Page 72 - Tạp Chí Văn Nhân

NGHIÊN CỨU - PHÊ BÌNH - SƯU TẦM

Về cách hiểu một vài chi tiết trong Truyện Kiều

TRẦN XUÂN TUYẾT

ruyện Kiều của Nguyễn Du có rất Trong tác phẩm của Thanh Tâm Tài
Tnhiều chú thích, và cũng có nhiều chi Nhân, khung cảnh tiết thanh minh được
tiết hiện vẫn tồn tại những cách hiểu khác viết rất sơ sài. Nó chỉ đơn thuần là câu kể:
nhau. “Một hôm, nhằm tiết Thanh minh, cả nhà
Ở bài viết này chỉ xin trao đổi về cách họ Vương ra đồng thăm mộ, rồi luôn dịp
hiểu khác nhau ở một vài chi tiết trong dự hội Đạp thanh” Còn trong tác phẩm
(*)
đoạn thơ từ câu 43 đến câu 50 của tác của Nguyễn Du, khung cảnh hiện ra đặc
phẩm: biệt sinh động và độc đáo.
43. Thanh minh trong tiết tháng ba, Ở đoạn thơ trên, hiện có ba chi tiết có
Lễ là tảo mộ, hội là Đạp thanh. những cách nhiều khác nhau.
45. Gần xã nô nức yến oanh. 1. Chi tiết tiết tháng ba trong câu 43:
Chị em sắm sửa bộ hành chơi xuân. Thanh minh trong tiết tháng ba
Dập dìu tài tử giai nhân, Chi tiết tiết tháng ba này có người
Ngựa xe như nước áo quần như nen. hiểu là thời gian cả tháng ba. Tức ngày nào
Ngổn ngang gò đống kéo lên, của tháng ba cũng thuộc tiết Thanh minh.
50. Thoi vàng vó rắc tro tiền giấy bay. Sự thực có đúng là như vậy?
Đoạn thơ trên miêu tả khung cảnh Để hiểu rõ vấn đề này, chúng ta sẽ căn
sinh hoạt của con người trong lễ tảo mộ và cứ vào cách tính thời gian trong lịch cổ của
hội Đạp thanh (hội dẫm lên cỏ xanh) dịp người Trung Quốc.
tiết Thanh minh. Trong lịch cổ Trung Quốc, một năm
Xin khẳng định: Khung cảnh được có tứ thời: xuân, hạ, thu, đông. Mỗi thời
miêu tả trong đoạn thơ này hoàn toàn có hai tiết (tiết là đoạn). Như vậy, một năm
do Nguyễn Du sáng tạo so với tác phẩm có tám đoạn, còn gọi là bát tiết. Đó là: lập
“Truyện Kim Vân Kiều” của Thanh Tâm xuân, lập hạ, lập thu, lập đông, xuân phân,
Tài Nhân. thu phân, hạ chí, đông chí.

VĂN NHÂN SỐ 158+159 NĂM 2025 71