Page 65 - Tài nguyên & Môi Trường - Số Tết Âm Lịch

65
baotainguyenmoitruong.vn

naâo. Gian bïëp nhaâ saân ngûúâi
Taây thûúâng nùçm úã giûäa ngöi
nhaâ 3 gian 2 chaái. Àêìu tiïn laâ Xuên vïì
cho hai cêy cuãi göåc tûâ hai bïn
(ngang vúái noác nhaâ tûâ cûãa vaâo
vaâ tûâ bïn trong ra). Cuâng vúái
hai cêy cuãi göåc nhû laâ truå cöåt, n NGUYÏÎN THÕ KIM THUÁY
àiïím nhêën cuãa bïëp laâ cuãi con
àûúåc àun vaâo àïí bïn caånh hai úãi boã chiïëc aáo muâa àöng giaâ nua cùçn cöîi. Àêët trúâi cûåa
cêy cuãi göåc. Chûa àuã, nïëu mònh àaánh thûác nhûäng caânh cêy khùèng khiu truåi laá
khöng coá àoám nûáa hay àoám bêåt tung nhûäng mêìm non xanh mún múãn nhoã beá li ti
giang cho vaâo àöët laâm noâm thò Ctrong tiïët trúâi êëm aáp.
coân lêu cuãi con vaâ cuãi to múái Têët caã vaån vêåt, con ngûúâi reo mûâng: Muâa xuên àaä vïì!
chaáy lïn àûúåc. Àoám chaáy laâm Xuên vïì, traân ngêåp tûâng cùn nhaâ, goác phöë, àêåu trïn nhûäng
noáng cuãi con. Cuãi con chaáy caânh àaâo, quêët cuâng hûúng thúm khoe sùæc thùæm lung linh cuãa
cuâng àoám laâm noáng vaâ beán cuãi têët caã nhûäng loaâi hoa àaä êëp uã bao ngaây trong giaá reát giúâ àua
göåc chaáy. Caã ba loaåi húåp laåi taåo nhau bung luåa trûng diïån trong ngaây höåi muâa xuên ngêåp traân
nïn bïëp lûãa höìng rûâng rûåc. nùæng múái.
Than höìng cúâi ra nûúáng thõt caá Xuên vïì khúãi àêìu cho möåt nùm tûúi treã, cùng traân nhûåa
xeâo xeâo thúm lûång. Choä xöi toãa söëng. Tûâng àaân chim eán truá reát úã àêu cuäng höëi haã bay vïì àaánh
muâi nïëp nûúng lan cuâng húi êëm thûác chuáng baån coân nguã quïn bêåt dêåy chaâo àoán muâa xuên múái.
khùæp nhaâ, coá khi coân lan caã Rñu rñt baãn húåp xûúáng lñu lo dûúái bêìu trúâi trong xanh cao vúâi vúåi.
sang haâng xoám. Nhûäng thûãa ruöång caây aãi cuãa baâ con nöng dên cuäng vui mûâng
Trïn dûåa (saân treo caách liïn hoan bûäa tiïåc thoãa sûác trong doâng nûúác maát laânh, trong
bïëp 80cm) laâ caác loaåi thõt àûúåc vùæt. Àêy nûäa, nhûäng ö maå non xanh mún múãn àang dêåp dòu
hun khoái vúái gia võ thúm nhû haåt laâm duyïn vúái gioá.
döíi, haåt mùæc kheán hay tiïu Xuên vïì nhû röån raâng, phêën khúãi hún vúái moåi ngûúâi. Ai
rûâng. Sau bûäa têët niïn quêy cuäng mong àoán tuöíi múái vúái sûác khoãe vaâ nhiïìu niïìm vui, ai
quêìn bïn bïëp lûãa, nöìi baánh cuäng mong nùm múái seä xua ài nhûäng vêët vaã mûu sinh àïí cuöåc
chûng àûúåc bùæc lïn. Cuãi àûúåc àoaân tuå bïn ngûúâi thên thïm êëm aáp àuã àêìy... Nhaâ nhaâ choån
thïm vaâo, nûúác àûúåc tiïëp vaâo ngûúâi húåp tuöíi xöng àêët. Cuå giaâ ban löåc cho con chaáu, chuác
nöìi. Nhûäng cêu chuyïån rêm ran moåi viïåc hanh thöng. Con chaáu chuác thoå öng baâ böë meå. Ngûúâi
bïn bïëp lûãa bêåp buâng. Tiïëng lúán mûâng tuöíi treã con. Nhûäng phong bao àoã choát keâm theo lúâi
phaáo Giao thûâa gioân tan lan lan chuác may mùæn haånh phuác hún nùm qua. Cuâng nhau boã qua
trong thung luäng… nhûäng hiïìm khñch, bûúác qua chuyïån khöng vui, thay vaâo àoá laâ
Trang nghiïm böë cuáng nhûäng nuå cûúâi thên thiïån, gùæn boá tònh caãm chên thaânh àïí xñch
Giao thûâa. Luä treã chòm vaâo giêëc laåi gêìn nhau, àoaân kïët, cuâng nhau thûúãng hûúng võ Tïët, hûúng
nguã. Chó coân meå sau bïëp lûãa võ cuãa quï nhaâ. Baánh chûng xanh. Miïëng gioâ àêåm àaâ, mõn
Lêëy cuãi goái thïm baánh teã, baánh dúåm, maâng thúm ngoåt goái trong laá chuöëi ùn keâm vúái cuã haânh trùæng
baánh raán vaâ trúã nhûäng gùæp chaã thúm nöìng vúái coång dûa vaâng. Bïn nhûäng nuå cûúâi thên thiïån
nûúáng vaâng ruöåm cho bûäa êëm aáp cuãa gia àònh, voâng tay êëm aáp cuãa öng baâ cha meå, tònh
cuáng töí tiïn saáng Muâng 1 Tïët. thûúng yïu cuãa quï hûúng ruöåt thõt.
Cuãi göåc àûúåc lûåa kyä, khö cong, Xuên vïì! Truát ài nhûäng nhoåc nhùçn, lo toan böån bïì cuãa cuöåc
than àûúåm, àuã cho ba ngaây Tïët söëng. Gieo rùæc nhûäng mêìm xanh hy voång, böìi àùæp thïm niïìm
àeân dêìu (höìi êëy chûa coá àiïån Boá cuãi, àoám àeåp àûúåc lêëy
thùæp saáng), êëm aáp, tñ taách cuãi lûãa laâm möåt trong nhûäng thûúác ào khöng luác naâo ngöi nhaâ khöng tin. Vaån vêåt sinh söi. Àêët nûúác àöíi múái. Nhaâ nhaâ an vui. Ngûúâi
nöìng naân àaä thêëy haånh phuác maâ keán vúå cho caác chaâng trai cuãa coá lûãa êëm. Khaách àïën nhaâ chuác ngûúâi khoãe maånh.
quïn hïët mïåt nhoåc. caác gia àònh trong vuâng. Meå töi Tïët cuäng quêy quanh bïëp lûãa. Möåt muâa xuên Viïåt Nam raång rúä.
Nïëu chó coá cuãi göåc thò chûa súå töi ïë nïn tûâ khi töi coân beá àaä Nhûäng mêm cöî àûúåc bûng ra, Àêëy! Chó thïë thöi cuäng caãm àöång lùæm röìi!.q
thïí thaânh bïëp lûãa. Seä laâ thiïëu cöng phu daåy töi bñ quyïët àïí coá treã thò ngöìi xa bïëp, giaâ thò ngöìi
soát nïëu khöng noái àïën viïåc àaân boá cuãi àeåp. ngay cûãa bïëp hay sau bïëp
öng lêëy cuãi göåc thò àaân baâ, phuå Ài lêëy cuãi Tïët seä nhöån nhõp uöëng rûúåu vaâ chuác nhau bao
nûä lêëy cuãi con, lêëy àoám tûâ rûâng. lïn vaâi höm gêìn giaáp Tïët àiïìu töët àeåp. Bïëp than hoa maâ
Thûúâng laâ lêëy cuãi con úã àöìi thêëp (khoaãng 17, 18 thaáng Chaåp). nûúáng baánh chûng ai ùn möåt
hún, nhûng muöën lêëy cuãi con coá Nhûäng cêy cuãi göåc, nhûäng vaác lêìn chùæc nhúá daâi lêu. Than hoa
chêët lûúång, maâ laâ cuãi Tïët thò phaãi cuãi con, vaác àoám naây chó laâ cú khöng laâm nhoå tay hay àöì ùn.
ài cuâng àaân öng lêëy úã rûâng giaâ. söë lúán àûúåc böí sung vaâo caã Hong nûúáng than ngang vúái
Khaác vúái cuãi göåc sau khi lao döëc möåt àöëng cuãi àoám àaä àûúåc moåi mùåt bïëp, khaác vúái nûúáng trïn
cho trêu keáo vïì, cuãi con, àoám laâ nhaâ cêìn mêîn gom nhùåt tûâ trûúác than coá khoái. Caái muâi thúm
phaãi boá àïí vaác trïn vai vïì têån àoá vaâi thaáng. Nhaâ ai dûúái gêìm àêåm àaâ, ngoåt ngaâo cuãa thõt caá
nhaâ. Trûúác hïët laâ phaãi ài choån saân hay bïn chaái nhaâ cuäng coá nûúáng vúái haåt mùæc kheán hay
lûåa cuãi. Choån nhûäng caânh khö, àöëng cuãi chúâ Tïët duâ to hay nhoã. haåt döíi àaä nñu chên khöng ñt
chùæc vaâ tûúng àöëi thùèng, àïìu Thoác trong böì coân ñt nhòn thêëy, ngûúâi ài röìi trúã laåi Ao Bon,
cêy; sau àoá xïëp vaâo tûâng boá nhûng àöëng cuãi Tïët thò luön Chêën Thõnh, Yïn Baái cuãa töi.
phuâ húåp vúái sûác vaác cuãa tûâng hiïån hûäu vúái nhûäng lúâi trêìm tröì Lêëy cuãi Tïët coân maäi trong
ngûúâi. Ngûúâi yïëu hay treã em thò khaác nhau. Vò vêåy cuãi Tïët kyá ûác tuöíi thú töi, vaâ vúái lúáp
boá vaác nhoã, ngûúâi coá sûác khoãe khöng chó laâ vêåt chêët maâ coân laâ ngûúâi quï nuái nhûäng nùm baãy
töët thò boá vaác to. niïìm vui, sûå haänh diïån mang mûúi, taám mûúi cuãa thïë kyã
Xïëp cuãi vaâ kïët laåi thaânh boá laâ yïëu töë tinh thêìn trong möîi nhaâ. trûúác. Nhûäng baâi hoåc coi rûâng
caã möåt nghïå thuêåt. Göëc xïëp vaâo Chuáng töi khöng chó àûúåc laâ nhaâ, laâ núi cung cêëp saãn vêåt
göëc, ngoån xïëp vaâo ngoån maâ boá böë meå dùæt vaâo rûâng lêëy cuãi Tïët, cho àúâi söëng vaâ loâng biïët ún
cuãi cên bùçng àêìu àuöi. Tuyïåt maâ coân àûúåc daåy cheã laåt, gom coân maäi vúái rûâng. Nhûäng lúâi meå
nhiïn khöng àûúåc boá göëc vaâ cuãi, boá cuãi, choån doáng giang daåy biïët söëng trûúác sau, trïn
ngoån vaâo vúái nhau. Viïåc àun cuãi laâm laåt goái baánh... vaâ biïët bao tri dûúái veån toaân hiïëu nghôa coân
vaâo bïëp cuäng thïë. Göëc cêy phaãi thûác vïì rûâng. Nïëu lúä tay phaåt àêy nöëi tiïëp cho àúâi sau. Chùæc
cho vaâo àöët trûúác, chaáy dêìn àïën möåt taâu laá dong hay bêåp linh úã miïìn mêy trùæng meå vui lùæm
ngoån. Nïëu ai cho ngoån vaâo tinh vaâo nhûäng cêy cuãi maâ mònh khi biïët bêy giúâ trúâi mûa khöng
trûúác seä bõ nhòn nhêån nhû ngûúâi khöng lûåa choån laâ bõ mùæng. Meå phaãi lo nhêåp nheâm khoái bïëp khi
khöng biïët àiïìu, keã ngöî ngûúåc, baão, àïí ngûúâi ài sau hoå choån. cuãi ûúát, Tïët khöng lo phaãi lo
bõ xa laánh hoùåc chï cûúâi. Ngoaâi Vò caách daåy döî baão ban êëy nïn kiïëm cuãi àïí sûúãi êëm, àïí nêëu
viïåc tröng cho àeåp mùæt coân laâ lúâi coá nhûäng gia àònh duâ vaâo rûâng baánh chûng, àïí laâm saáng cùn
dùån doâ cuãa ngûúâi xûa, söëng sao muöån vêîn lêëy àûúåc cuãi, laá dong, nhaâ nhoã nhû ngaây xûa. Meå úi,
cho coá trïn coá dûúái thuêån hoâa: lêëy àûúåc giang cheã laåt, vaâ caác duâ cuöåc söëng coá dêu bïí àöíi
“ Riïng boá cuãi xïëp göëc vaâo loaåi cêìn thiïët cho cuöåc söëng. thay, nhûng tònh meå vaâ kyá ûác
möåt phña Ngûúâi ài trûúác lêëy trûúác, nhûng kiïëm cuãi ngaây Xuên vêîn àong
Àûâng bao giúâ löån göëc ngoån khöng huãy hoaåi xung quanh bêët àêìy trong kiïëp nhên sinh,
vaâo nhau cûá thûá gò cuãa rûâng. Hoå coi rûâng khöng bao giúâ vúi nhaåt.
Thûá tûå trûúác sau nhõn laâ cuãa nhaâ mònh nïn thên thiïån,
nhûúâng trïn dûúái baão vïå vaâ biïët ún. Yïn Baái ngaây cuöëi nùm
Baâi hoåc laâm ngûúâi meå daåy Seä laâ khiïëm khuyïët nïëu *ÚÁp: Möåt loaåi àöì àûång caác
vêîn coân àêy” khöng noái vúái caác baån vïì viïåc loaåi rau quaã cuãa ngûúâi Taây.
(Nhúá Meå) àun cuãi lûãa ngaây Tïët nhû thïë ** Voã dao laâ àöì laâm bùçng
tre àïí àeo con dao caånh höng.