Page 57 - Hà Nội Mới - Số Tết Âm Lịch

Xuân Ất Tỵ
"Àiïím heån"

á
vùn hoa sang taåo
á

Bài và ảnh: HOÀNG BÌNH PHƯƠNG

Hà Nội xứng danh thành phố văn hóa, không chỉ bởi bề dày văn
hóa, lịch sử được hun đúc từ ngàn năm qua, mà còn bởi thành quả
sáng tạo, phát huy hệ giá trị truyền thống trong thời đại mới. Ngoài
những công trình kiến trúc độc đáo, hệ thống di sản văn hóa vật
thể, phi vật thể phong phú hiếm có, Hà Nội còn có nhiều điểm đến
đặc sắc để người dân và du khách tham quan, trải nghiệm văn hóa
truyền thống theo cách mới mẻ. Di tích Nhà tù Hỏa Lò và Bảo tàng
Dân tộc học Việt Nam là hai trong số nhiều “điểm hẹn" văn hóa điển
hình nhờ cách làm sáng tạo, khác biệt.

Khi “địa chỉ đỏ”
thành không gian sáng tạo

Di tích Nhà tù Hỏa Lò trước kia được Tour “Đêm thiêng liêng”
mệnh danh là “địa ngục trần gian” do tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò.
thực dân Pháp xây dựng để giam giữ, tra
tấn các chiến sĩ cách mạng. Giờ đây, di
tích này là “địa chỉ đỏ” giáo dục tình yêu
nước và thu hút khách tham quan. Trong
giai đoạn giãn cách do dịch Covid-19,
theo tinh thần đổi mới, sáng tạo để phục
hồi du lịch, Ban Quản lý di tích Nhà tù
Hỏa Lò phối hợp với Công ty lữ hành
Hanoitourist (Tổng Công ty Du lịch Hà
Nội) xây dựng mô hình thí điểm tour đêm
đầu tiên tại Hà Nội. Tháng 6-2020, tour
“Đêm thiêng liêng” chính thức ra mắt và
lập tức gây bất ngờ.
Trong khoảng 90 phút, du khách tham
gia tour "Đêm thiêng liêng" trải nghiệm
nhiều cung bậc cảm xúc trước những gì
diễn ra. Khác với tour thông thường,
"Đêm thiêng liêng" mở ra không gian
sáng tạo mới lạ, dẫn dắt khách dõi theo
những câu chuyện có chủ đề. Trong Hoạt động trải nghiệm
phiên bản đầu tiên, công chúng theo dõi
tại Bảo tàng Dân tộc học.
hoạt cảnh về tinh thần quả cảm của
chiến sĩ cách mạng do các diễn viên thể
hiện, trải nghiệm cảm giác “vượt ngục”,
thưởng thức sản phẩm ẩm thực từ cây lịch sử và trân trọng giá trị của hòa bình chỉ ở kiến trúc thuần Việt, bộ sưu tập mới mẻ, dễ hiểu” - chị Hoàng Thu Hiền
bàng - "đặc sản" tại Nhà tù Hỏa Lò... mà mình được thụ hưởng hôm nay”. hơn 15.000 hiện vật... mà còn ở tinh cho biết.
Sau hơn 4 năm triển khai, Ban Quản lý Nói về "Đêm thiêng liêng", Trưởng ban thần đổi mới sáng tạo không ngừng Hiện nay, Bảo tàng Dân tộc học Việt
di tích Nhà tù Hỏa Lò giới thiệu thêm 2 Quản lý di tích Nhà tù Hỏa Lò Nguyễn nghỉ, tạo nhiều không gian văn hóa Nam thường xuyên tổ chức triển lãm
phiên bản cho tour đêm này: “Sống như Thị Bích Thủy cho biết, mọi sự sáng tạo, sáng tạo hấp dẫn, mang đến sự trải chuyên đề, hội thảo khoa học và các
những đóa hoa” và “Lửa thanh xuân”. làm mới đều phải dựa trên giá trị cốt lõi, nghiệm khác biệt. buổi trình diễn nghệ thuật dân gian.
Mỗi phiên bản đưa người xem trải đó là những câu chuyện lịch sử diễn ra Không gian ấn tượng nhất có lẽ là Những hoạt động này không chỉ giúp du
nghiệm những câu chuyện khác nhau, tại Hỏa Lò. “Vườn kiến trúc”, gồm hơn 10 không khách tìm hiểu về văn hóa các dân tộc,
như chuyện về bà Nhiêu Sáu dũng cảm Sau nỗ lực đổi mới, sáng tạo, sức hút gian nhỏ với mô hình nhà ở, công trình mà còn tạo điều kiện để nghệ nhân, nhà
tham gia đầu độc binh lính Pháp vào của di tích Nhà tù Hỏa Lò ngày một tăng. kiến trúc đặc trưng của nhiều dân tộc: nghiên cứu giao lưu, trao đổi kinh
năm 1908; chuyện về bà Nguyễn Thị Tới cuối năm 2024, vé tham gia tour đêm Nhà sàn của người Thái, nhà dài của nghiệm. Theo Phó Giám đốc phụ trách
Quang Thái - người vợ đầu của đồng chí với cả 2 phiên bản đã được bán tới tháng người Ê Đê, nhà rông của người Ba Na... Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam Bùi
Võ Nguyên Giáp, cũng là em gái ruột của 3-2025. Từ mô hình thí điểm tour đêm Tất cả là hiện thân cho sự đa dạng văn Ngọc Quang, Bảo tàng định kỳ tổ chức
đồng chí Nguyễn Thị Minh Khai. Đó còn đầu tiên của Hà Nội, Nhà tù Hỏa Lò trở hóa của 54 dân tộc anh em trên đất nhiều chương trình giới thiệu, tôn vinh di
là câu chuyện về đồng chí Đặng Xuân thành điểm sáng về “kinh tế đêm", cung nước Việt Nam. sản văn hóa, đặc biệt là vào dịp Tết,
Khu, tức Trường Chinh (sau này là Tổng cấp bài học phát triển công nghiệp văn Andrey Rublev, du khách người Anh Quốc tế Thiếu nhi, Trung thu... Ngoài ra,
Bí thư của Đảng) kiên cường đấu tranh đến tham quan bảo tàng chia sẻ: “Khi bảo tàng còn có các chương trình giáo
khi bị giam trong ngục tối... hóa cho nhiều địa phương trong cả nước. đến Hà Nội, tôi được bạn bè khuyên đến dục dành cho học sinh, sinh viên như
Chọn cách kể chuyện lịch sử với sự hỗ bảo tàng này để tìm hiểu văn hóa truyền các tour tham quan, các chương trình
trợ của nghệ thuật, từ biểu diễn đến sắp Nơi lưu giữ hồn dân tộc thống các dân tộc sinh sống trên đất tập huấn, trưng bày lưu động giúp giới
đặt, trưng bày..., những người thực hiện nước các bạn. Tôi thật sự ấn tượng với trẻ thêm hiểu thêm yêu di sản và truyền
đã tạo ra một không gian văn hóa sáng Trên địa bàn Hà Nội có sự hiện diện kiến trúc nhà ở truyền thống, trang phục, thống văn hóa dân tộc.
tạo có sức hút mạnh mẽ với khách gần của khoảng 20 bảo tàng, trong đó Bảo phong tục, tín ngưỡng của họ”. Còn chị Có thể thấy, di tích Nhà tù Hỏa Lò,
xa. Cuốn sổ ghi lưu bút của du khách tàng Dân tộc học Việt Nam (số 1 Hoàng Thu Hiền (quận Nam Từ Liêm), Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam là hai
chất chứa cảm xúc của giới trẻ. Trần Nguyễn Văn Huyên, quận Cầu Giấy) - đã sinh sống tại Hà Nội nhiều năm, cho điển hình trong số nhiều không gian
Nguyễn Thùy Linh, một sinh viên đến từ nơi lưu giữ vốn văn hóa đa dạng của 54 biết chị đã ba lần đưa các con đến đây sáng tạo tại Hà Nội. Bài học thành công
thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: “Tôi rất dân tộc anh em tại Việt Nam - là điểm vui chơi cuối tuần. “Bảo tàng có nhiều từ những mô hình này là lấy lịch sử, văn
xúc động khi trải nghiệm không gian đến "xem mãi không biết chán" đối với hoạt động trải nghiệm hấp dẫn, các trò hóa truyền thống làm điểm tựa cho sự
sáng tạo với câu chuyện thấm đẫm tình rất nhiều người. Được thành lập vào năm chơi dân gian giúp trẻ em tiếp thu kiến sáng tạo, đổi mới, từ đó tạo sức hấp dẫn
người. Chương trình giúp tôi thêm yêu 1997, sức hấp dẫn của bảo tàng không thức về văn hóa truyền thống theo cách riêng, không thể trộn lẫn.

56