Page 52 - Tạp chí Cửa Việt

trong quan niệm

văn hóa và hình tượng nghệ thuật

¶ KHÁNH VY

C on rắn là hình tượng

có sức ảnh hưởng
lớn trong nền văn
hóa nhân loại. Từ phương
Đông đến phương Tây đều có
những huyền thoại về loài vật này.
Tùy đặc điểm văn hóa của từng quốc
gia, khu vực, con rắn có biểu tượng, ý
nghĩa khác nhau. Trong tâm thức của
người Việt, rắn là một loài không mấy nhiều năm, vua bắt nhân dân lập
thân thiện, thậm chí là con vật gây miếu thờ và mỗi năm phải cống nộp
nguy hiểm cho con người. Thế nhưng, một mạng người. Đến khi mẹ con Lý
có lẽ vì sợ nên rắn lại là loài vật được Thông lừa Thạch Sanh đi nạp mạng
thần thánh hóa, hoặc được hoán dụ thay mình thì chằn tinh đã bị Thạch

thành các hình tượng trong nhiều bộ Sanh tiêu diệt. Hay câu chuyện rắn
môn nghệ thuật. báo oán trong vụ án Lệ Chi Viên khiến
Nguyễn Trãi bị tru di tam tộc. Dân
Rắn trong văn hóa, văn học dân gian gian truyền miệng rằng con rắn bị cha
Nguyễn Trãi giết đã hóa thân thành
Trong những truyền thuyết, truyện Nguyễn Thị Lộ bởi lúc sinh ra bà đã có
cổ tích Việt Nam, hình tượng con rắn chiếc vảy ở dưới sườn.
và những loài vật tưởng tượng gần với
con rắn như: chằn tinh, thuồng luồng, Ở sự tích Hồ Ba Bể, con giao long hóa
giao long, thủy thần… rất phổ biến. thân thành bà cụ để báo đáp hai mẹ
Chẳng hạn như trong truyện Thạch con bà góa tốt bụng khi cả làng bị nước
Sanh, chằn tinh là con rắn tu luyện lũ cuốn trôi. Trong tín ngưỡng dân

50