Page 116 - Văn Nghệ Bình Định

Thơ và lời bình

Váy đỏ

và nụ hoa phượng chưa hé

TUỆ MỸ

Tháng Giêng

MAI VĂN PHẤN

Váy đỏ
Em dạo quanh cây phượng
Chưa hé nụ.
(Rút từ tập thơ “hoa giấu mặt”. Nxb Hội Nhà văn, 2012)

Mai Văn Phấn là nhà thơ cách tân mạnh mẽ, thơ ông đậm lý trí, đầy khái quát
và khó đọc. Tháng Giêng là một trong những bài thơ như vậy. Chỉ ba câu, nhưng
ẩn đầy những suy luận.
Tháng Giêng mở đầu của năm tính theo Nguyệt lịch, cũng là tháng đầu tiên
của mùa xuân. Cái tiêu đề “Tháng giêng” đã gợi cho bạn đọc liên tưởng đến mùa
xuân thiên nhiên bừng lên bao sắc thắm và mùa của hội hè.
Hình ảnh “váy đỏ” của nhân vật Em xuất hiện ngay từ đầu bài thơ là tín hiệu
của mùa xuân. Tại sao không là váy hoa mà là “váy đỏ”? Váy hoa chẳng phải phù
hợp hơn với mùa xuân trăm hoa muôn sắc, còn “váy đỏ” thì lại đơn sắc màu? Phải
chăng “đỏ” mới là tín hiệu nghệ thuật đặc biệt để tác giả thể hiện ý tưởng bài thơ,
báo trước một quy luật tất yếu của thiên nhiên, của cuộc sống?
Màu đỏ mang nhiều ý nghĩa biểu trưng và gợi nhiều liên tưởng. Màu đỏ
thường gợi lên cảm xúc mãnh liệt, nồng cháy. Theo thuật phong thủy, màu đỏ sẽ
làm cho con người tự giác hành động nhanh hơn, cảm thấy mạnh mẽ hơn trong
lúc khó khăn nguy hiểm. Trong hội họa, kiến trúc và thơ ca, màu đỏ thường gợi
về hòn than trong lò, mặt trời chói chang, về ngọn lửa cháy rực. Bài thơ Áo đỏ của
Vũ Quần Phương cũng hé mở cho bạn đọc thấy ý nghĩa này: Áo đỏ em đi giữa phố
đông/ Cây xanh như cũng ánh theo hồng/ Em đi lửa cháy trong bao mắt/ Anh đứng
thành tro, em biết không?

VĂN NGHỆ Bình Định số Xuân Ất Tỵ tháng 1+2.2025 O 109