Page 87 - Kinh tế Việt Nam

KINH TẾ XANH

các bước đi đầu tiên chủ yếu thu xếp từ dòng Chuyển đổi xanh là vấn đề khó và rất
tiền vận hành thường xuyên của doanh thách thức với các doanh nghiệp, cần thông
nghiệp. Tuy nhiên, điều này không được các tin, sự hiểu biết nhận thức đầy đủ cũng như
chuyên gia khuyến khích bởi đầu tư cho rất cần nguồn lực tài chính và con người để
ESG, chuyển đổi xanh là vấn đề đầu tư triển khai.
trung và dài hạn. Do vậy, cần phải có thiết Do đó, để trả lời cho câu hỏi: Bắt đầu
kế của dòng vốn trung và dài hạn tại Việt từ đâu?, tôi cho rằng doanh nghiệp hãy bắt
Nam gắn với phát triển tài chính xanh. Việt đầu bằng sự tuân thủ pháp lý trong nước
Nam đã có quy định pháp lý về vấn đề này và quốc tế, tuân thủ giá trị hợp đồng hợp
nhưng chưa đủ hấp dẫn để thu hút người tác. Đồng thời, doanh nghiệp cần liên tục
tham gia nhằm tạo ra nguồn vốn trung và quan sát đánh giá thị trường, đối tác quốc
dài hạn cho hoạt động chuyển đổi xanh. tế để nắm bắt được những thay đổi gia tăng
Thực tế có những doanh nghiệp đã các yếu tố bền vững, ESG trong các quy
nhìn ra mô hình, sản phẩm mới, nỗ lực để định pháp lý cũng như hợp đồng để tuân
thúc đẩy phát triển, chuyển đổi xanh, thủ có chủ đích, nhằm “cấy” dần gen bền
nhưng trước áp lực dòng tiền ngắn hạn quá vững vào trong hoạt động của đơn vị.
lớn nên đã thất bại. Tôi cho rằng việc “lấy Các doanh nghiệp cũng cần lưu ý dòng
ngắn nuôi dài” không phải là cách thức chảy quy định này sẽ diễn ra liên tục với
đúng đắn, hiệu quả trong cuộc chơi này. nhiều diễn biến mới, do đó các doanh
Hiện nay, trên thị trường đang có nghiệp phải rất chủ động trong nâng cao
những quỹ đầu tư có khẩu vị rủi ro cao hơn nhận thức, tìm hiểu thông tin.
hoạt động tín dụng trong nước. Dựa vào Ngoài ra, rất cần sự hợp tác kết nối giữa
nghiệp. Thực tế phần lớn các doanh nghiệp các mô hình kinh doanh của doanh nghiệp, các doanh nghiệp trong ngành, lĩnh vực và
hiện nay vẫn đang trong trạng thái loay các quỹ vẫn rót tiền nhưng số lượng rất ít. từ các bạn hàng. Trong hành trình chuyển
hoay tìm điểm bắt đầu. Mặc dù có nhiều định chế tài chính quan đổi xanh, các doanh nghiệp cần tận dụng
Theo kết quả khảo sát 2.734 doanh tâm tới Việt Nam và coi là thị trường tiềm các cơ hội hợp tác hỗ trợ từ đối tác, bạn
nghiệp mới công bố, mức độ sẵn sàng để Nhìn tổng thể, hiện nay, sức ép về năng, nhưng số lượng dự án được từng quỹ hàng, nhà mua hàng quốc tế vì đây là bài
các tiêu chuẩn môi trường, bền
chuyển đổi xanh của doanh nghiệp Việt vững của thị trường với doanh đầu tư là rất ít, do đó nguồn lực này chưa toán chuyển đổi chung, trách nhiệm
Nam chưa cao, có tới 64% doanh nghiệp nghiệp xuất khẩu của Việt Nam ở thể tạo ra sự chuyển đổi rộng lớn. chung. Nhiều nhà mua hàng quốc tế sẵn
chưa hề có sự chuẩn bị với chuyển đổi xanh. tất cả các ngành là rất lớn, trải Vì vậy, yếu tố quan trọng nhất vẫn là sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong chuỗi cung
Có 48,7% doanh nghiệp cho rằng giảm khắp các lĩnh vực chứ không chỉ chính sách pháp lý để tạo ra nguồn tín dụng ứng thực hành chuyển đổi xanh, thực hành
phát thải, chuyển đổi xanh ở mức độ cần dừng lại ở những lĩnh vực có mức xanh, tài chính xanh nhưng là cung cấp vốn ESG để giảm bớt chi phí cơ hội cho việc đi
thiết. Trong số các doanh nghiệp tham gia, phát thải cao. trung và dài hạn cho doanh nghiệp. tìm một đối tác, bạn hàng mới.
có 5,5% đã thực hiện các hoạt động “cắt Bên cạnh sự chủ động vào cuộc của các
giảm lượng khí thải trong một số hoạt động Trước yêu cầu đòi hỏi các tiêu chuẩn chủ doanh nghiệp, các doanh nghiệp cần
trọng tâm”. Tuy nhiên, vẫn có 17,4% đánh môi trường, bền vững của thị trường và thúc đẩy sáng kiến chuyển đổi từ chính đội
giá là không cần thiết/rất không cần thiết. tác, giao thương với các thị trường châu Âu, người dùng, bà có khuyến cáo gì với ngũ lao động, lan tỏa văn hóa phát triển
Các doanh nghiệp chỉ hoạt động nội địa có Mỹ, Nhật,… hoặc tận dụng lợi thế này để các doanh nghiệp, đặc biệt là các bền vững, huy động và tận dụng nguồn lực
mức độ sẵn sàng không cao như các doanh thu hút thêm các dòng đầu tư chất lượng và doanh nghiệp nhỏ và vừa trong hành nội bộ, từ đó khai thác hiệu quả cơ hội từ
nghiệp hoạt động hướng đến xuất khẩu. gia tăng thương hiệu trên thị trường. trình phát triển? chuyển đổi xanh.<
Với diễn biến chính sách từ các thị Về khía cạnh pháp lý, hiện nay Việt
trường lớn như châu Âu, Mỹ và nội luật Nam đã có nhiều văn bản quy định, yêu
hóa ở Việt Nam hiện nay, việc các doanh cầu phát triển tăng trưởng xanh, bền vững.
nghiệp trong nước gần như chưa chuẩn bị Tuy nhiên, doanh nghiệp và nhiều bên liên
gì sẽ tạo ra những sức ép rất lớn trong quan vẫn chờ đợi một số nền tảng pháp lý
tương lai khi các quy định hết thời gian quan trọng liên quan tới phân loại xanh, tài
chuyển tiếp và chuyển sang giai đoạn bắt chính xanh, thị trường tín chỉ carbon, hoặc
buộc tuân thủ. cụ thể hơn nữa như quy định liên quan tới
tái chế… Đây là những khung pháp lý rất
Vậy, đâu là những khó khăn, thách thức quan trọng để doanh nghiệp đẩy mạnh
lớn nhất hiện nay với các doanh nghiệp được định hướng phát triển bền vững. Bên
trong quá trình thực hành ESG, đặc biệt cạnh đó, tôi cho rằng cần phải rà soát, cải
là các doanh nghiệp nhỏ và vừa? Cần thiện các quy định hiện hành, để đảm bảo
những giải pháp gì để tháo gỡ những không chồng chéo với những định hướng
khó khăn thách thức này, thưa bà? phát triển mới.
Thực tế với những doanh nghiệp đã
triển khai một số hoạt động chuyển đổi Đầu tư cho ESG,
xanh hoặc thực hành ESG, chúng tôi nhận chuyển đổi xanh là
thấy ban đầu họ làm theo kiểu bị động, vì áp đầu tư trung và dài hạn
lực thị trường. Sau đó, đã có doanh nghiệp
sớm nhận thức được yêu cầu này và tận Với những thách thức, áp lực yêu cầu
dụng cơ hội, tạo ra lợi thế kinh doanh mới. tiêu chuẩn xanh, môi trường, theo bà,
Tuy nhiên, thực tế phần lớn các doanh các doanh nghiệp Việt Nam có thể vượt
nghiệp vẫn đang ở trạng thái bị động, chỉ qua và tận dụng được các cơ hội để
đáp ứng yêu cầu khi thị trường, nhà đầu tư, khai thác tiềm năng từ thị trường quốc
đơn vị cung cấp vốn… yêu cầu, hoặc chỉ tế, đặc biệt là các thị trường đòi hỏi
dừng ở mức tham gia tập huấn và luẩn quẩn khắt khe? Giải pháp, cơ chế nào để huy
với những câu hỏi: Bắt đầu từ đâu? Làm động nguồn lực cho phát triển xanh,
như thế nào? Nguồn kinh phí ở đâu?… bền vững trong doanh nghiệp?
Trong hành trình chuyển đổi, các Các doanh nghiệp lớn đã tương đối chủ
doanh nghiệp cho biết họ đối mặt với khó động và buộc phải nỗ lực chuyển đổi để đáp
khăn về vốn, đặc biệt dòng vốn trung và ứng, tồn tại được trong một cuộc chơi mới.
dài hạn, nhân lực có trình độ chuyên môn Tuy nhiên, với nhóm phần lớn các doanh
sâu, các biện pháp kỹ thuật để chuyển đổi nghiệp nhỏ và vừa đang đối mặt với nhiều
và cả thông tin liên quan tới chính sách, thách thức, thiếu kết nối, hiểu biết về thị
pháp lý,… trường, thiếu tài chính đầu tư, khó khăn về
Một số doanh nghiệp đang có những nhân lực, sẽ không dễ để chuyển đổi.
bước đi đầu tiên và đã định hình được Tôi cho rằng đây không phải là những
những hành động tiếp theo cũng chủ yếu là hoạt động chuyển đổi riêng lẻ của từng
làm từng mảnh ghép rời rạc thay vì có chiến doanh nghiệp mà cần chương trình hành
lược và kế hoạch bài bản. Vì vậy, lúc này rất động tổng thể, sự nỗ lực rất lớn của cả khối
cần bàn tay các chuyên gia hỗ trợ các doanh công và tư, kết hợp nhiều ngành, lĩnh vực
nghiệp triển khai một cách có hệ thống, khác nhau.
chuyển trạng thái sang chủ động để có thể Liên quan đến nguồn tài chính phục vụ
tạo ra lợi thế cho doanh nghiệp khi tương chuyển đổi xanh, những doanh nghiệp đã đi

www.vneconomy.vn Số 4+5 | Ngày 27/1 - 9/2/2025 | KINH TẾ VIỆT NAM 87