Page 15 - Khoa học và Đời Sống - Số Tết Âm Lịch
P. 15

GÓC NHÌN TÂN XUÂN                                                                     15


                                                                                                                                     Xuân Ất Tỵ  - 2025




                    CƠ HỘI,  THÁCH THỨC DOANH NGHIỆP VIỆT
                           TRÊN ĐƯỜNG ĐUA NET ZERO
             Trao đổi với Khoa học và Đời sống/Báo Tri thức và Cuộc sống, GS.TS
          Hoàng  Xuân  Cơ,  Trưởng  ban  Khoa  học  VIASEE  cho  rằng,  doanh  nghiệp
          chính là người thực hiện việc giảm phát thải bởi chính họ là người phát thải.
          Tuy nhiên, thực tế doanh nghiệp lấy lời lãi làm động lực để phấn đấu, làm thế
          nào để bớt chi phí, kể cả các chi phí được yêu cầu.
             Khi nói về trách nhiệm, doanh nghiệp thừa nhận nhưng nếu không có sự
          vào cuộc của cơ quan nhà nước với các yêu cầu pháp luật đi kèm và không có
          áp lực từ các thị trường khó tính như châu Âu với các quy định khắt khe, thì
          các doanh nghiệp cũng không làm.
                                               Theo  GS.TS  Hoàng  Xuân
                                            Cơ, doanh nghiệp nào làm tốt,
                                            có cơ hội nhưng thách thức sẽ
                                            đến với các doanh nghiệp biết
                                            mà không chịu làm, nếu không
                                            làm nhanh chóng, sẽ phải chịu
                                            áp lực, thách thức rất lớn.                           chuyển đổi xanh
                                               Cơ hội lớn nhất đối với các
                                            doanh  nghiệp  là  chứng  minh
                                            được rằng, họ đang tiến hành                          của các nước
                                            các  công  việc  nhằm  cắt  giảm
                                            phát thải, thì họ sẽ được Nhà
                                            nước,  thế  giới  và  người  tiêu
          dùng đề cao. Họ có thể hoạt động lâu dài. Lúc đầu, họ có thể phải chi phí lớn.
          Tuy nhiên, họ vẫn cầm chừng, vừa làm vừa nghe ngóng. Nhà nước có yêu                              huyển đổi xanh là một phương thức
          cầu hay không, người tiêu dùng có ý kiến hay không. Doanh nghiệp có độ lì                         phát triển kinh tế quan tâm đến vấn đề
          nhất định, nếu không làm ráo riết cũng chỉ ở mức vừa phải.                                        môi trường và tài nguyên ngày càng
             “Muốn hay không muốn, phải tạo áp lực với các doanh nghiệp. Có doanh
          nghiệp thực hiện vì họ biết trước sau cũng phải thực hiện nên làm sớm, có              Ccạn kiệt.
          những chiến lược đi đúng hướng, nắm bắt được xu thế”, GS.TS Hoàng Xuân
                                                                                      Nhiều quốc gia phát triển vận dụng tăng
          Cơ nêu ý kiến.                                                           trưởng xanh trong mục tiêu phát triển kinh tế   tranh của các ngành sản xuất trên thị trường
                                                                                                                         thế giới, như: xây dựng hệ thống thuế xanh,
             GS.TS Hoàng Xuân Cơ cho rằng, các ngành phát thải lớn như sản xuất    quốc gia và đạt được những thành tựu lớn.   đặc  biệt  chú  ý  đến  các  chính  sách  tín  dụng
          năng lượng, đặc biệt là sản xuất điện, nhiệt điện,... hay sản xuất xi măng,                                    xanh, phát triển trái phiếu xanh.
          ngành thép, ngành hóa chất, cần thiết chuyển đổi sang phương thức mới, sử
          dụng năng lượng tái tạo, đồng thời lập báo cáo môi trường chi tiết việc phát   Mỹ dẫn đầu kinh tế xanh            Thông  qua  việc  cho  phép  phát  triển  các
          thải carbon để có kế hoạch chuyển đổi hiệu quả.                             toàn cầu                           khu công nghệ cao, Trung Quốc đã ban hành
                                                                                                                         nhiều quy định và luật lệ liên quan như quy
                                                                                      Là  quốc  gia  sớm  tiếp  cận  với  mục  tiêu   định về phạm vi các lĩnh vực khoa học, công
                                                                                   xanh hóa nền kinh tế, dẫn đầu kinh tế xanh   nghệ  cao  được  phát  triển,  các  ngành  công
        phải là câu chuyện về động lực kinh tế,   đề  tập  trung  nguồn  lực  chuyển   toàn cầu, Chính phủ Mỹ thực hiện các mục   nghệ thay thế khác cho các ngành công nghiệp
        mà nó chắc chắn được tạo ra khi chúng   nền kinh tế từ “nâu” sang “xanh”.   tiêu giảm phát trong dài hạn, triển khai các   truyền thống.
        ta nhận thấy phải có cách tiếp cận mới   Nguyên  tắc  của  kinh  doanh  cho   chính sách phát triển kinh tế xanh thông qua
        trong ứng dụng khoa học và công nghệ   thấy, sử dụng 20% nguồn lực để tạo   việc thực hiện tiết kiệm năng lượng kết hợp
        để mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn.  ra được 80% kết quả. Hiện, nước ta   với chính sách năng lượng tái tạo.      Các nước Tây Âu và Nhật Bản
           Theo  ông  Nguyễn  Hoa  Cương,   gặp không ít khó khăn về việc tăng        Từ sau khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm   thúc đẩy các ngành sản xuất
        cần nhận diện thách thức đặt ra đối   cường  năng  lực,  vấn  đề  đào  tạo   2008,  Chính  phủ  Mỹ  phải  chuyển  sang  mô
        với Việt Nam. Chúng ta không nói về   nguồn  nhân  lực  và  con  người,  về   hình  tăng  trưởng  bền  vững,  thúc  đẩy  tăng   sạch… ra đời tiêu chuẩn
        câu chuyện kinh tế số, kinh tế xanh   khả năng tiếp cận công nghệ và khả   trưởng  của  nền  kinh  tế  xanh,  nghĩa  là  tăng   “dấu chân carbon”
        đơn  lẻ  mà  nói  về  chuyển  đổi  kép.   năng tiếp cận vốn xanh. Nếu không   trưởng  kinh  tế  gắn  với  bảo  vệ  môi  trường.   Ở các nước Tây Âu và Nhật Bản, xu hướng
        Xanh và số, hai yếu tố này phải gắn   khắc phục được điều này, các nước    Trong chiến lược tái công nghiệp hóa cho giai   phát triển hướng tới nền kinh tế xanh, với lộ
        chặt với nhau. Các khó khăn hiện nay   khác trên thế giới sẽ tiếp cận nguồn   đoạn 10 năm nhằm phát triển công nghệ mới,   trình thực hiện và thúc đẩy các ngành sản xuất
        với  Việt  Nam,  là  nguồn  lực:  khung   tài chính khí hậu khổng lồ mà thế   khuyến khích các doanh nghiệp đổi mới công   sạch và carbon thấp mới hình thành.
        pháp  lý,  nhân  lực,  vai  trò  của  khu   giới đang dành cho các nước đang   nghệ, tiết kiệm năng lượng, nhất là các doanh
        vực  công,  thực  thi  chính  sách...Đây   phát triển.                     nghiệp vừa và nhỏ.                       Trong hệ thống kinh tế toàn cầu của nhóm
        là những vấn đề căn cơ trong chuyển   PGS.TS  Nguyễn  Đình  Thọ  nhấn         Mỹ  muốn  trở  thành  nước  đi  đầu  trong   nước công nghiệp phát triển (OECD), Tây Âu
        đổi xanh, chuyển đổi số.         mạnh,  Việt  Nam  cần  có  những  biện    công nghệ sạch, với hướng tiếp cận mới theo   ra sức thúc đẩy đưa các chỉ tiêu về carbon thấp
                                         pháp hỗ trợ ưu đãi, đặc biệt thông qua    “kinh tế carbon thấp”, giảm thiểu phát thải khí   vào hệ thống quy định quốc tế, với sự ra đời
                                                                                                                         của  tiêu  chuẩn chứng nhận quốc tế về “dấu
           Cơ chế thông thoáng….         phát  hành  trái  phiếu  xanh,  tín  dụng   nhà kính được thể hiện trong một số đạo luật   chân carbon”, mở màn cho quá trình này.
                                         xanh, mua sắm xanh, thuế phí ưu đãi       đang được đưa ra bàn thảo để đi đến quyết
           nâng tầm giá trị              xanh, đồng thời cần có những ưu đãi       định ban hành. Mỹ luôn lấy tiêu chí hiệu quả   Nhật  Bản  tích  cực  xu  hướng  giảm  thiểu
           doanh nghiệp                  về đất đai và tất cả những ưu đãi khác    kinh tế để thực thi chính sách, động lực thị   carbon thông qua Nghị định thư Kyoto, thực
                                                                                                                         hiện triệt để 3R và tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ
           PGS.TS  Nguyễn  Đình  Thọ  chỉ  ra   trong mua sắm xanh.                trường thúc đẩy đổi mới công nghệ, thực thi   môi trường. Từ cuối năm 2009, Nhật Bản phát
        những  yếu  tố  giúp  Việt  Nam  thành   Để phát triển kinh tế xanh gắn    bảo vệ môi trường có khoa học và kế hoạch rõ   động chiến lược tăng trưởng mới, tập trung
        công trong việc chuyển đổi sang kinh   với phát triển bền vững, Việt Nam   ràng theo từng giai đoạn cụ thể.      vào hai ngành công nghiệp mới là ngành môi
        tế  xanh,  kinh  tế  tuần  hoàn  bao  gồm:   cần hoàn thiện hệ thống chính sách                                  trường và năng lượng, ngành y tế…
        thứ nhất là thể chế, cần được ưu tiên số   về  phát  triển  kinh  tế  xanh  để  tạo   Trung Quốc phát triển         Với mục tiêu trở thành quốc gia “xanh
        1, thứ hai là hạ tầng, thứ ba là tài chính   điều kiện thuận lợi cho sự tham gia   theo hướng carbon thấp và     nhất  thế  giới”,  Đan  Mạch  có  chiến  lược
        xanh, thứ tư là công nghệ xanh, và cuối   của doanh nghiệp vào nền kinh tế                                       tăng trưởng xanh đến năm 2035; tập trung
        cùng là năng lượng xanh…         xanh và hưởng lợi từ mô hình này.            tăng trưởng xanh                   vào việc chuyển từ nhiên liệu năng lượng
           Về thể chế chính sách, rất nỗ lực khi   Xây  dựng  chiến  lược  tổng  thể  về   Là  một  quốc  gia  đạt  được  những  thành   hóa thạch sang đầu tư vào công nghệ xanh,
                                         phát triển kinh tế xanh, xây dựng
        lồng ghép kinh tế tuần hoàn vào trong   cơ cấu nền kinh tế xanh với ba trụ   tựu  to  lớn  về  kinh  tế,  Trung  Quốc  phải  đối   năng  lượng  xanh,  hạn  chế  phát  thải  khí
        luật Bảo vệ môi trường và là một trong   cột nông nghiệp, công nghiệp, dịch   mặt  với  tình  trạng  ô  nhiễm  môi  trường,  hệ   nhà kính (GHG).
        những nước đi đầu trong khu vực. Về   vụ;  Chính  phủ  cần  đầu  tư  nguồn   sinh  thái  suy  giảm  nghiêm  trọng,  thiếu  hụt   Đan  Mạch  nỗ  lực  khai  thác  tốt  hơn  các
        hạ tầng xanh, nước ta ở mức thấp so   lực nhiều hơn vào phát triển, ứng    lớn nguồn tài nguyên và năng lượng cho phát   quan hệ, tương tác với các chính sách của EU
        với thế giới do chúng ta đang ở trình   dụng  công  nghệ  cao,  phát  triển   triển kinh tế.                     và  quốc  tế,  tìm  ra  phương  pháp  thích  hợp
        độ phát triển, đứng ở vị trí 94/160.   năng  lượng;  thu  hút  các  nguồn     Trung Quốc phải chuyển dịch từ phương   để áp dụng công nghệ xanh, giảm lượng khí
           Những  khó  khăn  đối  với  việc   lực  trong  và  ngoài  nước  vào  quá   thức  phát  triển  kinh  tế  tiêu  hao  nhiều  tài   thải CO2 trong các lĩnh vực không nằm trong
        chuyển  đổi  xanh,  chuyển  đổi  tuần   trình chuyển dịch sang tăng trưởng   nguyên  sang  phương  thức  tiết  kiệm  tài   chương trình thương mại khí thải của EU…
        hoàn,  chuyển  đổi  carbon  thấp  vẫn  là   xanh,  tạo  điều  kiện  thuận  lợi  cho   nguyên,  nhấn  mạnh  bảo  vệ  môi  trường  và   Từ kinh nghiệm của các nước thành công
        rất lớn. Quy mô nền kinh tế xanh vẫn   các  dự  án  đầu  tư  có  quy  mô  lớn,   GDP  xanh,  khuyến  khích  đổi  mới  kỹ  thuật,   về kinh tế xanh, Việt Nam có thể học tập và
        ở mức 2%, trong khi 98% còn lại vẫn là   hiện  đại,  đáp  ứng  tiêu  chuẩn  về   sản xuất xanh và phát triển bền vững.   sáng tạo trong xây dựng chính sách phát triển
        kinh tế “nâu”.                   môi  trường,  học  tập  kinh  nghiệm         Chính quyền Bắc Kinh hướng tới nền kinh   cơ cấu ngành, nghề và điều chỉnh sao cho phù
           Theo PGS.TS Nguyễn Đình Thọ,   phát  triển  xanh  của  các  quốc  gia   tế xanh, phát triển theo hướng carbon thấp và   hợp với tình hình chính trị, xã hội, vị trí địa lý
        các  nhà  khoa  học  trao  đổi  về  vấn   tiên tiếp để áp dụng vào Việt Nam.  tăng trưởng xanh, với kỳ vọng tạo ra sức cạnh   và nền văn hóa của đất nước.
   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20