Page 100 - Tạp Chí Văn Nhân
P. 100

GIAI THOẠI VĂN HỌC












           Hoa sen trong giếng ngọc


           MAI HOA
           (Sưu tầm)













                 ạc  Ðĩnh  Chi  tự  là Tiết  Phu,  người  đỗ. Ông bèn dâng bài phú “Ngọc tỉnh liên”
           Mlàng  Lũng  Ðộng,  huyện  Chí  Linh,  (Hoa sen trong giếng ngọc) để nói lên cái
           tỉnh Hải Dương, sống vào khoảng đầu thế  phẩm giá thanh cao của mình. Trong bài
           kỷ XIV, không rõ năm sinh và mất.            phú có những câu như:
                Tục truyền làng ông có một gò đất lớn,       ...Phi đào lý chi thô tục, phi mai trúc
           vốn là khu lăng tẩm đã lâu đời, cây cối mọc  chi cô hận, phi tăng phòng chi cẩu kỷ, phi
           um tùm, rậm rạp thành rừng, hươu khỉ rất  Lạc thổ chi mẫu đơn, phi Ðào lệnh đông ly
           nhiều. Một bữa mẹ ông vào đó kiếm củi, bị  chi cúc, phi Linh Quân cửa uyển chi lan.
           một con khỉ độc làm nhục rồi có mang. Bố          Nãi  Thái  Hoa  phong  đầu  ngọc  tỉnh
           ông tức giận, cải trang làm đàn bà đi kiếm  chi liên...
           củi và giết chết con khỉ ấy. Ðược vài hôm,        Nghĩa là:
           ở chỗ xác con khỉ bỗng thấy mối đùn lên           Chẳng  phải  như  đào  trần,  lý,  tục;
           thành một ngôi mộ. Sau đấy ít lâu thì bố  chẳng phải như trúc cỗi, mai gầy
           ông mất, lúc hấp hối dặn người nhà chôn           Cẩu  kỳ  phòng  tăng  khó  sánh;  mẫu
           mình vào chỗ mộ con khỉ.                     đơn đất Lạc nào bì
                Khi Mạc Ðĩnh Chi sinh ra, tướng mạo          Giậu đào lệnh cúc sao ví được; vườn
           vô cùng xấu xí: lùn, đen, mồm rộng, mũi  Linh Quân, lan sá kể gì
           tẹt, trán dô. Người làng thường bảo đó là         Ấy  là  giống  sen  trong  giếng  ngọc  ở
           con tinh khỉ nghiệm vào. Nhưng ông lại rất  đầu núi thái hoa vậy!
           thông minh, ngay từ nhỏ đã nổi tiếng thần         Vua xem xong bài phú, tỏ ý rất cảm
           đồng. Ðời Trần Anh Tông, niên hiệu Hưng  phục,  liền  cho  Mạc  Ðĩnh  Chi  đỗ  trạng
           Long  thứ  12  (1304),  ông  đi  thi,  văn  bài  nguyên. Về sau ông làm tới chức tả bộc
           làm trội hơn mọi người nhưng vì mắt mũi  xạ (thượng thư) và là ông quan thanh liêm,
           xấu xí nên nhà vua không muốn cho ông  được nhân dân rất yêu mến.


            VĂN NHÂN SỐ 158+159 NĂM 2025                                                                                                  99
   95   96   97   98   99   100   101   102   103   104   105