Page 11 - Báo Quảng Trị - Số Tết Âm Lịch

2025
XUÂN ẤT TỴ 2025 11 11
XUÂN ẤT TỴ

Mãi là mùa xuân đầu tiên
Mãi là mùa xuân đầu tiên

cờ Hiền Lương tôi được thấy thời còn bé, trong
cuốn sổ tay của ba tôi. Ảnh đen trắng nhưng
rất nét, lá cờ tung bay trong gió giữa bầu trời có
nhiều mây trắng. Ba tôi bảo, đây là khu giới tuyến
ở Vĩnh Linh con ạ. Tôi chưa hiểu rõ lắm về khu
giới tuyến nhưng trong tâm hồn còn rất ngây thơ
của mình đã cảm nhận được đó là nơi chia cắt
đất nước thành hai miền Bắc - Nam. Lá cờ Hiền
Lương vẫn tạo cho tôi những xúc cảm khi đi qua
đó. Tôi có cảm giác quá khứ vẫn chưa hề bị trôi đi
ở đôi bờ Bến Hải. Bóng người xưa bên này, bên
kia hình như vẫn thấp thoáng trong hình dung của
tôi. Và tôi nghĩ, đó không chỉ là cảm giác riêng biệt
của mình mà nhiều người khi đi qua, khi dừng lại
ở cầu Hiền Lương đều thấy điều đó. Lá cờ. Có lẽ,
tụ lại trong tâm thức của rất nhiều người từ thời
bom đạn đến hòa bình là hình ảnh Tổ quốc bay
phấp phới giữa bầu trời xanh màu Quảng Trị.
Tôi đọc lại Xuân Đức, cũng là một nhà văn tài
Lễ hội Thống nhất non sông được tổ chức hằng năm tại đôi bờ sông Bến Hải -Ảnh: LÊ TRƯỜNG
giỏi của Quảng Trị: “Những ngày tháng lặn ngụp
trong vùng rừng Cam Lộ, Gio Linh, hay âm thầm
Tùy bút NGUYỄN HỮU QUÝ luồn sâu trong các ấp chiến lược của những làng
quê bờ Nam, lính trẻ bọn tôi nhớ nhà, nhớ quê vô
Từ nay người biết quê người cùng. Nhớ bố, nhớ làng, nhớ trường học, nhớ mọi
Từ nay người biết thương người thứ kỷ niệm của tuổi thơ. Rồi nỗi nhớ như chụm
Từ đây người biết yêu người… lại một điểm. Ngọn cờ đang đỏ cháy nơi đầu cầu
Là người Việt Nam, ai yêu đất nước, quê giới tuyến…” (trích từ Ngọn cờ ấy trong tôi, trong
hương, lòng khát khao hòa bình, mong mỏi anh). Từ những liên tưởng xa gần ấy, tôi thấy khát
đoàn tụ hạnh phúc mà không biết hoặc không vọng hòa bình vẫn chưa bao giờ ngừng chảy theo
xúc động khi nghe bài hát "Mùa xuân đầu tiên" thời gian trên mảnh đất từng xảy ra những cuộc
của nhạc sĩ, thi sĩ, họa sĩ tài hoa Văn Cao. Ông huyết chiến này, với bao dấu tích lịch sử bi tráng
đã để lại cho dân tộc Việt Nam những ca khúc đang còn đó trong Thành Cổ, trong Đường 9,
gắn với các dấu mốc lịch sử lớn mà rất trữ tình trong Cửa Việt, trong Khe Sanh… Chiến tranh
như "Tiến quân ca"; "Tiến về Hà Nội" và "Mùa qua rồi, hòa bình trở lại với mảnh đất này từ hơn
xuân đầu tiên". nửa thế kỷ và Quảng Trị là một minh chứng đẹp
Văn Cao viết ca khúc "Mùa xuân đầu tiên" đẽ về sức sống, sự đổi thay của dân tộc Việt
vào giáp tết Bính Thìn - 1976 và oái ăm thay, phải Nam. Đàng hoàng hơn, to đẹp hơn, mong muốn
gần 20 sau mới được phổ biến rộng rãi. Không của Bác Hồ đang dần trở thành hiện thực sinh
thể nói khác được, Văn Cao thực sự thăng hoa Mùa xuân hẹn ước - Ảnh: HỒ THANH THOAN động. Tất cả đều từ tro bụi, đổ nát của chiến
trước những bước ngoặt vĩ đại của dân tộc khi tranh dựng xây lên. Cũng là một lý do để xác
cuộc chiến khốc liệt kéo dài hơn 20 năm đã chấm Nam tỉnh Quảng Trị đã làm cuộc đối thoại với ông để được nếm trải lại cảm xúc rung rinh từ hồi ức quyết điều này: không ở đâu trên đất nước ta tổ
dứt và đất nước được thống nhất. Văn Cao đã nói Võ Văn Hưng, Chủ tịch UBND tỉnh (nay là Thứ của một bậc cầm bút đàn anh. Đấy là tâm cảm chức Lễ hội Vì Hòa bình phù hợp hơn và truyền
với các con của mình: “Cha viết bài này mừng trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT) để in vào sách của một người dân Việt, một người lính Việt, một cảm hơn Quảng Trị.
đất nước thống nhất, Nhân dân mình đoàn tụ”. Khát vọng hòa bình. Từ đó, các nhà văn hiểu nhà văn Việt trước đêm 27/1/1973. Tuy rằng, Thêm một mùa xuân đến với đất nước, quê
Nhanh quá, mới đó mà nửa thế kỷ trôi qua, thế được sâu hơn lý do mà tỉnh Quảng Trị tâm huyết Hiệp định Paris về chấm dứt chiến tranh và lập hương. Bão lũ qua. Những làn mưa bụi giêng hai
giới có bao nhiêu chuyển động biến đổi bất ngờ với lễ hội này. Ông Võ Văn Hưng nói: “Loài người lại hòa bình cho Việt Nam sau đó không được trở về. Đào, mai cũng đã nở trong vườn. Bình yên.
và Tổ quốc ta cũng vượt qua nhiều khúc đoạn đang sống trong một thế giới ánh sáng và bóng thực thi nghiêm túc và phải gần ba năm sau thì Bâng khuâng. Rạo rực. Cứ như thời nảo thời nào
gập ghềnh, quanh co để bây giờ bắt đầu bước tối đan xen nhau. Rất nhiều hy vọng nhưng cũng ước mơ Bắc - Nam sum họp mới trở thành hiện em và tôi đi qua đèo Cùa hái những hy vọng tốt
vào kỷ nguyên phát triển mới. lắm lo âu. Trên hành tinh xanh mang tên Trái đất thực. Tôi đọc lại nỗi thao thức, rạo rực của Hoàng lành vào một chiều cuối đông có những bông
Mùa xuân đầu tiên. Bài hát đi vào lòng người này, dẫu con người đã bước qua thập niên thứ ba Phủ Ngọc Tường đêm 27/1/1973: “Chỉ cần qua lau trắng phất phơ trong gió lạnh. Thốt nhiên, lại
rất tự nhiên bởi ca từ và giai điệu được viết ra từ của thế kỷ XXI, hằng ngày, hằng giờ chúng ta một quãng đêm yên tĩnh này nữa, chiến tranh muốn trôi vào mùa xuân đầu tiên cùng những nốt
tình yêu và khát vọng hòa bình vô cùng mãnh liệt vẫn phải chứng kiến nhiều nỗi đau thương, mất Việt Nam sẽ kết thúc. Tôi đứng một mình trên nhạc dìu dặt ngân rung quen thuộc: "Rồi dặt dìu
của một nghệ sĩ lớn. Lòng yêu nước luôn gắn với mát cùng những hậu quả không tính hết trước bờ Nam sông Bến Hải, kính cẩn chờ giây phút mùa xuân theo én về/Mùa bình thường mùa vui
khát vọng hòa bình của dân tộc Việt Nam. Tình mắt và lâu dài về KT-XH bởi các cuộc chiến mà toàn thế giới sẽ trả lại bờ thứ hai cho dòng nay đã về/Mùa xuân mơ ước ấy đang đến đầu
cảm thiêng liêng rộng lớn ấy chưa bao giờ mất đi tranh, xung đột sắc tộc, lãnh thổ… Đúng như câu sông bị vỡ đôi này của đất nước tôi. Chưa bao tiên/Với khói bay trên sông, gà đang gáy trưa bên
trong tâm hồn dân tộc. Đó chính là giá trị văn hóa thơ của Xuân Diệu viết: “Trái đất ba phần tư nước giờ lịch sử lại căng đầy trong tôi một niềm cảm sông/Một trưa nắng cho bao tâm hồn…".
dựng nước và giữ nước bi tráng được hun đúc, bồi mắt/Đi như giọt lệ giữa không trung”. Nhân loại đã khái trầm hùng đến như vậy, quanh những trụ bê Một mùa xuân cho bao tâm hồn, cho bao
đắp qua mấy nghìn năm lịch sử mà ta cảm nhận trải qua nhiều cuộc chiến tranh tàn khốc, hơn ai tông của một cây cầu đã gãy. Đất nước hai phen cuộc đời từ khát vọng bình yên và hạnh phúc.
được rất rõ từ mỗi ngọn núi, dòng sông, từ bầu hết những người yêu chuộng hòa bình thấm thía gian lao đã in dấu trên trụ cầu bằng bao nhiêu lớp Bình yên để có hạnh phúc. Hạnh phúc lớn nhất
trời, mặt đất quê hương. Mãi mãi là mùa xuân tinh nỗi đau, hậu quả của nó, từ đó càng thêm yêu vỏ hàu nham nhở, giống như vết bùn lấm nhọc chính là sự bình yên. Đất nước bình yên. Quê
khôi, trong trẻo như biểu tượng lộng lẫy của tình quý, trân trọng độc lập, tự do và hòa bình…”. nhằn chân ngựa đá mà vua Trần đã nhìn thấy hương bình yên. Mỗi gia đình bình yên. Nhân loại
yêu hòa bình, của khát mong đoàn tụ. Khát vọng Nói thật, căn tính của tôi không hợp với sự ngày đuổi giặc khỏi Thăng Long hơn bảy trăm bình yên. Đấy chính là mùa xuân mong ước của
ấy dường như luôn tỏa sáng trong cuộc sống; vì ồn ào, đông đúc. Nhưng khi chứng kiến Lễ hội Vì năm trước. Tôi cũng là người lính Việt, chân đất chúng ta. Mãi mãi như thế. Mùa xuân lụi tắt lửa
hòa bình mãi mãi là bài ca tuyệt vời nhất của dân Hòa bình được tổ chức lần đầu tiên tại Quảng Trị, nón dấu, cầm lấy ngọn giáo của Nhân dân, đêm chiến tranh. Mùa xuân bừng tỏa ánh sáng hòa
tộc Việt Nam và của nhân loại. tôi cảm nhận được chiều sâu của nó. Từ những nay về quỳ hôn chân ngựa đá…”. bình. Mùa xuân yêu thương và đoàn tụ. Không
Tháng 7/2024, Lễ hội Vì Hòa bình đã được không gian để tổ chức đến nội dung chương trình. Từ đó, tôi ướm đặt vào Lễ hội Vì Hòa bình của
tổ chức trang nghiêm và sâu lắng tại Quảng Trị. Sông Bến Hải, cầu Hiền Lương, vết thương chia những ngày tháng 7 tri ân khát khao của bao lớp còn sự cắt chia nào, “Người yêu người, sống để
Tôi coi đây là 1 trong 10 sự kiện văn hóa tiêu biểu cắt một thời “ngày Bắc đêm Nam” và khát vọng người đi trước. Có rất nhiều người đã ngã xuống yêu nhau” như nhà thơ cộng sản Tố Hữu viết.
của Việt Nam năm 2024. Bởi vì ý nghĩa, tầm vóc, đoàn tụ non sông thì chưa bao giờ vơi cạn. Trong và đang “sống” trong lòng đất Quảng Trị mãi mãi Các nghệ sĩ lớn luôn yêu quý Tổ quốc, Nhân
quy mô, sự hội tụ và lan tỏa to lớn của Lễ hội Vì những ngày tháng 7 năm cũ, tôi đã tìm đến với được so sánh với một bảo tàng chiến tranh linh dân mình và tình thương mãi là nguồn cảm xúc
Hòa bình. Rất thực chất và mang tầm cỡ quốc “Hành lang của người và gió” của nhà văn Hoàng thiêng. Và tôi lại nghĩ về lá cờ đỏ sao vàng tung sáng tạo của họ. Bởi vì thế, mùa xuân đầu tiên
gia, quốc tế. Nhân dịp này, Chi hội Nhà văn Việt Phủ Ngọc Tường - người con Quảng Trị tài năng bay bên cầu Hiền Lương ngày ấy. Hình ảnh cột sẽ là mùa xuân mãi mãi của muôn người.