Page 86 - Kinh tế Việt Nam

KINH TẾ XANH

INTERVIEW Bà PHẠM THỊ NGỌC THỦY
Giám đốc Văn phòng
Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV)

Các doanh nghiệp xuất khẩu đang phải đối mặt với những luật chơi mới, áp lực thách thức về trường châu Âu, thúc đẩy mạnh Nhìn tổng thể, hiện nay, sức
yêu cầu tiêu chuẩn xanh, bền vững từ các thị trường, đặc biệt là các thị trường khó tính như mẽ các chương trình mua sắm ép về các tiêu chuẩn môi trường,
EU, Mỹ, Nhật Bản. Phát triển xanh và bền vững là xu thế, đòi hỏi tất yếu với các doanh nghiệp xanh. Nếu sản phẩm hàng hóa của bền vững của thị trường với
muốn tham gia vào cuộc chơi lớn trên thị trường toàn cầu. các doanh nghiệp Việt Nam không doanh nghiệp xuất khẩu của Việt
đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn xanh Nam ở tất cả các ngành là rất lớn,
Trả lời phỏng vấn của a / b , bà Phạm Thị Ngọc Thủy cho biết thực tế hiện nay, bên
thì thị trường sẽ tìm kiếm, chuyển trải khắp các lĩnh vực chứ không
cạnh một số ít doanh nghiệp đã bắt tay vào hành động, có lộ trình hướng tới phát triển xanh
sang lựa chọn nhà cung cấp khác. chỉ dừng lại ở những lĩnh vực có
và bền vững, thì phần lớn doanh nghiệp đang loay hoay tìm điểm bắt đầu. Hầu hết các doanh Nếu các doanh nghiệp không mức phát thải cao.
nghiệp vẫn đang gặp nhiều khó khăn, thách thức trong hành trình chuyển đổi xanh. muốn bỏ lỡ cơ hội ở thị trường này,
ĐỨC PHAN thực hiện muốn tham gia cuộc chơi thì cần Phát triển xanh, kinh tế xanh là
phải tự nâng cấp bản thân. đòi hỏi cấp bách trong quá
Điển hình như Lego khi đầu trình phát triển kinh doanh bền
Thách thức mới về chứng kiến sự xuất hiện hàng loạt tư nhà máy xanh ở Việt Nam đã vững của các doanh nghiệp,
tiêu chuẩn xanh với các các yêu cầu mới gắn với xu thế yêu cầu tất cả các đối tác được lựa bao trùm ở tất cả các ngành,
doanh nghiệp xuất khẩu phát triển bền vững từ phía các chọn phải chứng minh tính bền lĩnh vực có xuất khẩu. Bà nhìn
đối tác châu Âu như: hàng không, vững, theo tiêu chuẩn ESG cho nhận thế nào về sự sẵn sàng
Yếu tố quan trọng nhất
Từ yêu cầu phát triển bền vận tải biển, logistics… các sản phẩm dịch vụ cung cấp. ứng phó của các doanh nghiệp
vững, bao trùm, tuân thủ các vẫn là chính sách pháp lý Mặc dù hàng không là lĩnh Việt Nam hiện nay trong hành
cam kết khí hậu, môi trường, để tạo ra nguồn tín dụng vực không dễ giảm phát thải Các cơ chế, quy định mới này trình giảm phát thải, phát triển
giảm phát thải khí nhà kính, xanh, tài chính xanh nhưng EU đã đặt vào nhóm trọng sẽ tác động thế nào đối với xanh, triển khai tích hợp ESG
dấu chân carbon, các thị nhưng là cung cấp vốn điểm kiểm soát, yêu cầu phải thay các doanh nghiệp Việt Nam khi trong hoạt động sản xuất kinh
trường lớn đang đặt ra “luật trung và dài hạn cho đổi sử dụng các loại nhiên liệu tham gia vào các thị trường và doanh, quản trị doanh nghiệp?
chơi” mới trong thương mại và doanh nghiệp. mới. Đơn cử như đã có hãng bay chuỗi cung ứng toàn cầu, nhất Thời gian qua, chúng tôi đã
đầu tư. Bà đánh giá thế nào về của Đức tuyên bố từ tháng 1/2025 là các thị trường “khó tính” tập trung nâng cao nhận thức
những tiêu chuẩn, yêu cầu mới tăng giá vé, tính vào thuế, phí như EU, Mỹ,… thưa bà? cho các doanh nghiệp. Đến nay,
này của thị trường đối với các Đáng chú ý, ở thời điểm hiện carbon để giảm phát thải. Trên Tôi cho rằng điều này sẽ gây nhận thức của doanh nghiệp về
doanh nghiệp Việt Nam? nay đã xuất hiện nhiều văn bản nền giá vé bay từ châu Âu sang áp lực lớn cho các doanh nghiệp các thách thức, áp lực từ yêu cầu
Trong quá trình rà soát định mới, được nhận định sẽ gây áp lực các nước khác tăng, dựa vào cơ sở trong nước. Với việc điều chỉnh mới này của thị trường đã có sự
kỳ các yêu cầu mới về phát triển tới các hoạt động của doanh của CBAM, EU sẽ điều chỉnh cả các quy định, yêu cầu mới, các cải thiện. Trong đó có những
bền vững, xanh hóa, ESG (môi nghiệp có tương tác với thị trường những chuyến bay bên ngoài vào doanh nghiệp Việt Nam muốn doanh nghiệp đã nhìn thấy cơ hội
trường, xã hội và quản trị) ở các châu Âu ở nhiều mảng khác khu vực này cũng phải có trách duy trì, mở rộng, hợp tác làm ăn và động lực phát triển từ thách
thị trường lớn của Việt Nam, nhau. Điển hình như Chỉ thị về nhiệm tương đương. với doanh nghiệp, thị trường thức này.
chúng tôi nhận thấy có nhiều yếu báo cáo phát triển bền vững, Đạo Như vậy có thể thấy sản xuất châu Âu thì buộc phải điều chỉnh. Bên cạnh việc nâng cao nhận
tố điều chỉnh mới. luật về thẩm định chuỗi cung ứng công nghiệp, nông, lâm nghiệp, sử Không chỉ tác động trực tiếp thức, trong năm 2024 cũng như
Ở thị trường châu Âu đã xuất do Đức ban hành. Tháng 6/2024, dụng đất, vận tải, logistics, hàng theo ngành nghề, các cơ chế, quy thời gian tới, chúng tôi tập trung
hiện thêm các yêu cầu mới, khó Ủy ban châu Âu đã thông qua không, cảng biển đều đã được “gọi định mới này còn tác động gián ưu tiên thúc đẩy các mô hình
khăn hơn. Thời gian gần đây, một chỉ thị nội bộ yêu cầu các tên”, đưa vào áp dụng quy định tiếp tới các lĩnh vực. Khi lĩnh vực doanh nghiệp điểm ở một số lĩnh
chúng ta nhắc nhiều đến Cơ chế quốc gia châu Âu khác cũng phải bảo đảm trách nhiệm bền vững logistics, vận tải biển, hàng không vực để nhân rộng. Trong mỗi lĩnh
điều chỉnh biên giới carbon nội luật hóa tương tự như Đức để khi vào thị trường châu Âu. tăng giá sẽ tác động tới chi phí của vực đã có một số doanh nghiệp có
(CBAM) áp cho sản phẩm của đưa vấn đề thẩm định chuỗi cung Ở thị trường Mỹ, Tổng thống chuỗi, hoạt động sản xuất, thương kế hoạch, hành động để thích ứng
một số ngành sản xuất công ứng vào luật. Joe Biden cũng có những quy định mại. Áp lực này không chỉ ở góc với cuộc chơi mới.
nghiệp có phát thải cao như: sắt, Mọi ngành, lĩnh vực sẽ đều theo xu hướng tương tự như châu độ kỹ thuật mà lớn hơn nữa là vấn Ví dụ như mô hình cafe phát
thép, nhôm, phân bón, điện… phải tuân thủ các yêu cầu này và Âu nhưng chậm hơn, có quy định đề giá thành sản phẩm dịch vụ và thải thấp do các nhà mua lớn
Hàng hóa ở những lĩnh vực này Ủy ban châu Âu áp dụng với các thúc đẩy dòng chảy năng lượng năng lực cạnh tranh của doanh quốc tế dẫn dắt; mô hình lúa gạo
nếu xuất sang châu Âu sẽ phải doanh nghiệp của châu Âu trước. mới, các yêu cầu về môi trường. nghiệp. Điều này buộc các doanh phát thải thấp đang được định
tuân thủ các yêu cầu kỹ thuật liên Sau đó để đảm bảo công bằng, Đến thời Tổng thống Donald nghiệp phải thay đổi cuộc chơi. hình và phát triển gắn với Đề án
quan tới giảm thiểu dấu chân các doanh nghiệp châu Âu sẽ Trump 2.0, mặc dù trước nay ông Khi chúng tôi chia sẻ những “1 triệu ha lúa phát thải thấp” tại
carbon. Trong trường hợp doanh thông qua hợp đồng hợp tác làm không ủng hộ vấn đề môi trường vấn đề này với lãnh đạo các hiệp Đồng bằng sông Cửu long. Ngoài
nghiệp không đảm bảo mức phát ăn, buôn bán với các doanh bền vững, muốn quay lại năng hội, doanh nghiệp Việt Nam, rất ra, đã xuất hiện những mô hình
thải như yêu cầu sẽ có các cơ chế nghiệp bên ngoài, yêu cầu các lượng truyền thống, kinh doanh nhiều doanh nghiệp đang hợp tác trong các lĩnh vực sản xuất chế
bổ sung như thuế. doanh nghiệp trong chuỗi cung dầu, nhưng Hoa Kỳ là thị trường làm ăn với thị trường châu Âu, biến, công trình xanh, cảng xanh,
Bên cạnh đó, tháng 6/2023, ứng cũng phải có sự dịch chuyển, xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam Mỹ, Nhật,… đã thừa nhận những khu công nghiệp sinh thái, vật
EU đã ban hành Quy định chống thay đổi tập trung vào các yếu tố và có rất nhiều nhà mua hàng tín hiệu mà các nhà mua hàng liệu xây dựng… với định hướng
mất rừng (EUDR) được áp dụng môi trường và con người. vẫn ủng hộ xu thế bền vững. Do quốc tế của châu Âu cũng như gia tăng tuần hoàn, tái chế, giảm
từ tháng 1/2025 và vừa tuyên bố Mặc dù Chỉ thị thẩm định đó, các doanh nghiệp không thể nhiều nước khác gây áp lực không thâm dụng tài nguyên, giảm sử
hoãn thực thi 1 năm tới tháng chuỗi cung ứng của châu Âu ghi để bị động, buông lỏng và không nhỏ với doanh nghiệp xuất khẩu dụng năng lượng hóa thạch, giúp
1/2026. Theo đó, sẽ cấm nhập chú rằng, các doanh nghiệp nhỏ nên đầu tư kiểu ứng phó trước Việt Nam, như việc yêu cầu phải gia tăng giá trị của chuỗi xanh…
khẩu 7 nhóm mặt hàng (cà phê, và vừa sẽ không chịu tác động những diễn biến, thay đổi. Các có các báo cáo bền vững, đồng Tuy nhiên, nếu so với tổng số
dầu cọ, gỗ, cao su, thịt bò, ca cao trực tiếp, nhưng họ không loại trừ doanh nghiệp cần phải chủ động thời phải có dữ liệu để phục vụ gần 800 nghìn doanh nghiệp trên
và đậu) vào EU nếu quá trình sản các tác động gián tiếp thông qua trong cuộc chơi này. thẩm định, đánh giá các cam kết cả nước thì vấn đề này chưa được
xuất các mặt hàng này gây mất chuỗi cung ứng. Các thị trường khác như Nhật hoặc hoạt động chuyển đổi,… tổ chức thực hiện một cách bài
rừng tự nhiên hoặc không đảm Một số lĩnh vực trước đây Bản, Hàn Quốc cũng đưa ra các những vấn đề này đang ngày càng bản, có lộ trình rõ ràng cũng như
bảo các yếu tố hợp pháp. chưa chịu áp lực thì đến nay đã quy định pháp lý tương tự thị gia tăng. đầu tư thích đáng từ phía doanh

86 KINH TẾ VIỆT NAM | Số 4+5 | Ngày 27/1 - 9/2/2025 www.vneconomy.vn