Page 28 - Nhà Báo & Công Luận

Xuân Ất Tỵ
Trí tuệ nhân tạo
với báo chí - Chuyện từ
giải thưởng Pulitzer 2024
Trí tuệ nhân tạo (AI) đang
chuyển mình thành công
cụ quan trọng trong báo
chí, không chỉ giúp tự động
hóa quy trình thu thập,
phân tích dữ liệu, mà còn
hỗ trợ nhà báo trong việc
đảm bảo độ chính xác cao,
đáp ứng nhu cầu thông
tin nhanh chóng, chất
lượng. Giải Pulitzer 2024
là minh chứng cho điều
đó khi có tới 5 tác phẩm
được đề cử tiết lộ rằng họ
đã sử dụng AI, thậm chí 2
tác phẩm trong số này đã
giành chiến thắng.
Trí tuệ nhân tạo: Công cụ
bí mật đằng sau các
tác phẩm đoạt giải Pulitzer
Lần đầu tiên trong lịch sử, hai tác giả
đoạt giải báo chí Pulitzer đã công khai
tiết lộ việc sử dụng AI như một công cụ
hỗ trợ trong quá trình phát triển các bài
báo đoạt giải của mình. Điều này đánh
dấu cột mốc quan trọng, cho thấy AI
được công nhận là trợ thủ đắc lực cho
các nhà báo trong việc thu thập dữ liệu,
phân tích thông tin, đáp ứng nhu cầu 1/11/2023, theo phân tích ảnh vệ tinh do tờ New York Times thực hiện cho thấy.
thông tin nhanh chóng và có độ chính Ảnh vệ tinh: Maxar
xác cao.
Cụ thể, vào ngày 6/5, 15 tác phẩm báo
chí đã được trao giải báo chí danh giá
Pulitzer. Trong đó, “Mất tích ở Chicago” là
loạt bài giành giải Pulitzer 2024 cho hạng
mục đưa tin địa phương. Loạt bài này
vạch trần những thất bại của Sở Cảnh sát
Chicago (CPD) về các cuộc điều tra phụ
nữ da đen mất tích hoặc bị sát hại. Được
xuất bản bởi các tổ chức báo chí phi lợi
nhuận City Bureau và Invisible Institute,
loạt bài đã được thực hiện trong nhiều
năm với sự trợ giúp đắc lực của công cụ
học máy có tên Judy.
Giám đốc dữ liệu Trina Reynolds-
Tyler tại Invisible Institute, người cùng
đoạt giải Pulitzer với phóng viên Sarah
Conway của City Bureau, cho biết:
“Chúng tôi đã sử dụng công nghệ học máy
để phân tích văn bản trong hồ sơ của cảnh
sát, đặc biệt là các loại tài liệu có chứa
những câu chuyện bên trong”.
Reynolds-Tyler bắt đầu phát triển
Judy từ năm 2021 như một phần của dự
án tại Invisible Institute nhằm xử lý hàng
nghìn hồ sơ về hành vi sai trái của CPD.
Các hồ sơ kéo dài từ năm 2011 đến năm
2015 và được dùng để tạo dữ liệu đào tạo
cho Judy. quan đến những người mất tích trong
Kết quả, Judy đã đưa ra được 54 cáo khoảng thời gian 4 năm đó, cũng như
22 www.congluan.vn
Một số hố bom từ cuộc không kích của Israel được nhìn thấy trong ảnh vệ tinh chụp ngày
Huy chương vàng Pulitzer. Ảnh: Pulitzer
buộc về hành vi sai trái của cảnh sát liên
thân mất tích những năm gần đây. Judy
chứng tỏ những trường hợp này là một
phần lịch sử thất bại mang tính hệ thống
của CPD.
“Chúng tôi đã sử dụng học máy để
phân tích văn bản trong hồ sơ hành vi sai
trái của cảnh sát, đặc biệt là các loại tài
liệu có nội dung tường thuật bên trong”,
Reynolds - Tyler nói.
báo tháng 12/2023 của New York Times
Về hạng mục Báo chí quốc tế, bài
(NYT) đã đoạt giải Pulitzer về cuộc chiến
ở Gaza. Nhóm đã huấn luyện một công
cụ có thể xác định các miệng hố do bom
x HOÀI PHƯƠNG 907 kg để lại - một trong những loại bom
lớn nhất trong kho vũ khí Israel.
NYT sử dụng công cụ này để xem xét
hình ảnh vệ tinh và xác nhận hàng trăm
quả bom đó đã được quân đội Israel
thả xuống miền nam Gaza, đặc biệt là ở
những khu vực được đánh dấu an toàn
cho dân thường.
Phóng viên Ishaan Jhaveri của nhóm
chuyên về các phương pháp báo cáo tính
toán cho biết: “Có nhiều công cụ AI về cơ
bản chỉ là công cụ có khả năng nhận dạng
mẫu mạnh mẽ”. Anh giải thích rằng nếu
bạn cần tìm hiểu lượng tài liệu khổng lồ
cho một dự án điều tra, bạn có thể nhờ
thuật toán AI trợ giúp. Trong trường hợp
này, AI đã giúp tìm kiếm và xác định
miệng hố bom từ các bức ảnh chụp trên
không.
Kết quả, nhóm điều tra phát hiện ra
rằng vào ngày 17/11/2023, đã có hơn 200
miệng hố bom 907 kg ở miền nam Gaza.
NYT lưu ý: “Có khả năng số bom này
thực tế đã được sử dụng nhiều hơn những
gì ghi lại trong báo cáo của chúng tôi”.
“Chúng tôi sử dụng AI một cách hiệu
quả vì đây là loại nhiệm vụ tốn quá nhiều
thời gian nếu làm thủ công, gây ảnh hưởng
đến công việc điều tra khác”, Jhaveri nói.
Những ví dụ này nhấn mạnh vai trò
tích cực và mang tính xây dựng của AI
trong báo chí điều tra, chứng minh tiềm
năng của nó trong việc nâng cao chiều
sâu và phạm vi đưa tin.
Trí tuệ nhân tạo: Cơ hội mới
cho báo chí
Những tác phẩm giành giải Pulitzer
2024 đã chứng minh rằng AI có thể hỗ
trợ các nhà báo trong việc phân tích dữ
liệu và phát hiện những xu hướng mới
trong thông tin, từ đó giúp báo chí phát
triển nhanh chóng và hiệu quả hơn. Đây
là bằng chứng cho thấy AI đang dần trở
thành một công cụ quan trọng trong
ngành báo chí, mang lại những cơ hội to
lớn để nâng cao chất lượng nội dung và
tối ưu hóa quy trình làm việc.
Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ
rệt, việc áp dụng AI trong báo chí cũng
kéo theo không ít thách thức, đặc biệt là
về mặt đạo đức. Việc AI có thể thay thế
một số công việc sáng tạo của nhà báo,
hay khả năng lan truyền thông tin sai
lệch nếu không được kiểm soát chặt chẽ,
là những vấn đề cần được cân nhắc kỹ
lưỡng. Sự phát triển của công nghệ này
đòi hỏi một khung pháp lý và các quy
định nghiêm ngặt để bảo vệ chất lượng
thông tin và đảm bảo tính minh bạch.
Tương lai của ngành báo chí không
chỉ là sự kết hợp giữa công nghệ và con
người, mà còn là sự cân bằng giữa hiệu
quả của AI và các giá trị trong việc truyền
tải thông tin. Dù công nghệ có thể giúp
nâng cao năng suất và chất lượng, nhưng
vai trò của nhà báo trong việc kiểm tra,
sáng tạo và đánh giá thông tin vẫn rất
quan trọng. Chỉ khi kết hợp được giữa
nỗi đau của những gia đình có người công nghệ và trí tuệ con người, báo chí
mới có thể phát triển bền vững và đáp
ứng tốt nhất nhu cầu của độc giả.