Page 69 - Tài nguyên & Môi Trường - Số Tết Âm Lịch

69
baotainguyenmoitruong.vn

goåi xuên vïì

n KIÏN CÛÚÂNG

Àûáng trïn ngaä ba biïn giúái
A Pa Chaãi: Viïåt Nam - Laâo -
Trung Quöëc - àõa danh xaä
Sñn Thêìu, huyïån Mûúâng Nheá
(Àiïån Biïn), chuáng töi caãm
nhêån muâa xuên àang vïì.
Trïn tûâng têëc àêët miïìn biïn
viïîn thiïng liïng cûåc Têy
cuãa Töí quöëc, Sñn Thêìu àang
cùng trïn löìng ngûåc caác cö
gaái Haâ Nhò trong maâu aáo vaáy
hoa sùåc súä tung tùng xuöëng
chúå, hoâa quyïån trong
hûúng thúm hoa rûâng,
hûúng võ rûúåu nïëp nûúng…

Tïët súám núi ngaä ba biïn giúái

Boã laåi sau lûng nhûäng öìn aâo,
naáo nhiïåt cuãa phöë thõ, chuáng töi Ngûúâi Haâ Nhò baãn A Pa Chaãi ùn tïët vui veã, sung tuác.
ngûúåc ngaân 250km tûâ thaânh phöë
Àiïån Biïn Phuã àïën núi moåi ngûúâi Haâ Nhò àang cêån kïì, caác baâ, caác Tûå haâo daãi àêët vuâng biïn
thûúâng goåi bùçng cuåm tûâ “ngaä ba cö àang lûåa nhûäng böå aáo vaáy àeåp
biïn giúái Viïåt - Trung - Laâo”, núi nhêët cho àïm höåi xoâe naáo nhiïåt. Rûâng Sñn Thêìu àaä tûâng bõ
“möåt tiïëng gaâ 3 nûúác nghe chung” Trong töi böîng traâo dêng niïìm taân phaá do ngheâo àoái, têåp tuåc
- xaä Sñn Thêìu, huyïån Mûúâng Nheá, caãm xuác, nhû àûúåc söëng laåi thêåp canh taác… nhûng nay thò khaác
tónh Àiïån Biïn. Núi àêy coá cöåt niïn 90, Tïët cuãa miïìn quï Bùæc Böå röìi, ngûúâi dên 7 baãn cuãa xaä Sñn
möëc A Pa Chaãi cûåc Têy cuãa Töí nay àaä ài vaâo hoaâi niïåm. Thêìu núi daãi àêët cûåc Têy cuãa Töí
quöëc - àiïím àêìu àùåt buát veä baãn Tïët cöí truyïìn cuãa ngûúâi Haâ Nhò quöëc coá quyïìn tûå haâo khi ài àêìu
àöì nûúác Viïåt. àûúåc goåi laâ Höì Sûå Chaâ (Tïët cúm trong gian khoá, quên dên caác dên
Trïn con àûúâng cua gêëp, múái). Ðûúåc êën àõnh vaâo ngaây con töåc anh em sinh söëng núi àêy baám
chïnh chao “vùæt veão” qua lûng röìng àêìu tiïn cuãa thaáng 12 dûúng àêët, giûä rûâng vûäng nhû “baân thaåch”
chûâng nuái, Têy Bùæc muâa naây àeåp lõch (theo quan niïåm cuãa ngûúâi Haâ möåt loâng ài theo Àaãng.
nhû bûác tranh vúái àuã caác loaâi hoa Nhò), Tïët Höì Sûå Chaâ laâ ngaây höåi lúán Chuã tõch UBND xaä Sñn Thêìu
rûâng àang thi nhau khoe sùæc, vaâ coá yá nghôa hïët sûác quan troång. Púâ Chinh Paå tûå haâo noái: Xaä Sñn
muâa xuên àang vïì hiïån hûäu… Du khaách thêåp phûúng àïën vaâo Thêìu àaåt chuêín nöng thön múái
Núi àêy goåi muâa xuên vïì àïí chaãy dõp naây seä may mùæn coá cú höåi traãi nùm 2020, àêy laâ niïìm vui lúán cuãa Ngûúâi Haâ Nhò giaä gaåo àïí laâm rûúåu Tïët.
traân khùæp caác vuâng miïìn cuãa quï nghiïåm möåt khöng gian vùn hoáa xaä vuâng biïn xa xöi gian khoá bêåc
hûúng àêët nûúác. Qua Taã Köë Khûâ àùåc sùæc tuyïåt vúâi, vúái nhûäng neát nhêët cuãa huyïån Mûúâng Nheá vúái söë Haâng nùm, xaä Sñn Thêìu coá haâng cuäng trïn nhûäng taãng àaá thö raáp
àïí lïn trung têm xaä Sñn Thêìu, tinh hoa nhêët cuãa nuái rûâng miïìn ngûúâi ngheâo hiïån chó coân 19% nghòn lûúåt ngûúâi tham gia cuâng phuã kñn rïu phong... Àaá nhiïìu vö
khöng nhû chuáng töi àaä hònh dung Têy Bùæc vaâ con ngûúâi àûúåc thïí (möîi nùm xaä xêy dûång chó tiïu kiïím lêm àõa baân, Traåm baão töìn biïn, viïåc àaâo àûúåc ao àïí thaã caá
trûúác àoá vïì möåt chöën "thêm sún hiïån qua êím thûåc, qua trang phuåc, giaãm ngheâo tûâ 2 - 3%). Trong baão vïå, khöng àïí mêët möåt cêy trûúác àêy chó laâ giêëc mú, búãi quaá
cuâng cöëc", traái laåi, ngûúâi Haâ Nhò úã qua êm nhaåc vaâ nhûäng cêu tûúng lai khöng xa, xaä seä phêën rûâng, chñnh vò vêåy, hiïån rûâng cuãa khoá khùn vaâ vêët vaã, nhûng vúái
A Pa Chaãi coá cuöåc söëng àêìy àuã, chuyïån kïí cuâng caác phong tuåc, têåp àêëu khöng coân höå ngheâo, têët caã xaä Sñn Thêìu àaåt 73,36% àöå che quyïët têm, chuáng töi àaä laâm àûúåc”.
vúái nïëp sinh hoaåt vùn minh. quaán töët àeåp lêu àúâi. nhúâ vaâo àêët rûâng, dûåa vaâo rûâng àïí phuã, laâm lïn têëm laá chùæn vûäng Öng Khai luön têm niïåm, baão
Nhûäng nhaâ göî vûäng chùæc àûúåc Gùåp chuáng töi, öng Púâ Dêìn phaát triïín kinh tïë. Xaä àang phaát chùæc, baão vïå tûâng têëc àêët thiïng vïå möëc giúái biïn cûúng cuäng laâ
lúåp tön, khu vïå sinh àùåt caách xa Sinh höì húãi giúái thiïåu nhû noái lúâi triïín tröìng cêy sa nhên, quïë xen liïng cuãa Töí quöëc. baão vïå chñnh ngöi nhaâ cuãa mònh.
núi úã, trêu boâ àûúåc nhöët trong múâi, Tïët ngûúâi Haâ Nhò àang àûúåc canh vaâ tröìng dûúái taán cêy rûâng Àaä àïën xaä Sñn Thêìu, cöåt möëc A Duâ nùm nay sûác khoãe öng àang
chuöìng traåi, treã em coá quêìn aáo caác nhaâ chuêín bõ röån raâng caác cho thu nhêåp cao tûâ 50 - 60 triïåu Pa Chaãi, khöng ai khöng biïët àïën yïëu dêìn ài, nhûng tinh thêìn cuãa
mùåc, coá chùn êëm khi muâa laånh vïì. baãn, nhaâ naâo cuäng möí lúån (lúån àöìng/ha. Cêy sa nhên dïî tröìng, caái tïn Sûâng Sûâng Khai - ngûúâi öng thò khöng hïì suy chuyïín. Öng
Vûâa gùåp chuáng töi úã sên truå àûúåc caác nhaâ chùm chuát nuöi tûâ phaát triïín nhanh, chó 2 nùm àaä baãn A Pa Chaãi. Öng àûúåc vñ nhû luön dùån doâ con chaáu vaâ tuyïn
súã xaä, Púâ Chinh Paå - Chuã tõch àêìu nùm). Khaách àïën nhaâ naâo cho thu hoaåch nïn àang àûúåc “cöåt möëc söëng” - möåt têëm gûúng truyïìn vêån àöång baâ con trong baãn
UBND xaä Sñn Thêìu, vúái caái bùæt tay cuäng phaãi úã laåi ùn cúm cuâng gia nhên röång laâm cêy chuã lûåc àïí xoáa àïí ngûúâi dên úã àêy hoåc têåp, laâm nêng cao yá thûác traách nhiïåm baão
nhû truyïìn lûãa xua tan laånh giaá àònh. YÁ nghôa nhêët àöëi vúái ngûúâi ngheâo, vûún lïn laâm giaâu cho theo. Öng Sûâng Sûâng Khai trûúác vïå biïn giúái, khöng nghe lúâi xuái
cuãa nuái rûâng, oang oang gioång Haâ Nhò laâ phong tuåc cuáng rûâng nhiïìu höå gia àònh. àêy laâ Phoá Chuã tõch kiïm Trûúãng giuåc cuãa keã xêëu.
noái: “Nhaâ baáo lïn àêy úã laåi ùn tïët vaâo ngaây Tïët. Rûâng coá yá nghôa Àïí giûä caánh rûâng xanh núi cöng an Sñn Thêìu (nay öng laâ giaâ Chia tay Sñn Thêìu - A Pa Chaãi
vúái baâ con Haâ Nhò, coân vaâi ngaây àùåc biïåt àöëi vúái àúâi söëng cuãa phïn giêåu cuãa Töí quöëc, khöng cêy laâng, ngûúâi uy tñn cuãa baãn A Pa vaâo buöíi chiïìu hoaâng hön múâ dêìn
nûäa thöi”. Tïët ngûúâi Haâ Nhò àûúåc ngûúâi dên, rûâng che chúã vaâ baão rûâng linh thiïng naâo bõ àöën haå, Chaãi) vaâ laâ ngûúâi àêìu tiïn àaâo ao trïn caác daäy nuái miïìn quan taái trêåp
bùæt àêìu töí chûác vaâo ngaây 6/12, vïå nïn àûúåc ngûúâi dên coi nhû chùåt phaá… xaä Sñn Thêìu àaä phaát lêëy nûúác “trúâi” trong khe nuái àïí thaã truâng, trong töi hiïån lïn hònh aãnh
vêåy tñnh tûâ thúâi àiïím chuáng töi àïën thêìn linh, dêng lïî vêåt taå ún àïí huy sûác maånh toaân dên trong viïåc caá, àûúåc ngûúâi Haâ Nhò hoåc theo àïí cuöåc söëng àöíi thay “ngoaån muåc”
Sñn Thêìu, chó coân 5 ngaây laâ bùæt cuâng rûâng sinh söi, naãy núã. baão vïå 16.284,75ha rûâng doåc àïën nay xaä Sñn Thêìu àaä coá gêìn cuãa ngûúâi dên vuâng biïn àang
àêìu caái Tïët cuãa ngûúâi dên núi Öng Sinh vúái lúâi noái chùæc nõch, tuyïën biïn giúái bùçng viïåc giao cho 14ha ao nuöi thuãy saãn. ngaây àïm “baám àêët, giûä rûâng” vaâ
àêy. Coá leä vò vêåy, trïn àûúâng theo mang êm àiïåu cuãa ngûúâi con nuái tûâng baãn. Caác baãn thaânh lêåp tûâng Chuáng töi àïën nhaâ öng Sûâng àïm giaä baån vúái voâng xoâe coá lûãa
chên Chuã tõch Púâ Chinh Paå qua rûâng Têy Bùæc, ngûúâi dên chuáng töí nhoám phên cöng haâng ngaây Sûâng Khai, khi caã nhaâ öng àang têët chaáy nöìng naân trong mùæt, lûãa chaáy
baãn Taá Miïëu, Taã Köë Khûâ, A Pa töi rêët haånh phuác vaâ maän nguyïån tuêìn tra, baão vïå rûâng vaâ giao cho bêåt chuêín bõ Tïët, öng dêîn chuáng trong cêu dên ca em gaái Haâ Nhò
Chaãi… àïën àêu, chuáng töi cuäng búãi àûúåc àoán caái Tïët súám sung trûúãng baãn chêëm cöng haâng ngaây, töi ra thùm ao caá, vûâa ài öng vûâa haát luác roát rûúåu cho töi, núi àêy
bùæt gùåp moåi ngûúâi haáo hûác chuêín tuác, àoaân viïn nhû àang goåi muâa ngûúâi tuêìn rûâng àûúåc traã tiïìn trñch noái: “Ngûúâi Haâ Nhò laâm nhaâ trïn ngaây Tïët àang tûng bûâng, röån raä...
bõ cho möåt dõp àùåc biïåt. Tïët ngûúâi xuên vïì. ra tûâ dõch vuå möi trûúâng rûâng. àaá, gieo tröìng trïn àaá, yïu thûúng Sñn Thêìu goåi xuên vïì!.q