Page 13 - Đồ uống Việt Nam

trợ, tác động người tiêu dùng, kinh tế, xã hội, ngân sách, lao động, sản xuất bia dựa trên cấu trúc nền kinh tế Việt Nam thông qua hệ thống
môi trường đầu tư, kinh doanh, du lịch dịch vụ, sức khỏe v.v . đầu vào - đầu ra (gọi tắt là bảng I-O) và các dữ liệu chính thống liên quan
Ngành bia rất quan tâm, chú trọng vào việc nghiên cứu đánh giá sẵn có. Tất cả các kết quả đo lường được quy về giá so sánh.
tác động của những đợt điều chỉnh tăng thuế trước đó để có thêm Các bước tiến hành đo lường tác động kinh tế dựa trên phân tích
các thông tin chia sẻ với các nhà hoạch định chính sách. Năm 2014, bảng I-O cụ thể như sau:
Regioplan, là một công ty nghiên cứu của Hà Lan, phối hợp với công Bước 1: Phân nhóm bảng I-O gồm 22 ngành và xây dựng các
ty Ernst & Young và Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công bảng I-O ước tính (2025-2031)
thương đã công bố Báo cáo “Vị trí, vai trò ngành bia trong phát triển Trong bước này, Nhóm nghiên cứu thực hiện theo trình tự như
kinh tế xã hội”. Tiếp đến, năm 2022, Viện Nghiên cứu Đồ uống phối sau:
hợp với một nhóm chuyên gia đã thực hiện Báo cáo “Nghiên cứu tác 1) Từ bảng I-O (cập nhật năm 2022), phân nhóm nền kinh tế theo
động của việc điều chỉnh tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ngành đồ 22 nhóm ngành, bao gồm ngành sản xuất bia.
uống có cồn trong điều kiện bình thường mới”. 2) Ước tính bảng I-O theo từng năm (2025-2031). Bảng I-O ước
Tại Văn bản số 28/VB-VBA ngày 01/7/2024 của Hiệp hội Bia - Rượu tính sử dụng kịch bản tăng trưởng 6,5% theo mục tiêu Quốc hội đề
- Nước giải khát (VBA) gửi Bộ trưởng Bộ tài chính về góp ý dự thảo ra cùng với 02 giả thuyết gồm: (i) Giá trị sản xuất và giá trị tăng thêm
Luật thuế TTĐB (sửa đổi), VBA đề xuất lùi thời hạn tăng thuế tới năm của ngành bia bị ảnh hưởng bởi việc tăng giá; (ii) Giá trị sản xuất và
2027; đồng thời tăng thuế ở mức 5% và với lộ trình tăng 2 năm một giá trị tăng thêm của các ngành khác bị ảnh hưởng sau khi ngành bia
lần, đến mức 80% vào năm 2031, để phù hợp với bối cảnh kinh tế, bị ảnh hưởng bởi việc tăng giá.
thực trạng doanh nghiệp và để doanh nghiệp có khả năng trụ vững, Bước 2: Xây dựng hàm cầu tiêu dùng theo giá
thích ứng và điều chỉnh; qua đó giảm nhẹ ảnh hưởng tiêu cực quá Nhóm nghiên cứu giả định mối quan hệ giữa giá cả và sản lượng
mức tới ngành, giúp ngành tồn tại, phát triển và đóng góp chung cho các nhóm sản phẩm có quan hệ tuyến tính với nhau. Trên cơ sở số
phát triển kinh tế - xã hội (Phương án 3 – PA3). liệu giá cả, sản lượng và giá trị của nhóm sản phẩm bia, Nhóm nghiên
Trong nền kinh tế, sự tồn tại và phát triển của một ngành không cứu tiến hành xây dựng mô hình hồi quy tuyến tính giữa giá cả và
phải là đơn lẻ và độc lập. Hoạt động sản xuất, kinh doanh của một sản lượng, đồng thời ước lượng giá trị doanh thu của từng nhóm sản
ngành trong nền kinh tế sẽ có mối liên kết với các ngành khác. Nhằm phẩm trên cơ sở các sắc thuế thay đổi.
đánh giá tác động kinh tế toàn diện hơn, Viện Nghiên cứu Chiến Bước 3: Đánh giá tác động kinh tế của các phương án tăng
lược, Chính sách Công Thương – Bộ Công Thương, Viện Nghiên thuế TTĐB đối với mặt hàng Bia dựa trên phân tích các bảng I-O
cứu Đồ uống Việt Nam phối hợp với nhóm chuyên gia của Viện Với kết quả tính toán hệ số của cầu tiêu dùng theo giá bằng kinh tế
Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) và Tổng cục thống lượng được thực hiện tại Bước 2, Nhóm nghiên cứu đưa vào bảng I-O
kê (TCTK) thực hiện nghiên cứu “Đánh giá tác động của dự thảo để tính toán các tác động liên quan. Các tác động được đo lường bao
tăng thuế tiêu thụ đặc biệt đối với mặt hàng bia”, trên cơ sở tham gồm: Tác động tới giá trị sản xuất, giá trị tăng thêm (VA) của ngành
khảo báo cáo năm 2014 và 2022, tiếp tục cập nhật và bổ sung đánh bia và tác động tới toàn bộ nền kinh tế trên các khía cạnh: (i) Tổng giá
giá tác động định lượng tác động kinh tế xã hội, giúp cho việc đánh trị tăng thêm (gVA); (ii) GDP; (iii) Nguồn thu NSNN từ thuế gián thu và
giá được toàn diện hơn. thuế trực thu; và (iv) Thu nhập của người lao động.
Cụ thể, nghiên cứu này nhằm đánh giá tác động kinh tế theo từng
năm của việc tăng thuế TTĐB đối với mặt hàng bia theo 02 phương NguỒN SỐ LIỆu
án đề xuất của cơ quan soạn thảo (giai đoạn 2026-2030); đồng thời, Nhóm nghiên cứu đã sử dụng số liệu chính thống, đáng tin cậy
mở rộng đánh giá tác động kinh tế theo cả phương án đề xuất của từ Tổng cục Thống kê, Tổng cục Hải quan và Tổng cục Thuế; các số
VBA cho giai đoạn 2027-2031. liệu tổng hợp từ báo cáo điều tra doanh nghiệp và qua khảo sát
thực tế một số doanh nghiệp lớn; số liệu từ Hiệp hội Bia - Rượu -
PHƯƠNg PHÁP NgHIÊN CỨu Nước giải khát Việt Nam (VBA) và số liệu tính toán của các nhóm
Báo cáo này được thực hiện trên cơ sở kết hợp các phương pháp nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công thương
nghiên cứu khác nhau. Về đo lường định lượng tác động kinh tế của các thuộc Bộ Công thương, Viện Nghiên cứu Đồ uống Việt Nam và các
phương án tăng thuế TTĐB, báo cáo thực hiện nghiên cứu với ngành nguồn tham khảo khác.

13

Số 1+2+3/2025