Page 63 - Tạp chí Giao Thông Vận Tải - Số Tết Âm Lịch

SỐ 1+2 KHOA HỌC CÔNG NGHỆ

2.3. Tồn tại, hạn chế của hệ thống tiêu chuẩn, quy do mà các dự án đầu tư xây dựng các tuyến ĐSĐT ở Việt
chuẩn kỹ thuật ĐSĐT hiện nay Nam thời gian qua phải sử dụng đa số tiêu chuẩn, quy
a) Về Quy chuẩn kỹ thuật: chuẩn kỹ thuật của nước ngoài theo các công nghệ khác
- Chưa có QCVN quy định cho từng loại hình ĐSĐT đã nhau. Tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam đóng vai trò
và sẽ có ở Việt Nam; thứ yếu trong dự án do những hạn chế nêu trên.
- Một số QCVN dùng riêng ĐSĐT chủ yếu mới chỉ ở
mức giới hạn của đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý an 3. HỆ THỐNG TIÊU CHUẨN, QUY CHUẨN KỸ THUẬT
toàn cháy, an toàn vệ sinh, môi trường; vận hành, bảo trì ĐSĐT TRÊN THẾ GIỚI
hệ thống tàu điện ngầm và chưa có các quy định cần có 3.1. Tại châu Âu
của loại hình hệ thống này như: Kết cấu hạ tầng ĐSĐT liên Tiêu chuẩn châu Âu (EN) là các tiêu chuẩn kỹ thuật
quan trực tiếp đến chạy tàu; đặc biệt, còn thiếu quy định được soạn thảo và phê chuẩn bởi một trong ba tổ chức: Ủy
đối với hệ thống, thiết bị đặc thù, khác biệt của ĐSĐT so với ban Tiêu chuẩn châu Âu (CEN), Ủy ban Tiêu chuẩn kỹ thuật
loại hình đường sắt quốc gia như: Thông tin, tín hiệu; cung điện châu Âu (CENELEC) hoặc Viện Tiêu chuẩn Viễn thông
cấp điện sức kéo; bán vé và kiểm soát vé tự động; giám sát châu Âu (ETSI).
điều khiển thiết bị và môi trường và các quy định khác bảo Khi một bên có đề xuất xây dựng, phát triển tiêu chuẩn
đảm an toàn. EN, các quốc gia thành viên sẽ xem xét tạm dừng hoạt động
- QCVN dùng cho lĩnh vực đường sắt, trong đó có một tiêu chuẩn quốc gia của mình. Tiêu chuẩn EN khi này sẽ do
số quy định cho ĐSĐT cũng chỉ mới quy định một số nội một cơ quan kỹ thuật xây dựng bởi các chuyên gia. Dự thảo
dung liên quan yêu cầu kỹ thuật và việc kiểm tra an toàn kỹ tiêu chuẩn EN được lấy ý kiến của các tổ chức, cá nhân liên
thuật và bảo vệ môi trường đối với toa xe ĐSĐT mới nhập quan (nhà sản xuất, cơ quan nhà nước, người tiêu dùng...).
khẩu hoặc khi sản xuất, lắp ráp và còn thiếu các nội dung Chỉ khi dự thảo tiêu chuẩn EN được chấp thuận 100% thì
yêu cầu về hệ thống thiết bị: Điện, điều khiển, các thiết bị tiêu chuẩn này sẽ được công bố và khi đó các quốc gia
phục vụ hành khách... trên phương tiện. thành viên phải thu hồi tiêu chuẩn quốc gia của mình xung
- Các QCVN chủ yếu dựa trên các tài liệu viện dẫn, tham đột với tiêu chuẩn EN đã được công bố. Tiêu chuẩn EN thay
khảo đa dạng: Tiêu chuẩn quốc tế; tiêu chuẩn khu vực, tiêu thế bất kỳ tiêu chuẩn quốc gia thành viên EU và sẽ được
chuẩn nước ngoài và một số QCVN, TCVN (ISO) liên quan xem xét lại trong vòng 5 năm kể từ ngày công bố.
phù hợp với nội dung quy chuẩn. 3.2. Tại Trung Quốc
b) Tiêu chuẩn kỹ thuật: Hệ thống tiêu chuẩn của Trung Quốc [6] được phân cấp
- Chưa có hệ thống tiêu chuẩn quy định cho từng loại từ cao xuống thấp. Tiêu chuẩn cấp thấp phải tuân thủ các
hình ĐSĐT đã và sẽ có ở Việt Nam; tiêu chuẩn lớp cao hơn. Tiêu chuẩn quốc gia (ký hiệu GB)
- Các TCVN dùng riêng cho ĐSĐT mới chỉ quy định về tiêu chuẩn lớp cao nhất, tất cả các tiêu chuẩn lớp khác cần
đặc tính kỹ thuật và yêu cầu quản lý đối với hệ thống con phải tuân theo.
trong hệ thống sức kéo điện của loại hình ĐSĐT: Xe điện Tiêu chuẩn Quốc gia được quản lý ở cấp cao nhất
bánh sắt, đường sắt nhẹ, đường sắt chạy trên cao và đi bởi Tổng cục Giám sát, Kiểm tra và Kiểm dịch Chất lượng
ngầm; một số yêu cầu kỹ thuật nhưng không đầy đủ cho (AQSIQ), các tổ chức thuộc khu vực chính phủ và tư nhân
từng loại phương tiện ĐSĐT sẽ có ở Việt Nam; các quy định khác cung cấp lượng đầu vào bổ sung đáng kể và tham gia
liên quan đến an toàn ĐSĐT. vào quy trình tiêu chuẩn gồm: Cục Tiêu chuẩn hóa Cộng
- Các TCVN dùng cho lĩnh vực đường sắt, trong đó có hòa Nhân dân Trung Hoa (SAC); Hiệp hội Tiêu chuẩn hóa
một số quy định cho ĐSĐT: Chủ yếu tập trung vào yêu cầu Trung Quốc (CAS); Viện Tiêu chuẩn Quốc gia Trung Quốc
kỹ thuật và thử nghiệm, thí nghiệm kiến trúc tầng trên (CNIS); Nhà xuất bản Tiêu chuẩn Trung Quốc (SPC).
đường sắt; tính tương thích của phương tiện đường sắt với Tiêu chuẩn ngành thường được lập theo các thủ tục:
kết cấu hạ tầng đường sắt. Lập dự án, tổ chức soạn thảo, lấy ý kiến, rà soát kỹ thuật,
Từ những tồn tại, hạn chế nêu trên là một trong các lý đánh số, phê duyệt và công bố, nộp hồ sơ.

Bảng số 3.1. Hệ thống phân cấp tiêu chuẩn của Trung Quốc
Loại tiêu chuẩn Mức độ áp dụng Ký hiệu đại diện Ghi chú

Bắt buộc GB...
Tiêu chuẩn quốc gia Mức cao nhất
Khuyến nghị GB/T...
Tiêu chuẩn công nghiệp Bắt buộc TB... Thông thường do Bộ có thẩm quyền của
(Tiêu chuẩn ngành) Khuyến nghị TB/T... Trung Quốc ban hành

Tiêu chuẩn địa phương Tăng cường DB1,2.... Do các tỉnh/khu tự trị/SAR ban hành

62