Page 71 - Văn hoá Huế

THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP BẢO TỒN

DI SẢN TƯ LIỆU Ở HUẾ

n Bài và ảnh: HOÀNG ANH

i sản tư liệu là một bộ phận quan trọng
Dcủa di sản văn hóa dân tộc được gìn giữ
và trao truyền qua nhiều thế hệ. Di sản tư liệu
ở Huế phong phú và đa dạng, được gìn giữ ở
nhiều cấp độ khác nhau và trở thành nguồn tài
liệu quan trọng minh chứng cho quá trình phát
triển của vùng đất. Việc giữ gìn và phát huy giá
trị di sản tư liệu cần được quan tâm đúng mức
nhằm khẳng định vùng đất văn hóa, lịch sử và
phát triển kinh tế xã hội nâng cao đời sống văn
hóa tinh thần cho nhân dân.
1. Thực trạng di sản tư liệu ở Huế
Trong những năm gần đây, đặc biệt là khi các
di sản tư liệu của Việt Nam được UNESCO vinh
danh là di sản tư liệu Thế giới và di sản tư liệu
khu vực Châu Á Thái Bình Dương , nhiều tỉnh
1
thành phố ngày càng quan tâm đến việc gìn giữ Cửu đỉnh trong Hoàng cung Huế
hệ thống di sản tư liệu trong đó có Huế. Tuy nhiên, việc nhận diện di sản tư liệu cần
được quan tâm đúng mức khi khái niệm này tương đối mới và chưa được Luật hóa ở
1
Việt Nam.
Ở Huế, các di sản tư liệu hiện nay nhìn ở các bình diện khác nhau: di sản tư liệu
Thế giới (Mộc bản triều Nguyễn, Châu bản triều Nguyễn), di sản tư liệu khu vực Châu
Á Thái Bình Dương (Thơ văn trên kiến trúc Cung đình Huế, Những bản đúc nổi trên
9 đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế), và một dạng thức tư liệu quốc gia chứa đựng thông
tin có giá trị cấp quốc gia (Bảo vật quốc gia - Bia Khiêm Cung Ký lăng vua Tự Đức)
2
và hệ thống các tư liệu đã được tỉnh quan tâm bảo tồn (giai đoạn 2009-2019 đã sưu
tầm, số hóa Sắc phong, Chế phong, Chiếu, Chỉ, Bằng cấp, đơn từ, Hương ước, địa bạ,
gia phả, Văn tế chữ Hán, Nôm… với 301.000 trang; giai đoạn 2020-2023 đã sưu tầm,
số hóa 104.640 trang . Bên cạnh đó Phật giáo Huế hiện còn bảo quản 2.933 ván khắc
3
kinh Phật các loại. Trong đó, chùa Từ Đàm hiện là nơi có số lượng lưu trữ lớn nhất:
1.319 bản khắc mộc bản. Tính đến thời điểm hiện tại, ván khắc có niên đại sớm nhất

1. Mộc bản triều Nguyễn (2009), Bia tiến sĩ Văn Miếu Thăng Long (2010 và 2011), Châu bản triều
Nguyễn (2014 và 2017), Mộc bản chùa Vĩnh Nghiêm - Bắc Giang (2012), Thơ văn trên kiến trúc
Cung đình Huế (2016), Mộc bản trường học Phúc Giang - Hà Tĩnh (2016), Hoàng Hoa sứ trình đồ
- Hà Tĩnh (2018), Bia Ma nhai tại danh thắng Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng (2022), Văn bản Hán Nôm
làng Trường Lưu, Hà Tĩnh (2022), Những bản đúc nổi trên 9 đỉnh đồng ở Hoàng Cung Huế (2024).
2. Quyết định số 2381/QĐ-TTg ngày 25/12/2015 Chương trình ký ức Thế giới 1992: những tư liệu,
tài liệu có giá trị đặc biệt và có tầm ảnh hưởng rộng lớn trên thế giới.
3. Báo cáo số 103 /BC-TVTH ngày 21 tháng 8 năm 2023.

SỞ VĂN HÓA VÀ THỂ THAO THÀNH PHỐ HUẾ 69