Page 55 - Hạ Long
P. 55

Nhà máy anh hùng   Chuyện xung quanh cuốn sách




 bên thế núi ngũ hành  “Chiến thắng Vân Đồn”






 Ghi chép của LÊ TOÁN


 Trong những năm đầu chống chiến   xuồng và các phương tiện quân sự thuỷ của Mỹ và   HÀ NGỌC HOÀNG  THI NGA               để in sách. Quyển “Chiến thắng Vân
                                                                                                                          Đồn”, ông in ba lần, mỗi lần vài chục
 tranh phá hoại của đế quốc Mỹ ra   Việt Nam Cộng hoà. Sư đoàn Đồng Bằng đã sử dụng   Hát đối trên sông                   cuốn,  tặng  hết  bạn  bè,  có  người  hỏi
 vũ khí do Nhà máy X48 chế tạo, đã tiêu diệt sinh lực
 miền Bắc, Bộ Tư lệnh Hải quân quyết   lớn và nhiều vũ khí của Mỹ và Việt Nam Cộng hoà   ăm 2011, tôi nghe tin ông Phạm Đình   ông lại dành dụm tiền, in tiếp. Những
                                                                                                                          đối tượng ông tặng là người yêu văn
 trên chiến trường miền Nam.
               Cảnh,  trú  tại  thôn  Đông  Thành,  xã
 định mở rộng Trạm Sửa chữa tàu hải    Hôm nay, người người lữ hành qua cửa hầm xuy-  Xoáy Nguồn ở ngã ba sông  NĐông Xá (huyện Vân Đồn) mới in tập   thơ, yêu lịch sử. Có một số nhà báo,
 quân thành Xưởng Sửa chữa tàu hải   ên núi đá Quang Hanh. Cửa hầm thông tuyến đường   Bắc bè hát đối nước trong đôi bờ  sách, không biết thơ hay văn. Mới tập tành   nhà  sử  học  tận  trung  ương  về  cũng
                                                                                                                          tìm  đến  tận  nhà,  ông  rất  mừng,  trao
 ven  biển  Hạ  Long  -  Cẩm  Phả  đang  hướng  tới  phát
 Học sinh hai nước cầm cờ
          làm thơ, nên sự cảm nhận văn chương của tôi
 quân. Đơn vị mang phiên hiệu Xưởng   triển kinh tế, văn hoá. Người người sẽ vô cùng ngạc   Vỗ tay theo nhịp tuổi thơ làng mình  còn non nớt. Khi ấy tôi coi truyện ngắn, bút   cho họ như trao một món quà quý.
 48, đóng bên bờ biển Bãi Cháy, Quảng   nhiên, gần đó là đường hầm xuyên núi đá do bộ đội   Tiếng gà gáy đón bình minh  ký, tản văn... như một thứ cao siêu lắm. Thế   Tháng  8/2024,  sau  13  năm,  tôi
 hải  quân  tạo  nên.  Đó  là  kỳ  tích  trong  thời  kỳ  chiến
          rồi tôi tìm đến nhà ông.
 Ninh. Thời điểm khai sinh X48 vào   tranh chống Mỹ vẫn còn hiển hiện tại một ngọn núi   Việt Trung bắc một cầu tình Bắc Luân  Thoáng  nhìn  ông,  dáng  người  gầy,  tuổi   đến gặp chị Phạm Thị Đoàn con gái
                                                                                                                          ông, mượn tập bản thảo “Chiến thắng
 ngũ hành. Vào năm 1968, bộ đội Hải quân lặng lẽ, giữ
 ngày 18/1/1965 đến nay, Nhà máy X48   bí mật, lao động thủ công, đào đường hầm xuyên núi   Xoáy Nguồn ở ngã ba sông  chừng ngoài bảy mươi, khuôn mặt phúc hậu.   Vân  Đồn”  lần  hai.  Lần  này  khác  với
                                                                                                                          lần trước. Tôi bỏ mọi công việc sang
 Hát tình hữu nghị trên dòng mộng mơ
 Hải quân vừa tròn 60 năm - một hoa   đá. Sau 4 năm lao động với tay búa, tay choòng, đến   Ông mang cho tôi cốc nước và hỏi: “Chị ở đâu   một  bên,  đọc  một  cách  nghiêm  túc.
          đến?”. Tôi ngại ngùng: “Dạ cháu ở cạnh Xí
 đêm  ngày  24/2/1972,  đường  hầm  xuyên  núi  đã  nối
 giáp đời người.  liền quốc lộ 18A với cảng nước sâu Hải quân. Đường   Lời vàng rót chọn ý thơ  nghiệp  Mắm  Cái  Rồng,  cách  ông  hai  thôn.   Hình như con người ta khi đã đủ lớn,
                                                                                                                          nhìn  nhận  và  đánh  giá  mọi  sự  việc
          Biết ông có quyển sách, cháu mượn về đọc”.
 hầm xuyên núi đá của bộ đội hải quân đã trở thành
 Cây cầu dải yếm bên bờ Ka Long
 một di sản bên Di sản thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ   Uống chung nhau một dòng sông  Ông  Cảnh  vào  nhà  mang  ra  một  cuốn   cũng khác so với lúc trẻ. Sau lần ấy
 Long. Hôm nay, chúng tôi đi qua đường hầm vẫn gai   Tiếng gà gáy thức đôi dòng Việt Trung.  sách được gói hai lần bìa đựng tài liệu, đóng   chị Phạm Thị Đoàn có nhã ý muốn tôi
 rong dịp này, Đại tá Tăng Xuân Cảnh, nguyên   người vì kinh ngạc. Đường hầm dài 142m (chiều dài   cúc bấm cẩn thận. Tay ông run run cầm tập   giúp in tập bản thảo như mong muốn
 Giám  đốc  Nhà  máy  X48  của  binh  chủng  Hải   sân đá bóng 11 người chuẩn quốc tế dài 105m), rộng   sách trên tay nhưng vẫn chưa đưa. Ông căn   của cha mình.
 Tquân đưa tôi tới thăm Nhà máy X48. Nhà máy   4m. Ngước lên, đường hầm cao 4m sần sùi dấu vết   dặn rất kỹ. Tôi cứ vâng vâng dạ dạ, đưa hai   Đọc  tập  bản  thảo  tôi  thấy  có  một
 X48 gắn bó máu thịt, trí tuệ, tâm huyết với nhiều thế   của búa, của choòng cách đây hơn nửa thế kỷ.  tay  lễ  phép  đón  nhận.  Bìa  sách  đề  “Chiến   chỗ bị bỏ trống. Giống như một người
 hệ lính thợ binh chủng Hải quân nhân dân Việt Nam.   Năm 1972, năm cuối cùng cuộc chiến tranh phá   thắng Vân Đồn” được lồng nhiều chiến thuyền
 Tôi lần đầu vào Phân xưởng Sửa chữa tàu hải quân   hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ diễn ra vô cùng ác   đang xung trận. Do in “chui”, nên bìa ngoài   mải  “sinh  con”  chưa  kịp  đặt  tên  đã
 của  Nhà  máy  X48.  Thiếu  tá  Trần  Văn  Nguyên  giới   liệt. Trong ngày 17/9/1972, máy bay Mỹ ném 140 quả   cuốn sách đã nhàu và mờ, không ghi truyện   về thế giới bên kia. Vậy cần phải có
 thiệu  với  chúng  tôi  về  Phân  xưởng  đang  sửa  chữa   bom và bắn tên lửa xuống Nhà máy X48. Lực lượng   ngắn hay bút ký. Ông bảo tôi: “Còn một tập   một  “danh  phận”.  Tôi  đến  gặp  ông
 tàu trên đà. Phân xưởng tại cảng Vũng Bầu, bên bờ   phòng không của Nhà máy phối hợp cùng dân quân                       Nguyễn Khánh Hội, nguyên Phó Chủ
 biển Vịnh Hạ Long với địa thế hiểm trở và trữ tình. Đại   địa phương và các đơn vị bạn đã dũng cảm chiến đấu,   bản thảo duy nhất, cho cháu mượn”. Ông còn   tịch  Thường  trực  Hội  Văn  học  nghệ
 tá Tăng Xuân Cảnh chỉ thế trời, thế biển, thế núi đá   đánh trả máy bay địch. Trong khói lửa của bom đạn,   nhấn mạnh: “Sách này, tôi kỳ công lắm mới   thuật  huyện  Vân  Đồn,  ông  Nguyễn
 quanh phân xưởng cùng nhà máy. Kỳ lạ về sự hiểm   phong trào “Tay búa, tay súng” của Nhà máy X48 lan   viết được tập này. Chị có cách nào làm lan   Thành  Long,  ông  Phạm  Thanh  Vấn
 trở khi nhà máy mọc bên thế núi ngũ hành trên Vịnh   toả toàn quân.  tỏa trận chiến thắng lịch sử của tướng Trần         vì  ba  người  này  đã  từng  được  ông
 Hạ  Long,  thuộc  địa  giới  hành  chính  của  thành  phố   Năm 1983, trong hoàn cảnh đất nước, quân đội   VŨ THẢO NGỌC  Khánh  Dư  trên  chính  quê  hương  Vân  Đồn,   Phạm Đình Cảnh tặng tập bản thảo
 Cẩm Phả. Năm ngọn núi đá trên cạn và trên biển của   còn gặp vô vàn khó khăn nhưng Nhà máy X48 vẫn cử   cho các thế hệ muôn sau biết, nếu không sẽ   trên. Cả ba cùng chung quan điểm:
 Di sản Vịnh Hạ Long như năm ngón tay khổng lồ của   đoàn cán bộ, chiến sĩ sang giúp đỡ Lào đóng 2 con   Nhớ một đêm xuân  mai một. Tôi già rồi, mong mỏi có người tiếp   “Phải đánh máy lại”. Tôi lại đến gặp
 mặt đất chĩa thẳng lên bầu trời. Xem đây là địa lợi của   tàu pha sông biển hiện đại. Nhà máy X48 trở thành   nhận tập bản thảo này, in ấn cho cẩn thận   ông Châu Quốc Huyên. Trong lúc bà
 đất bao bọc, nâng giấc nhà máy.  sứ giả của Việt Nam kết nối quan hệ hữu nghị sắt son   nhưng  chưa  tìm  được.  Tôi  đã  tặng  và  thỉnh   cụ thân sinh ra ông Huyên trăm tuổi
 Môi trường hoang sơ từ thời tiền sử vẫn còn hiển   Việt Nam và nước bạn Lào.  Đêm xuân ấy anh đến thăm em  cầu  nhưng  không  thấy  ai  hồi  âm”.  Tôi  nhìn   đang nằm viện cấp cứu, nhờ ông đọc
 hiện tại núi ngũ hành. Thiếu tá Trần Văn Nguyên chỉ   Trước  dịp  kỷ  niệm  60  năm  thành  lập  Nhà  máy   Tiếng gió reo ngập ngừng ngõ nhỏ  ông, nét mặt đầy tâm trạng vừa tha thiết như   lại toàn bộ bản thảo, ông cũng không
 lên ngọn núi nằm trên đất liền cho biết trên núi đây,   X48, chúng tôi có dịp hội ngộ với hai sĩ quan lãnh đạo   Pháo giao thừa chợt... thừa ra vô vị  mong mỏi một điều tốt đẹp sẽ đến.  từ chối. Chỗ nào dôi từ ông lược bớt,
 bộ đội vẫn gặp lợn rừng ủn ỉn kéo đàn đi lang thang.   Nhà máy X48. Đó là Thượng tá Cao Xuân Tú, Giám   Đêm Trừ tịch chỉ hai ngôi sao sáng  Tôi cầm quyển sách về đọc lại nhớ đến   Trang bìa cuốn sách.  cho câu chữ gọn gàng. Khi đánh máy
 Điều đó chứng tỏ môi trường tự nhiên ở đây được bảo   đốc và Thượng tá Nguyễn Phi Hùng, Chính uỷ Nhà   Thắp trong nhau hương lửa cuộc đời  câu nói của bạn tôi. Có nhà văn tặng tập tiểu
 vệ tốt thế nào. Đại tá Tăng Xuân Cảnh miêu tả những   máy X48. Sức trẻ của nhà máy thể hiện ở con người.     thuyết  dày  chừng  nửa  gang  tay,  một  cánh   xong, tôi phô tô một bản, lại tiếp tục
 con hoẵng, sơn dương hoang dã thỉnh thoảng vẫn tác   Thượng tá Nguyễn Phi Hùng tự hào nói với chúng   Tiếng xuân thở thì thầm hạnh phúc  đồng "thiên la địa võng chữ", lòng bỗng rưng   là lòng quyết tâm, kiên trì, bỏ công sức   say xe không dám đi. Mới đây, chị lên   nhờ ông xem còn sót lỗi chính tả nào
 tác, be be gọi nhau trong rừng cây, mỏm núi. Đôi khi,   tôi: Nhà máy X48 được Chủ tịch nước tặng thưởng   Em ngọt ngào reo Tết như trẻ nhỏ  rưng thấy nhà văn ấy họ tài. Mất rất nhiều thời   để viết. Khi gia đình ông chưa chuyển   Sở  Văn  hóa  Thể  thao  tìm  gặp  Giám   không. Tất cả bốn lần như thế.
 con  khỉ  mẹ  bồng  bế  khỉ  con  chuyền  trên  cây,  mặc   danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân   Là anh đến như món quà mừng tuổi  vào  đất  liền,  tôi  mường  tượng  đêm   đốc nhưng ông Giám đốc đi công tác.  Lại nói về "danh phận", trong bốn
 anh em bộ đội đang quai búa sửa chữa tàu. Tôi đọc   thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Hai đồng   Tết ở lòng ta chứ ở đâu xa  gian và trí tuệ để có được tác phẩm đến tay   đêm với ngọn đèn dầu, ông mở từng   Ông là Phạm Đình Cảnh, sinh năm   người tôi hỏi nhưng có ba ý kiến. Hai
 cuốn truyện “Bức hoạ thời tiền sử” viết về vùng đất   chí Nguyễn Hữu Tại và Nguyễn Văn Phả được tuyên      bạn đọc. Còn tôi, hôm nay cầm tập bản thảo   trang,  từng  trang  sách  đọc,  chắt  lọc   1937,  tại  xã  Quan  Lạn  (huyện  Vân   người đề nghị đặt tập bản thảo là "dã
 Quang Hanh thời tiền sử nên mường tượng những con   dương Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Các thế   "Chiến thắng Vân Đồn" mới chỉ hơn 200 trang,   từng ý, những quyển sách tham khảo   Đồn), bút danh Phạm Đình Diễm. Lúc   sử".  Ông  Huyên  phân  tích:  Dã  sử  là
 thú hoang dã trên núi hôm nay, tổ tiên của chúng đã   hệ cán bộ, chiến sĩ trẻ hôm nay kế tục truyền thống của   Câu hát cũ không làm ta buồn nhé  bằng nửa cánh đồng chữ của tiểu thuyết kia,   cứ cao dần, hai mắt ông dán vào con   mô phỏng theo thời điểm hay triều đại
 cư trú, sinh sôi từ chục nghìn năm trước, khi Vịnh Hạ   đơn vị anh hùng và lớp lớp các đồng chí đi trước để xây   Đã thương nhau thương đến bạc đầu  nhưng khi ấy đọc cũng vất vả, khác nào một   chữ để lọc. Hình như ông luôn tự hỏi:   còn thanh niên, ông làm kế toán Hợp   để dựng truyện, được tự do phóng bút,
 Long là vùng châu thổ.   dựng Nhà máy trong thời kỷ nguyên vươn mình của đất   Đừng gọi tên tình đầu hay tình cuối  thời, tôi làm công nhân chế biến nước mắm.  Vì sao các cuộc chiến khác, lịch sử ghi   tác xã Quan Lạn, sau đó làm cán bộ   nhả chữ, tạo nhiều sắc thái trong hư
                                                                                       Văn  hóa  xã  Quan  Lạn.  Những  năm
 Trong thế núi hiểm trở và phong nhã nên thơ, Nhà   nước và Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng.  Đã thương nhau thương đến hết cuộc đời  Như đã hẹn, đọc xong, tôi mang đến trả,   tường tận, chiến thắng Vân Đồn lại ghi   chống chiến tranh phá hoại của giặc   cấu. Truyện sử là bám vào sự kiện lịch
 máy X48 đã trải qua hơn 20 cuộc ném bom dữ dội của   Giám đốc nhà máy Cao Xuân Tú đang đứng đầu      ông hỏi tôi: "Chị đọc thấy thế nào?". "Dạ tập   sơ sài? Nếu Trần Khánh Dư ngày ấy   sử làm nòng cốt. Từ đó phát triển tư
 máy bay Mỹ trong thời kỳ đế quốc Mỹ gây chiến tranh   “Mũi con tàu X48” hướng theo kỷ nguyên phát triển   Là anh đến mang theo niềm yêu ấy  bản thảo ông viết rất chi tiết, từng phần một   không chiến thắng? Không đuổi được   Mỹ,  ông  thường  đeo  túi  vải  trên  vai,   duy,  trí  tưởng  tượng,  làm  phong  phú
 phá hoại miền Bắc. Các thế hệ chiến sĩ của Nhà máy   của  binh  chủng  Hải  quân.  Lời  tâm  tình  đầy  trách   Hương nồng đêm vị Tết đến bên thềm  ạ!". Cũng may ông không hỏi tôi thích nhất   quân  Nguyên  -  Mông  thì  đất  nước   làm  công  tác  tuyên  truyền  những
 X48 Hải quân vẫn luôn nhắc đến sự kiện lúc 7 giờ,   nhiệm của anh nói với chúng tôi đó là Nhà máy anh   Là của em, anh đâu giành chia nửa  đoạn nào, phần nào nếu không tôi sẽ bị đơ.   chúng  ta  sẽ  ra  sao?  Lịch  sử  có  như   thông  tin  của  nhà  nước  đến  người   giá trị lịch sử cũng như nhân vật. Thấy
 ngày thứ Bảy, tháng 7/1967, nhiều tốp máy bay phản   hùng đứng vững chãi, kiêu hãnh qua hơn nửa thế kỷ,   Dù một giờ một khắc mong manh  Ít ra người mượn sách đọc, tối thiểu cũng biết   bây giờ không?     dân. Ông là người dễ gần, vui vẻ, lạc   có lý, tôi liền đặt tên cho tác phẩm là
 lực Mỹ từ ngoài biển, ào ào kéo tới ném bom, đánh   kế tiếp là hơn 1 thế kỷ bên núi ngũ hành của Di sản      vài chi tiết. Tôi nói mấy câu lấy lệ rồi nhìn ông   quan, yêu đời sống tình cảm với anh   "Truyện sử - Chiến thắng Vân Đồn".
 phá Nhà máy. 9 đồng chí bộ đội hy sinh. Cháu Kiều   thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long. Nhà máy chuyển   Là trọn vẹn một đời một kiếp  sợ sệt. Thấy hai mắt chớp chậm rãi, không nói   Ông lý giải: “Do thời ấy đường ra   em, bạn bè. Khi các con ông còn nhỏ,   Tác giả Phạm Đình Cảnh.
 Vân 13 tuổi, con đồng chí Kiều Mậu, Phó Giám đốc   nhiệm vụ sản xuất quốc phòng sang sản xuất quốc   Đã thương nhau không đong đếm vơi đầy  không rằng, thêm một lần nữa ông thất vọng   miền  biển,  khác  nào  ra  Trường  Sa.   ông  thường  hát  và  đọc  truyện  cho     Khi  còn  sống,  ông  Phạm  Đình
 của Nhà máy đã hy sinh bên các chú bộ đội.  phòng và kinh tế. Nhà máy tiếp tục sản xuất, sửa chữa   Đêm Xuân ấy em thành nữ thánh  vì tôi. Tôi định nói: "Sở trường của cháu là thơ,   Chính  vì  vậy,  không  có  phương  tiện   chúng nghe. Sau này chúng lớn, đêm   Cảnh  từng  tâm  sự:  “Tôi  không  tham
 Đồng  chí  Đàm  Hiển,  nguyên  Phó  Chủ  tịch  Mặt   các sản phẩm quốc phòng theo kế hoạch của quân   Của riêng anh, trong cõi vô thường...  "món" ông đưa cháu đọc không vào” nhưng   thì làm sao ghi tường tận được cuộc   đêm ông đọc cho vợ ông nghe, nhất là   vọng làm người viết văn hoặc nghiên
 trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ninh, từng kể với   đội. Đồng thời, đưa cảng nước sâu Vũng Bầu của hải   lại thôi. Nói như thế hóa ra tôi đã vô duyên   chiến”.  Với  ông  tập  bản  thảo  “Chiến   truyện lịch sử. Chỉ cần đọc thơ của vợ   cứu sử bởi trình độ văn hóa có hạn nên
 tôi thời kỳ đó, Bưu điện Quảng Ninh sơ tán gần Nhà   quân  vào  hoạt  động  dịch  vụ  cảng  biển  cho  khách   còn vô tâm. Tôi khe khẽ chào ông ra về, thấy   thắng  Vân  Đồn”  mới  chỉ  là  một  góc   ông, đủ biết ông bà sống hạnh phúc   tôi mạnh dạn thu thập, cóp nhặt truyền
 máy X48 nên chứng kiến máy bay Mỹ ném bom, bắn   hàng toàn quốc.  NGUYỄN CHÂU  mình có lỗi với ông, có lỗi với tập bản thảo ông   nhỏ,  góp  phần  nhỏ  vào  chiến  thắng   như thế nào. Sau khi ông mất, vợ ông,   thuyết,  chứng  tích,  tư  liệu...  để  khỏi
 phá dữ dội Nhà máy X48 và cả cơ sở bưu điện. Một số   Chúng tôi nhận biết tinh thần “Tất cả vì Trường Sa”   Thơ vui gửi ông   đã  bỏ  bao  nhiêu  công  sức,  có  lỗi  với  chính   Vân Đồn thêm phong phú?    bà Vũ Thị Trà viết mấy chục bài thơ   quên  ơn  người  xưa  đã  có  công  đánh
 đồng chí bộ đội hải quân và công nhân bưu điện cùng   đầy trách nhiệm và ấm nồng tình đồng chí giữa cán bộ,   quê hương Vân Đồn mình đang sống. Tôi về,   Chị Phạm Thị  Đoàn cho biết, khi   thương nhớ ông: "Từ đây kẻ Bắc người   giặc  giữ  nước...”.  Theo  ước  nguyện
 hy sinh. Nếu cháu Kiều Vân không bị máy bay Mỹ giết   chiến sĩ trong Nhà máy với quân dân đảo Trường Sa.   còn khỏe, ông dặn con cháu, còn duy   Đông/ Chẳng còn đâu nữa mà mong
 chết thì cháu có thể là kỹ sư của Nhà máy X48 này.  Tinh thần chiến sĩ ấy được lớp lớp các cán bộ, chiến sĩ   Nguyễn Đức Lẫm  mang theo tâm trạng dằn vặt suốt hơn một   nhất  một  tập  bản  thảo,  phải  giữ  cẩn   mà  chờ/  Trông  xa  chỉ  thấy  nấm  mồ/   của ông, tác phẩm “Chiến thắng Vân
          thập kỷ.
                                                                                                                          Đồn”  của  ông  đã  chính  thức  tới  tay
 Trong  khói  lửa  của  bom  đạn  Mỹ,  các  kỹ  sư,  kỹ   trẻ hôm nay tự hào được kế nghiệp những thế hệ cán   thận, khi nào có người thật tin tưởng   Hình dung ngày ấy bây giờ thấy đâu?/   bạn đọc gần xa, góp một phần lịch sử
 thuật vượt lên đau thương và gian khổ đã nghiên cứu,   bộ, chiến sĩ xây đắp nên truyền thống Nhà máy anh   Bò dần đến tuổi tám mươi  Mỗi lần đi qua nhà ông, tôi thấy mình có   thì đưa cho họ. Tuyệt đối không đưa   Nhớ khi tôi ốm ông đau/ Thuốc thang   vào kho tư liệu quý, của dân tộc Việt
 sáng chế thành công nhiều vũ khí hiện đại kịp thời   hùng. Thiếu tá Trần Văn Nguyên tự hào được kế ng-  Ngỡ rằng mình sắp lên trời, có khi...  một  cái  gì  đó  sai  sai  của  một  kẻ  thất  hứa.   cho  những  người  không  hiểu  về  giá   chăm bẵm cho nhau hàng ngày”.
 cung cấp cho chiến trường miền Nam. Đó là thân vỏ   hiệp cha là Trần Văn Nguyết. Tăng Thị Thuỷ, một học   Ông Bành* thấy vậy cười khì  Đầu  thu  2024,  tôi  đến  nhà  ông  lần  thứ  hai.   trị  lịch sử, biết đâu họ làm mất, coi   Nam. Qua “Chiến thắng Vân Đồn”, hy
 thuỷ lôi 4AT - 2, ngòi nổ thuỷ lôi APS, thuỷ lôi chạm nổ   sinh giỏi của thành phố Hạ Long chọn nghề kế nghiệp   Chị Phạm Thị Đoàn dưng dưng kể lại: “Bố em   Chị Phạm Thị Đoàn còn cho biết   vọng bạn đọc hiểu thêm ý nghĩa, tầm
 HCN5, bom phóng HBF, mìn rùa, mìn vành khăn, các   cha Tăng Xuân Cảnh. Trước đó, con trai của Anh hùng   Bảo rằng mày vẫn đương thì, trẻ con...  mất từ 2011 rồi chị ạ!”. Tôi im lặng một hồi   như công sức của bố đổ xuống biển.  thêm, ông chẳng bao giờ tức giận với   vóc của chiến thắng, hiểu thêm về vai
 loại ngòi nổ chốt chì hẹn giờ, chốt chì chống tháo...   Nguyễn Văn Phả là Ngô Văn Thành từ Nhà máy X48,   --------------  như vừa chạm vào sự mất mát lẽ ra chưa đến   Chị kể có lần đã lên Hà Nội gặp   vợ con. Năm ông còn sống, kinh tế khó   trò, tài năng của các nhân vật lịch sử:
 Các vũ khí đặc biệt này đã cung cấp cho Đoàn đặc   nay trưởng thành mang quân hàm đại tá, công tác tại   Ông Bành: Bành tổ, một nhân vật huyền thoại Trung   với ông. Tôi phục ông ở mấy điểm mà nhiều   nhà sử học nhưng không nhớ tên, nhờ   khăn,  có  đồng  lương  nào  dành  dụm   Trần Khánh Dư, Phạm Công Chính và
 công Hải quân 126 đánh chìm, đánh hỏng nhiều tàu,   Bộ Tư lệnh Hải quân nhân dân Việt Nam.   Quốc, sống tới 800 năm.  người tuổi cao như ông không làm được. Đó   ông in, ông hứa nhưng sau lần ấy chị   được,  ông  và  bà  lại  sang  Cẩm  Phả   nghệ thuật quân sự của ông cha ta.
 54 Hạå Long  Xuân Ất Tỵ 2025  Xuân Ất Tỵ 2025                                                                                       Hạå Long         55
                                                                                                                                     Hạå Long
                                                                                                                                                      55
 Hạå Long
 54
                   Xuân Ất Tỵ 2025
 Xuân Ất Tỵ 2025
   50   51   52   53   54   55   56   57   58   59   60