Hoàng Đạo triển nhưng hồn cốt của Thủ đô vẫn chất
từ một kinh thành thời phong kiến, Hà Nội Kính phụ trách việc trùng tu ở thời điểm ông chứa trong “phần lõi” đô thị. Do đó, việc duy
dần thay đổi khi văn minh, văn hóa phương còn rất trẻ - những năm 70 của thế kỉ 20. Ông trì, phát triển tiếp nối sao cho có sự chuyển
Tây theo chân người Pháp du nhập vào Việt đã đưa ra các giải pháp: hạn chế tối đa sự thay hóa mềm là điều vô cùng cần thiết. Điều căn
Nam. Sự xuất hiện của tầng lớp tư sản đầu thế thế; nếu cấu kiện nào đó bị hư hại thì tu sửa cốt trong cuộc cạnh tranh giữa các đô thị trên
kỉ 20 khiến văn hóa Hà Nội thay đổi nhiều. theo kỹ thuật truyền thống “chắp - vá - nối” thế giới, không chỉ là quy mô, sự hiện đại, tốc
“Người Hà Nội xưa coi trọng văn hóa ứng xử, để giữ lại nó. KTS. Nguyễn Trí Thành - Phó độ phát triển mà là nét riêng, sự đặc sắc của đô
từ lời ăn tiếng nói, đến sự lễ độ, nhường nhịn, Trưởng khoa Kiến trúc, Trường Đại học Kiến thị. Bởi thế, theo ông Hà Nội còn phải mang
không khoe khoang. Cửa hàng ngày xưa trúc Hà Nội nhận định: “Giá trị của một di sản trong mình sứ mệnh của “đô thị tinh hoa”.
Người Hà Nội
49