Page 48 - Văn Nghệ Phú Yên

thì thấy người chết nằm la liệt. Một đứa bé khoảng 8 tháng tuổi đang ôm xác
mẹ bên vũng máu khô. Đứa bé cũng bị thương khắp người. Anh ôm cháu bé
đưa về trung đoàn và cùng đồng đội đặt tên là “Lượm”, rồi đưa về cho vợ chồng
hiếm muộn. Người dân thôn 9 hóc quyên góp gạo, thức ăn nuôi...
Lớn lên, bà Lượm theo về quê chồng sinh con đẻ cháu. Sau ngày đất nước
thống nhất, dịp tết bà quay lại nơi ngày trước bà ôm xác mẹ bên vũng máu khô.
Thôn 9 hóc là thôn cách mạng, trong hóc có 10 nhà thì 9 nhà liệt sĩ.
Qua năm tháng miền quê thay đổi, có năm bà về quê bị “mất thôn” (sáp
nhập hai thôn lại lấy tên khác), nhưng nền nhà cũ vẫn tìm ra nhanh vì ở cạnh
cổng chào.
Mỗi thôn đều “trang trí” cổng chào. Hồi đứa chắt còn nhỏ bà dắt nó về
đây, thấy cổng chào nó nói, cổng chào biết “đi dạo”.
Giáp tết bà cố đi chợ mua nếp, rọc lá chuối, chẻ lạt tre, biếu cháu Thương
qua ngồi đòn tập gói bánh tét. Trải lá chuối ra rồi múc chén rưỡi nếp trải dài
theo lá chuối, sau đó cho nhưn lên, tiếp tục múc chén rưỡi nếp trải lên trên để
khi gói nhưn bánh không bị nghiêng.
Bà cố biết gói bánh tét hồi ở thôn 9 hóc. Điệu bộ bàn tay “nựng” bánh của
bà cốthành thạo - sau khi túm lá chuối bó một đầu rồi dựng cây bánh lên dùng
tay vỗ nhẹ xoay tròn cho nếp dính đầu lá rơi ép xuống, gọi là “nựng”.
Bí quyết bó bánh tét riết chỗ nuột lạt nhăn lá. Thương tập gói bánh tét,
để lộ nụ cười khi bánh tét bị “rách miệng”, lấy lá chuối trùm lại, rồi dùng lạt
bó chặt gọi làbánh tét trùm đầu. Bà cố chỉ choThương gói bánh tét bó “làm
đẹp” nuột lạt năm Tỵ.
Thằng chắt ngồi nhịp đùi coi bà cố chỉ Thương gói bánh tét (đứa chắt nghĩ,
sự cố bánh tét bị “rách miệng” chọc cười, khi nghĩ tới là cười qua tết). Bà cố
khen đứa chắt “tướng đàn ông”.

Chiều, Thươngthưởng tết ngay lập tức kho cá tan xương cho ba ăn. Cá liệt
rửa sạch bắc chảo dầu lên bếp, chờ dầu sôi gắp cá thả liệng... rồi đem kho nghệ,
hâm đi hâm lại. Cá qua ba lửa... tan xương. Món này Thương học được ở đầu
bếp nhà hàng nơi Thương làm đổ dĩa thịt bò.
Loa đài truyền thanh của thôn gắn trên cổng chào thông báo mời xem
chương trình văn nghệ góp tết Ất Tỵ.
Không biết hẹn lúc nào mà hai đứa đi qua cổng chào mang theo bánh tét
góp tết năm Tỵ.
Trên cổng chào, chữ chúc mừng năm mới bằng màu vàng vạn thọ trên
băng rôn màu đỏ như ngọn lửa thắp sáng tình quê.

42 VĂN NGHỆ PHÚ YÊN