Page 22 - Văn hoá, Thể Thao và Du Lịch

hậu đường có treo các bức Hà Nội quan, nhà Tổ, nhà Tăng, hành
hoành phi: “平吾 開國” “Bình Trong thời gian ở Thăng lang không còn. Hiện nay,
Ngô khai quốc” (Dẹp giặc Ngô, Long, Nguyễn Trãi và Nguyễn chùa có kiến trúc hình chữ
khai mở nước). Đây là nơi tôn Thị Lộ có về Khuyến Lương Đinh gồm 5 gian tiền đường và
vinh tổ tiên, nơi lưu giữ nhiều mở trường dạy học và sáng tác 3 gian thượng điện được trang
nguồn tư liệu, hiện vật quý có thơ văn. Khi hai người mất, trí khá lộng lẫy.
giá trị nghiên cứu về dòng họ dân nhớ ơn dựng đền thờ, gọi Chùa Huy Văn thờ bà Ngô
Nguyễn nói chung và lịch sử là đền Ông trên nền nhà dạy Thị Ngọc Dao, vua Lê Thánh
văn hoá Phù Khê nói riêng. học cũ của Người. Năm Tân Tông và đặc biệt là thờ
Nhà thờ họ Nguyễn Quy ở Hợi (1911), đền trùng tu với Nguyễn Trãi và Nguyễn Thị
Chi Ngãi, Cộng Hoà, Chí Linh, kiến trúc chữ Đinh, gồm 3 gian Lộ. Điều này khẳng định mối
Hải Dương tiền tế và hậu cung... Hiện, di quan hệ tốt đẹp giữa Nguyễn
Chi Ngãi là quê gốc của tích còn giữ được nhiều di vật Trãi, Nguyễn Thị Lộ với mẹ
Nguyễn Trãi. Đầu thế kỷ XVIII, quý như khám thờ thiếp vàng. con vua Lê Thánh Tông, đồng
dòng họ Nguyễn ở Chi Ngãi Trong khám thờ ngai, chân thời thể hiện sự tôn kính, đề
được phục hồi. Để tri ân, nhớ dung Nguyễn Trãi. Theo thần cao vai trò Nguyễn Trãi,
về cội nguồn dòng họ, con tích, thần sắc làng Khuyến Nguyễn Thị Lộ là ân nhân của
cháu đã xây dựng nhà thờ để Lương, dưới triều đình phong Quang Thục Hoàng thái hậu
hương khói tổ tiên. Nhà thờ kiến xưa cấp hơn 1 mẫu ruộng Ngô Thị Ngọc Dao và vua Lê
trước kia nằm ở xóm Nhuộm hương đăng để dân làng Thánh Tông. Tượng Nguyễn
giữa làng. Do khó khăn, người phụng thờ, hương khói. Làng Trãi và Nguyễn Thị Lộ ở vị trí
trong họ đã bán đất rồi chuyển xưa có 6 phe. Phe 5 và phe 6 thứ 5 trên Phật điện. Tượng
về xóm Đông. Tâm thức dòng được giữ việc hương khói ngày Nguyễn Trãi ở tư thế ngồi, đầu
họ luôn lưu truyền đôi câu đối rằm, mùng 1 và tổ chức giỗ đội mũ cánh chuồn, áo triều
nói về sự thiên di của dòng họ: Nguyễn Trãi vào ngày 16 phục. Việc thờ Nguyễn Trãi và
“蕊溪 派引 存天地 tháng 8 (Âm lịch); còn phe 4 Nguyễn Thị Lộ ở Phật điện
芰碍 長流 自古今” trông nom việc cúng tế ở miếu chùa Huy Văn là sự gột sửa sai
“Nhị Khê phái dẫn tồn bà Lộ cũng vào các ngày này. lầm của triều đình nhà Lê
thiên địa, Trong đền Nguyễn Trãi được trong vụ án oan Lệ Chi Viên.
Chi Ngãi trường lưu tự cổ thờ bằng tranh chân dung, Đền Lệ Chi, Gia Bình, Bắc
kim” bên cạnh bát nhang vẫn lặng Ninh
Năm 1991, nhà thờ được lẽ suy tư. Đền Lệ Chi Viên nay thuộc
tôn tạo lại với kiến trúc 3 gian Di tích chùa Huy Văn, thôn Đại Lai, xã Đại Lai, huyện
hình chữ Nhất, trang trí đơn Đống Đa, Hà Nội Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh. Lệ
giản. Trong nhà thờ bài trí Chùa Huy Văn có tên chữ là Chi vốn là hành cung của các
tượng thờ Nguyễn Phi Khanh, Dục Khánh tự, xưa thuộc thôn triều đại phong kiến, được
Nguyễn Trãi và một số hoành Huy Văn, tổng Hoàn Nghiêm, khởi công xây dựng từ thời Lý,
phi câu đối. Hàng năm, vào phủ Phụng Thiên. Nay chùa đến thời vua Trần Minh Tông
ngày giỗ Nguyễn Phi Khanh nằm giữa 2 ngõ Huy Văn và đã cho xây dựng lại thành
(05/11 Âm lịch) và ngày giỗ Văn Chương phố Tôn Đức cung Ly Trang, sang thời hậu
Nguyễn Trãi (16/8 Âm lịch) chi Thắng, thành phố Hà Nội. Lê được xây dựng thành cung
họ Nguyễn các nơi hành Theo Văn bia “Huy Văn Điện, Yên Hà và sau đổi tên thành Lệ
hương về bái tổ. Nhà thờ họ Dục Khánh tự bi ký” cho biết, Chi Viên. Nơi đây, không chỉ
Nguyễn ở Chi Ngãi trở thành từ thế kỷ thứ XV chùa Dục có ý nghĩa là điểm dừng chân
nơi quy tụ các thế hệ con cháu Khánh là một ngôi chùa lớn, nghỉ ngơi của các nhà vua khi
của dòng họ về dâng hương, hội tụ nhiều linh khí nhờ đức đi thị sát vùng Đông Bắc Bắc
tìm về quê cha đất tổ. “Kiền Khôn” khí thiêng hun Bộ mà còn có ý nghĩa quân sự
đúc. Đây là quần thể di tích quan trọng mà các triều đại
Về các di tích Đền, Chùa, Miếu gắn bó mật thiết với mẹ con phong kiến khai thác làm
thờ Nguyễn Trãi vua Lê Thánh Tông. Do những điểm chốt của phòng tuyến
Đền thờ Nguyễn Trãi ở biến động lịch sử, các công phía Bắc đất nước. Lệ Chi gắn
Khuyến Lương, Hoàng Mai, trình kiến trúc cổ như Tam liền với vụ án oan nghiệt của

18 Số 6 tháng 12 - 2024 vhttdlhd.vn