Page 92 - Sức khỏe & Môi trường

Phong tục đón Tết này có ý nghĩa rất nhân văn, thể
hiện lòng biết ơn của con người đối với con vật đã
giúp đỡ gia chủ lao động cả năm. Đặc biệt người
Mường quan niệm rằng, sau một năm làm lụng vất
vả, con trâu hay cái cày đều phải được nghỉ ngơi. Từ
mấy ngày trước Tết, họ chuẩn bị sẵn chiếc mõ, qua
giao thừa thì đi đốt đuốc để gọi vía trâu về.
8. Tục gọi hồn của người Thái:

Vào tối 29 hoặc 30 Tết, mỗi gia đình người Thái sẽ
thịt hai con gà, một con cúng tổ tiên, một con để
gọi hồn cho những người trong nhà. Thầy cúng sẽ
lấy áo của từng thành viên trong nhà, bó chặt một
Người Dao đỏ. đầu rồi vắt lên vai. Tay thầy cầm một cây củi
đang cháy, mang ra đầu làng thực hiện
Trước Tết cả tháng, tại khắp các nghi thức gọi hồn.
bản người Dao, nhà nhà người
người đều chuẩn bị các bộ Sau khi gọi khoảng hai đến ba
quần áo đẹp nhất, những lần, thầy cúng sẽ về chân cầu
vũ điệu tuyệt vời nhất. thang của gia đình này gọi
Đến ngày Tết, các gia thêm lần nữa. Cuối cùng
đình sum vầy tại nhà tộc thầy buộc một sợi chỉ đen
trưởng và cùng nhau làm vào tay từng thành viên
lễ cúng tổ tiên. Đến giờ của gia đình đó để trừ tà
thìn các điệu nhảy bắt ma.
đầu, các thanh niên sẽ
nhảy theo thầy cả. 9. Tục vỗ mông của
người H’Mông:
Có tất cả 14 điệu nhảy, họ Tục vỗ mông của
dùng gươm đao bằng gỗ để người H’Mông. Vào những ngày đầu năm, người
múa trong tiếng trống tiếng khèn H’Mông sẽ mở hội và tổ chức rất
vang động. Các điệu múa diễn tả lại nhiều trò chơi. Đây cũng là dịp trai gái
cảnh lao động sinh hoạt của những người hẹn hò, giao duyên. Khi ấy, nếu chàng trai
dân địa phương hàng ngày: Điệu nhảy chào bố mẹ, muốn tỏ tình với một cô gái, anh ta sẽ tiến lại và vỗ
tổ tiên thì nhảy múa một chân, đầu cúi, ngón tay vào mông cô. Nếu cô ưng thuận, cô sẽ vỗ lại mông
trỏ giơ cao; điệu mô phỏng cò bay, dang hai tay vẫy chàng trai. Nếu họ phải lòng nhau, theo tục lệ phải
vẫy nhịp nhàng, hay có điệu diễn tả điệu đi của hổ… vỗ mông đủ 9 cái trước sự chứng kiến của mọi người
Cứ thế các điệu nhảy nối tiếp nhau, kéo dài tới 10 và chính thức thành đôi.
giờ đồng hồ.
10. Lễ gội đầu của người Thái trắng:
7. Gọi vía trâu về ăn Tết của người
Mường: Từ trưa ngày cuối cùng trong năm, tất cả già làng,
trưởng bản, từ già đến trẻ hò nhau xuống bờ sông
để tổ chức lễ gội đầu, với mong muốn xua đi tất cả
những gì không may mắn trong năm. Họ còn chuẩn
bị những bát nước gạo đã được ngâm cho chua
nhẹ, rồi xối từ từ lên tóc, gợi lên mọi điều tốt đẹp cho
ngày mai bước vào năm mới thật tinh khôi. n

92 SỨC KHOẺ & MÔI TRƯỜNG